Iqtisodiyot asoslari

proteksion siyosat
ixtisoslashishdan olinadigan foydani kamaytiradi yoki 
yo‘qqa chiqaradi. 
Proteksiya choralari 
Bularga 
tariflar
va 
notarif to‘siqlar kiradi
. 
Tariflar
mamlakatning 
chegarasidan 
o‘tkazilayotgan tovarlar, 
qiymatlar va mulkdan olinadigan davlat yig‘imlarining hajmini, o‘lchamini, 
ya’ni davlat boj to‘lovlarini belgilaydi. 
Ular o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 
1. Advalar boj – tovarning bahosidan qayd qilingan foiz. 
2. Alohida boj – tovarning belgilangan birligi og‘irligi, hajmi va 
hokazo) uchun qat’iy stavka. 
3. Murakkab stavka – bir vaqtning o‘zida advalar va alohida boj olin-
ishi. 
Iqtisodiy 
resurslarini 
turli 
mamlakatlarga 
notekis taqsimlanganligi va bu resurslar bilan 
notekis ta'minlanganlik 
 
Turli texnologiyalar va kombinatsiyalarni samarali ishlab 
chiqarish 
S 
A 
B 
A 
B 
L 
A 
R 

Milliy
resurs bazasining cheklanganligini engadi. Ichki bozorn-
ing si²imini kengaytiradi va milliy bozorning dunyo bozori bilan 
aloqasini ´rnatadi 

 
Milliy va baynalmilal ishlab chiqarish xarajatlari o‘rtasidagi farq 
hisobiga qo‘shimcha daromad olinishini ta’minlaydi. 

Ishlab chi³arish imkoniyatlarining qiyshiq chizig‘i cheklangan 
ishlab chiqarish miqyoslarini kengaytiradi. 
X 
a 
l 
q 
a 
r 
o

---

136 
Notarif to‘siqlar
– ularga quyidagilar kiradi: 
1. Import va eksportni kvotlash – tovarlarni olib kirish va olib chiqish-
ga miqdori yoki qiymat ifodasidagi kvotlarni belgilash. 
2. Eksportni ixtiyoriy cheklash – eksportni cheklash yoki eksport 
hajmini kengaytirmaslik haqida majburiyat. 
3. Bojxonadan o‘tishning murakkab jarayoni. 
4. Texnik va sanitariya standartlari. 
5. Tovarlarni import qilishning valyuta cheklovlari.