"İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir". "Biz neft kapitalını insan kapitalına çevirməliyik"
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 94
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 95
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 96
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 97
- EFFECTIVENESS OF INNOVATION POLICY ON ATTRACTING FOREIGN INVESTMENTS ABSTRACT
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 98
- İnnovasiya – açıq cəmiyyətlərin uğur açarı
- İnvestisiya və innovasiya siyasətinini biri-birinə bağlayan fiskal həlqə
|
Keywords: general development tendency, distribution mechanism, economic growth, demand mecha- nism, social factor, living standards.
Müasir dövrdə respublikada mövcud sosial durumun dəyərləndirilməsi, onun tendensiyalarının dinamikası, müvafiq olaraq sonrakı bölgü mexanizmlərini formalaşdırmağa və təşkil edilməsinə imkan verir. Orta aylıq əmək haqqına əsasən işləyənlərin paylanması qanuna müvafiqliyi əhali gəlirlərinin THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 94 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan səviyyəsinə əsasən paylanma qanunlarının bazasıdır. Əmək haqqının müxtəlif işçilər və sahələr baxımdan diferensiasiyası əməyin xarakteri vəmüasir dövrdə istənilən sahənin məhsulunun bazar tələbinə müvafiq reallaşma effekti ilə hesablanılır. Əmək haqqının orta aylıq səviyyəsi, ümumi inkişaf tendensiyasıni və əhalinin həyat səviyyəsinin artırılmasını xarakterizə etsə də real əhalinin həyat səviyyəsiorta istehlakla dəyərləndirilir. Gəlirlər və istehlak arasında olan əlaqə və qarşılıqlı əlaqə mexanizmi sistemli təhlil metodikası və hər hansı səviyyə ilə digər səviyyə arasında olan əsas amilin effektiv təsiri ilə öyrənilir. İqtisadi dövlət tənzimləməsi mexanizmlərində müxtəlif yanaşma metodologiyası, kriteriya və indikatorlar sistemi vardır. Makroiqtisadi səviyyə, sahə, ərazi və marketinq planlaşmasına və tənzimlənməsinə müvafiq mexanizmlərin özləri ümumi prinsiplər və fərdi maraqlar və mənafelərə əsaslanaraq reallaşdırılır. Ümumi maraqlar və mənafelər iqtisadi dövlət tənzimləməsi də artım və struktur dövlət tənzimləməsimexanizmləri ilə təmin olunmaqla tarazlı inkişaf və ölkədə iqtisadi artımın və resurs potensialının, əhali ehtiyacının müvafiqliyi üçün şərait formalaşdırır. [1] Sosial tənzimləmə siyasəti ayrı-ayrı sahələrin sosial nəticələri və sosial tutumunun dəyərləndirilməsi məqsədi ilə proqnozlaşdırılır. Klassik iqtisadçılar elmi-texniki tərəqqinin sosial nəticələrini dəyərləndirməklə xeyli əlverişli idarəetmə yollarını seçirlər. Bazar tipli intellektual potensialın təşkil edilməsi formaları kadr potensialını artırmaq, onların rolunu yüksəltmək yolları kəsb edir, konkret məsələnin həlli üçün formalaşdırılır. Ona əsasən də obyektiv tənzimləmə mexanizmləri üçün modifikasiya olunub, reallaşma və formalaşma prinsiplərinə əsasən fərqlənir.
İstehsal sferasında meydana gələn sosial mexanizmlər əmək haqqı və istehlak bazarı üçün vacib olan əmtəə və xidmətlərin tələbin ödənilməsində rolu və konkret bir problemin həlli üçün yaratdığı effektlə reallaşır. İstehlak sferasını xarakterizə edən mexanizmlər tələb və təklifin yaranması və onların tarazlığı faktorlarını daxil edir. İstehsalın həcmi, istehlak məhsullarının qiyməti və o cümlədən vergi və ödəmələr istehlakın yaranmasını təmin edir. Real istehlakın həcmi, onun quruluşu nominal əhali gəlirlərinin artım dinamikası və vergi, o cümlədən maddi və xidmət xərclərinin dinamikası ilə hesablanılır. Tələb mexanizmi olaraq obyektiv faktorlardan, formalaşmış iqtisadi vəziyyətdən, bazar tipli islahatların nəticəsindən, sosial faktorlardan xeyli asılıdır. Bu qeyd olunan yanaşma tərəfdarları sosial faktorlara sosial quruluşunu, insanların ümumi sosial şəraiti, cəmiyyətin sosial quruluşu, ölkə daxili mədəniyyətin və mədəni münasibətlərin durumu, milli adət-ənənələr və məişəti, fərdi insanların 0 5000 10000 15000
20000 25000
30000 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 sənaye kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq tikinti nəqliyyat və rabitə xalis vergilər digər sahələr THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 95 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan üstünlük vermə qabiliyyəti və cəmiyyətin ümumi tərbiyəvi tədbirləridir. Əlbətdə bu qeyd olunan faktorlar bazar tipli inkişaf modeli şəraitində hər şeydən qabaq inteqrasiya, miqrasiya və sosial risklərlə bağlıdır.
Təhlil göstərir ki, sosial faktorların xarakteri onların formalaşma xarakterik cəhətləri və bazar tipli inkişaf tendensiyaları müvafiq olaraq dövlət tənzimləməsimexanizmlərinin təsnifatını, onların idarəetmə məqsədləri üçün
təkmilləşmə yollarını formalaşdırır. Model olaraq dövlət tənzimləməsimexanizminin prinsipial vəzifələri və dəyişmə tendensiyaları aşağıdakı kimi ifadə olunur.[2] Sxem. Sosial mexanizmlərin yaranmasının təsviri modeli.
Sosial mexanizmlər, sosial məqsədlərin özünü və onların təzahür növlərininı və bu qeyd olunan məqsədlərə çatmaq yollarının texnoloji aspektlərini, sahə xarakterik xüsusiyyətlərini formalaşdırır. Sosial durumun tələbata müvafiq dəyişməsi üçün istənilən amilin dəyişilməsində baş verən keyfiyyət və struktur elementlərinin dəyərləndirilməsi sayəsində proqnozlaşma modeli, reallaşma istiqamətləri və konkret proqnozlar verilir. Sosial qərarların alternativ reallaşma zamanı baş verən sosial nəticələrin effekti dəyərləndirilir. Bu qeyd olunan həm iqtisadi,həmçinin təşkilati cəhətdən bütün subyektlər üçün çoxkriteriyalı maraqlar və mənafeləra müvafiq olduqda mexanizmlər real sosial bir proses üçün adekvat olur. Sosial proqnozlar olmadıqda sosial qərarların real və perspektiv nəticələrini dəyərləndirmək mümkün olmur. Makroiqtisadi struktur dəyişməsi zamanı, məşğulluq və rifaha effektiv təsiri sosial effekt kimi dəyərləndirilir. Proqnozların əsas məqsədi əhalinin sosial rifahı və onun əsas indikatorlarına müvafiq olan iqtisadi mühitin yaradılması, vacib resursların mənbəə və istifadə 0 10 20 30 40 50 60 70 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 sənaye
kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq tikinti
nəqliyyat və rabitə xalis vergilər digər sahələr
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 96 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan edilməsi mexanizmlərinin alternativ variantlarını tapmaq yolları asasnlaşır. Sosial proqnozlar normativ indikatorlar və hər hansı standartlar əsasında formalaşır. O cümlədən, dövlət tənzimləməsikriteryası olaraq proqnozlar hər hansı məqsədə çatmaq yolu kimi məhdud və ya da ki, əlavə şərtlər daxilində verilir. Sosial proqnozların fəal və ya da ki, mütərəqqi variantı mövcud reallığı dəyişmək və onu effektli iqtisadi sistem formalaşdırmaqda öz təzahürünü tapır. Sosial-iqtisadi normalar proqnozlar üçün və mövcud sosial durumu xarakterizə etmək üçün istifadə edilir. Mexanizm olaraq onlar xaricdən qəbu qeyd olunanl edilmir, sosial kateqoriya kimimüasir dövrdə baş verən dəyişikliklərə müvafiq elm prinsiplər əsasında formalaşır. Əhalinin istehlak normaları, fizioloji tələbinödənilməsi və istehsal quruluşu ilə müəyyən olunur. Adambaşına düşən maddi və mənəvi xidmətlərin istehsalı və istehlakı onun normativlətə müvafiq müqayisə edilməsi mövcud bazar şəraitində istehsalı təkmilləşdirmək, onun bazar tələbinə müvafiqluğunu təmin etmək və o cümlədən insanın yaşayışı üçün vacib olan mallar və xidmətlərin istəniləninin tələb və təklifi əsasında nəzarət aparmağa imkan verir. Müstəqillik şəraiti, iqtisadi artımın yüksək səviyyəsi və onun yaranmasında təbii resursların, neft hasilatının və ixracatının rolu iqtisadi əsasları formalaşdırırsa da müəyyən mənada onların düzgün bölünməsi və ya da ki, effektiz istifadə edilməsi əlavə əngəllər və çətinliklər formalaşdırır. Belə problemlərin, zənnimizcə, ən əsaslarından biri qeyri-bərabər əhalinin həyat səviyyəsinin və cəmiyyət üzvlərinin qeyri-bərabər təmin olunmuş iqtisadi fəallığı və iqtisadi artımında rolunun qeyri-bərabər olmasıdır. Qeyri-bərabərlik əhali gəlirlərinin, istehlakın və o cümlədən təbii faktorların obyektiv səbəblərindən eyni olmaması üzündən yaranır. Belə ki, əməyin faydalılıq, məqsədli rifah funksiyasında istənilən fəaliyyətinin xüsusi çəkisi rol oynayır. Qeyri-bərabərliyin yaranma səbəbləri dövlətin sosial siyasətinin, hər bir sosial dövlətin funksiyalarını formalaşdırır. Bu qeyd olunan məqsədlə iki əsas kriteriya və yanaşma prizmasından danışmaq olar. Birincisi, dövlətin bərabərliyini təmin etmək üçün müəyyən hədəfləri və bu qeyd olunan bərabərliyin maddi əsasını formalaşdırmaqla, iqtisadi stimulları saxlamaq və onun yaranmasına təkan vermək. Bu qeyd olunan səbəbdən də qeyri- bərabərliyin səviyyəsinin müəyyən edilməsi, iqtisadi artımla bərabər qeyri-bərabərliyin yaxınlaşması, və ya müxtəlif sosial qruplar üçün nəticələri tədqiq olunur. Ən əsas vəzifə olaraq iqtisadi artımın və ya da ki, əsas iqtisadi sahələrin və strateji məqsədlərin əhalinin qeyri-bərabərliyinin dəyişməsinə effektiv təsiri dəyərləndirir. Əhali rifahında qeyri-bərabərlik təbii, bölgü və istehlak sferasında yaradılan ictimai mühit və şəraitlərlə əlaqədardır. Bərabərsizliyin yumşalmasının müəyyən minimal və maksimal səviyyəsi və ya da ki, bu qeyd olunan təsirlərin effekti, sonrakı iqtisadi artıma effektiv təsiri ilə dəyərləndirilir. Əgər qeyri-bərabərlik, əhali gəlirlərinin bölgüsü əmlakın sosial qruplar və ya da ki, əhalinin gəlirlərə əsasən paylanmasında özünü ifadə etdirirsə, istehlak və əhalinin həyat səviyyəsi nin keyfiyyətdəki fərqlər xeyli sahələrin inkişafı və onlardan istifadə mexanizmlərinə “daxil olmaq” şansları və riskləri ilə formalaşır. [5] Qeyri-bərabərlik amili iki qrup elementlərin nəticəsi ilə formalaşır. Təbii və obyektiv faktorlar, hansı ki, bu qeyd olunan faktorların dövlətin təminat sistemini və dövlətin sosial funksiyasını vacibləşdirir. İkincisi əsas qrup faktorlar dövlətin bərabər şərait, amma qeyri-bərabər təşəbbüslər üçün şərait formalaşdırmaqla yaradılan səmərə ilə hesablanılır. İqtisadi sistemin bazar mexanizmində bütün səviyyələrdə və müxtəlif sahələrdə qeyri- bərabərliyi dəyərləndirməklə, qərar qəbu qeyd olunanlu və dövlət tənzimləməsisiyasəti formalaşdırır. Dəyişmə tendensiyasınin qeyri-bərabərliyə effektiv təsiri makrosəviyyədə və müxtəlif sahələr və ərazilər baxımdan inkişafda öz təzahürünü tapır. İqtisadi artımın tələbata müvafiq olaraq dəyişməsi, müxtəlif sahələr və ərazilər baxımdan islahatlarda öz təzahürünü tapır. İqtisadi artımın tələbata müvafiq olaraq dəyişməsi, müxtəlif sahə və istehsal faktorlarınin iştirak payı və onlardan istifadə etməklə xüsusi səmərə formalaşdırmaq fəallığı ilə dəyərləndirilir. Ölkə iqtisadiyyatında inkişafın strateji prinsipləri müəyyən olunur. İqtisadi artımda prioritet istiqamətlərin nəzərə alınması qeyri- bərabərliyin əsasıolur. Sahələrin və əhalinin təkrar istehsalı nöqteyi-nəzərindən vacib olan resursların planlaşdırılması və onun təmin edilməsi yollarını və mexanizmləri əsaslandırılır. Qeyri-bərabərliyin dəyərləndirilməsi metodikası, əsaslandırılmış indikatorlar sistemində və fəallıq ilə əldə olunan maddi və mənəvi nemətlərin nisbətinə müvafiq təkmilləşir. İstehlakın minimal səviyyəsi xeyli tələbatların ödənilməsində dövlət təminatı vasitəsi ilə təmin olunur. Yaşayış minimumu konsepsiyası istehlak büdcəsinin, təkrar istehsal üçün vacib olan maddi və mənəvi nemətlərlə örtülməsi yolu tənzimlənir. Yaşayış minimumu konsepsiyası, dövlət təminatı statusunda olan, əhalinin bərabər və müəyyən
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 97 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan hədəflərə müvafiq əhalinin həyat səviyyəsini təmin etmək ideologiyası əsasında formalaşır. Sosial tələbat bütün mənbələr hesabına vacib olan resursların yaranması üçün bölgü sistemində qütbləşməni vacibləşdirir. Iqtisadi və sosial tənzimləmənin hər şeydən qabaq sintetik effektini nəzərə almaqla prioritetlərin tərtibi əsas rol oynayır. Zənnimizcə, prioritetləri, rifah, sağlamlıq, intellektual inkişaf, mədəni yüksəliş iyerarxiyaları baxımdan tərtib etmək mümkündür. Sosial tənzimləmə mexanizmlərinin təsnifatlaşması, zənnimizcə, müxtəlif kriteriyalar, məqsədlər və təminatlar əsasından qurula bilir. Bu qeyd olunan məqsədlə təsir gücünə və təşkilati idarəetmə quruluşuna əsasən bu qeyd olunan mexanizmləri qruplaşdırmaq, onların təsir gücünə əsasən effektiv təsirini dəyərləndirmək və proqnozlaşdırmaq vacibdir. Müasir islahatlar şəraitində struktur və keyfiyyət dəyişiklikləri zamanı sosial yükün miqdarı və onun əsas parametrləri müəyyən olunur. Sosial infrastrukturun obyektlərinin pullu və pulsuz xidmətlər baxımdan təsnifatlaşması və tənzimlənməsi üçün əhalinin alıcılıq qabiliyyəti və onun sosial statusunda baş verən maddi-maliyyə dəyişiklikləri daxil edir, alıcılıq qabiliyyəti proqnozlaşdırılır.[2] Sosial prioritetlər proqnozlaşdırılır, sistemli yaradılır, məqsəd ağacı, məqsəd resurs və idarəetmə mexanizmləri və metodları ilə idarə olunur, planlaşdırılır. Strateji araşdırma və marketinq planlaşması arasında olan münasibətlərin effektli təşkil edilməsi variantların yolları əsaslandırılır. Sığorta ödəmələrinin sosial müdafiə və sosial tələbin ödənilməsində rolunu tənzimləmək, sosial sığorta haqqı və sığorta qanunlarının təkmilləşməsini təmin edir. Sosial sığorta sisteminin sahələri ünvanlı olaraq müvafiq sahələrin işçilərinin və əhalinin tələbinin ödənilməsi üçün maliyyə mənbələri rolunu oynayır. Azərbaycan iqtisadiyyatında sığorta sisteminin təkmilləşməsi bütün psixoloji faktorları və onların artırılması mexanizmlərini təkmilləşdirmək vacibdir. [3]
1. Ə.Q.Əlirzayev Sosial sferanın iqtisadiyyatı və idarə edilməsi. B.,2012, səh. 2. Ə.T.Nağıyev, R.İ.Mürşüdov Əhalinin sosial müdafiəsinin təkmilləşdirilməsinin əsas istiqamətləri, B., Səda, 2002, s.135 3. Gələcəyə baxış konsepsiyası. Bakı, 2012. 4. H.B.Allahverdiyev, K.S.Qafarov, Ə.M.Əhmədov İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi, B., Nasir, 2002, s. 445
Ölkəmizin iqtisadi inkişafında xarici sərmayələrin rolu əvəzsizdir. İnkişafı doğran sərmayə axınları oldu- ğu kimi, sərmayəni də cəlb edən daha çox innovasiya siyasətinin necəliyidir. Əgər bu siyasət effektiv qurularsa, o zaman investisiyanın daha çox cəlb olunması baş verəcək. Deməli, xüsusilə xarici investisiyaların daha çox cəlb olunması onunla bağlı innovasiya siyasətinin keyfiyyəti ilə birbaşa bağlıdır. Dünyada mövcud tendensiyalar bu siyasətin daha yaxşı qurulması və ona yönəlik dövlət dəstəyinin təmin olunmasına gəririb çıxarır. Açar sözlər: investisiya, innovasiya, xarici investisiya, araşdırma və inkişaf xərcləri, innovasiya fəaliyyəti EFFECTIVENESS OF INNOVATION POLICY ON ATTRACTING FOREIGN INVESTMENTS ABSTRACT The role of foreign investment in the economic development of our country is indispensable. As we know, the flow of investment leads to development, and for investment we need effective innovative policy. If this policy is effective, then more investment will take place. Hence, more and more involvement of foreign investments is directly related to the quality of innovation policy. Existing trends in the world are pushing for better policymaking and government support for it. Key words: investment, innovation, foreign investment, research and development, expenditure, inno- vation activities.
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 98 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Giriş İnnovasiya siyasətinin effektivliyi haqqında danışmamışdan öncə bu siyasətin özündə hansı meyarları ehtiva etməsinə diqqət etmək lazımdır. Bu siyasəti 2 aspektdə izah etmək daha doğru olardı. İnnovasiya siyasəti - iqtisadi artım, məhsuldarlıq artımı, məşğulluq və rəqabətlilik məqsədlərinə çatmaq üçün innovasiya prosesinə (məhsul və proses innovasiyalarının inkişafı və tətbiqi) təsir edən dövlətin yanaşmalar və tədbirlərinin toplusudur. İnnovasiya siyasətinin hansı tədbirlər toplusu olması ilə yanaşı onun prosesə təkan verməsi baxımından yanaşanda innovasiya siyasətini belə təsnifatlandırmaq olar: Dövlət özünün innovasiya siyasəti ilə innovasiya prosesi və fəaliyyətlərinin tədqiqat infrastrukturu, investisiya, bazara çıxış və ticariləşmə, tənzimləyici mühit və texnologiya transferi aspektlərindəki problemlərin həllinə stimul verməlidir. İnnovasiya siyasəti təkcə dövlətin birbaşa formada müəyyənləşdirdiyi və ona doğru kurs götürməsi ilə bağlı ola bilməz. Həmin cəmiyyətdə yeniliklərə açıq və qapalı sistemdən uzaq bir cəmiyyət həyatının olmasını özündə ehtiva etməlidir. İnnovasiyalar tolerant mühiti və fərqli təşəbbüs- ləri dəstəkləyən cəmiyyətdə meydana çıxa bilər. Sosial biznes nəzəriyyəsi üzrə Nobel mükafatı lauratı Muhammad Yunus özünün əsərində yazır: “İnnovasiyalar yalnız dözümlülük, müxtəliflik və hər şeyə böyük marağın olduğu şəraitdə yaranır. Sabitlik və kreativlik şəraitində heç bir innovasiya imkanı ola bilməz.” [4.s.163] Bu konteksdə açıq cəmiyyətlərin daha bir üstün keyfiyyəti yaradıcı mühiti formalaşdırmaqla innovativ təşəbbüsləri daha yüksək səviyyədə dəstəkləməkdən keçir. İnnovasiya – açıq cəmiyyətlərin uğur açarı İnnovasiya təkcə iqtisadi inkişafı doğran və ona böyük fürsətlər pəncərəsi açan nəsnə deyil. İnnovasiya fəaliyyətlərində yaxşı nəticələr əldə etmək üçün yalnız investisiya həcmini artırmaq da kifayət deyildir. Buna paralel olaraq institutsional islahatlar, bazar və biznes mühitinin, rəqabət mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, hüquq institutlarının işləkliyinin təmin edilməsi digər əsas siyasətlərdir. Xüsusən də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə innovasiyaya edilən investisiya ilə real nəticə arasında bəzən uyğunsuzluqlar nəzərə çarpır. Deməli, o həm də bir fenomen olaraq hər bir cəmiyyətin içinə qapanan və ya dezinteqrasiyadan uzaq olan və açıq bir sosial orqanizm üçün daha münasib şərtləri sevir. R.Budon iqtisadi inkişaf nəzəriyyəsi ilə bağlı olaraq innovasiyanın bir cəmiyyət üçün önəmi haqqında yazırdı: “Marginallaşmış elita həmişə innovasiyaya istiqamət götürmür. Əhalinin kapital toplaması imkanı kiçik olanda investisiyalaşdırma prosesi mümkün olmur... xaricdən kömək inkişafın yeganə mənbəyi olur... Zəif inkişaf etmiş cəmiyyətdə elita hədsiz resurslara malik olur, bu, onu istehlaka sərf etməyə meylləndirir, nəinki investisiyalaşdırmaya... Onlara xas olan “nümayiş” effekti gücünə məhz bu effekt dizaynı məcbur edirdi ki, “varlı” ölkə modelini qəbul etsin.” İnnovasi- yaya istiqamət götürməyən dövlətlər sonda öz ölkələrinin yalançı inkişaf modellərini imitasiya etməyə məcbur olurlar. Çöldən dolu, içdən boş kimi görünən iqtisadi sistemlər isə məhz innovasiyadan uzaq durduqları üçün özləri üçün dekorativ don biçməyə məcbur olurlar. Başqa sözlə innovasiyanın qazanılmasında maraqlı olan cəmiyyət resurs (xammal) iqtisadiyyatı yox, bilik iqtisadiyyatı qurmaqda maraqlı olur. Qlobal miqyasda yeni tendensiya - "bilik iqtisadiyyatına" keçid xeyli müddətdir ki, prioritet qazanmağa başlayıb. Müasir Qərb dünyasında fəal əhalinin yalnız 15%-nin əmtəə istehsalına birbaşa aidiyyəti var, qalan 85% yaradıcılıq, menecment və informasiyanın ötürülməsi prosesinə cəlb olunub. Məhz bu 85 faizlik dominant güc yalnız yeniliklərin əldə edilməsinə və onların mübadiləsi hesabına inkişaf platformasına çıxmağı mümkün edir. Motivasiya üzrə böyük ustad və biznes konsultantı Brayan Treysi bununla bağlı özünün “Uğurun 100 qanunu” əsərində yazır: “Problemlərinizi həll etməkdə maneələri aşmaq və məqsədlərinə nail olmaqda sizə hər şeydən çox ideyalarınız kömək edəcəkdir. İdeyalar gələcəyin açarıdır. Nailiyyətlərinizin səviyyəsi nə qədər yaradıcı və fərqli yanaşmanızdan asılıdır. Ən xırda yeniliklər belə gələcəyinizi dəyişə və sizə uğur təmin edə bilər.” [1.səh.115] Bu mənada uğur qazanmağı hər zaman yenilik saymaq olmaz. Lakin yeniliklər hesabına uğur qazanmağı qalıcı və davamlı uğur kateqoriyasına daxil etmək olar. İnvestisiya və innovasiya siyasətinini biri-birinə bağlayan fiskal həlqə Bu sahədə ABŞ və Yaponiyanın yürütdüyü siyasət xüsusilə təqdirəlayiqdir. Hər iki dövlət innovasiya siyasəti ilə bağlı xüsusi seçilir. ABŞ-da dövlət xüsusi mülkiyyətli müəssisələrin yenilikçi fəaliyyətini dəstəklənməsində yaxından iştirak edir. Yeni məhsulların və texnologiyaların dəstəklənməsi üçün xüsusi Kiçik Biznes İnnovasiya Tədqiqatları (KBİT-SBİR) və Kiçik Biznesin
|