Iqtisodiyot asoslari

Iste’mol tovarlari 
Ishlab chiqarish imkoniyatlari chegaralarining jadvali mavjud 
potensialdan to‘liq foydalanuvchi milliy iqtisodiyot qaysidir ne’matni ishlab 
chiqarishni boshqa bir ne’matdan voz kechmasdan oshira olishi mumkin 
emasligini yorqin ko‘rsatib turibdi. Iqtisodiyotning o‘z ishlab chiqarish im-
koniyatlarining chegarasida (A,B,C,D,F,) ishlashi uning samaradorligidan 
darak beradi. Bundan kelib chiqib M nuqtasiga muvofiq keluvchi 
qo‘shilmaning tanlanishi bu jamiyat uchun muvaffaqiyatsiz hisoblanadi, 
chunki bu unga ishlab chiqarish resurslaridan samarali foydalanish uchun 
imkon bermaydi. N nuqtasini tanlash asosidagi ishlab chiqarishni esa umu-
man tashkil qilib bo‘lmaydi, chunki bu nuqta ushbu iqtisodiy tizimning ish-
lab chiqarish imkoniyatlari chegarasidan tashqarida joylashgan tadbirkor 
almashinuviga mo‘ljallangan iqtisodiy tovarlar – foydali va nodir pred-
metlarni ishlab chiqarishda yer, mehnat va kapitalni bir-biri bilan turlicha 
usul va miqdorlarda qo‘shishi mumkin. 
Ularni 
iste’mol predmetlari
(tovarlar) va 
xizmatlarga
bo‘lish 
mumkin. Ularning farqi shundaki, 
tovarlar-buyumlar bo‘lib, ularni 
tayyorlangandan so‘ng darhol ishlatish shart emas, ularni yig‘ib, 
saqlab qo‘yish mumkin. 
Xizmatlar – harakatlar bo‘lib, demak, ularni saqlash yoki o‘tkazish 
boshqa odamlarga jo‘natish mumkin emas. 
Tovarlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish uchun cheklangan 
resurslar 
zarur 
bo‘ladi, 
shuningdek, 
ular 
o‘z-o‘zidan 
kamyob
bo‘lganligidan, har bir odamning xohishi va cheklanmagan talablarini 
2 
3 
4 
0 
1 
1 
3 
2 
4 
А 
В 
М 
D 
С 
F 
In
v
esti
ts
io
n
to
v
ar
lar

---

11 
qondirishini ta’minlash uchun yetarli emas. Iqtisodiy tovarlar bizning tal-
ablarimizni qondirganlari uchun biz ularni