MASALAN: Bir kuni
Bir alvon
Zamon keladi,
Zamon uzra
Omon-omon bo’ladi
Muhammad Yusuf
BAND TUZILISHI BAND TURLARI
UCHLIK - MUSALLAS
IKKILIK - MASNAVIY
BESHLIK - MUXAMMAS
TO’RTLIK – MURABBA’
YETTILIK – MUSABBA’
OLTILIK - MUSADDAS
TO’QQIZLIK – MUTASSA’
SAKKIZLIK - MUSAMMAN
O’ZGA SHE’R YO’LLARI
KONSEPTUAL DIAGRAMMASI
She’r haqidagi umumiy tushunchalar va yondashuvlar
Tavsiflar, toifalar, xususiyatlar
Kvantitativ
She’r tuzilishi sanaladi
Hind, yunon, arab, fors-tojik, turkey tizimlari mavjud
Bo’g’inlarning qisqa cho’ziqligi, miqdori va tartibiga asoslanadi
Kvalitativ
She’r tuzilishi sanaladi
Rus, fransuz, polyak she’r tizimlari mavjud
Bo’ginlarning miqdoriga, urg’uli, urg’usiz bo’ginlarning soni va tartibiga tayanadi
Barmoq
She’r tuzilishi sanaladi
Ilk namunalari xalq og’zaki ijodiga borib taqaladi
Bo’ginlarning miqdoriga asoslanadi
Aruz
She’r tuzilishi sanaladi
Mumtoz adabiyot bilan bog’lanadi
Bo’g’inlarning cho’ziq-qisqaligiga asoslanadi
Ritm
She’r misralaridagi bir-biriga ting nutq bo’laklarining bir tekisda izchil yoxud noizchil takrorlanib kelishidan paydo bo’ladigan ohang
Aruz va barmoq
Harakat-marom vujudga keladi
Bo’gin
Bir nafas zarbi bilan aytiladigan tovush yoki tovushlar birikmasi
So’zning mustaqil talaffuz qilinadigan bo’lagi
Ochiq bo’gin, yopiq bo’gin
She’riy asarning o’ziga xosligi. She’r tuzilishi. She’r ritmini hosil qiluvchi bo’g’in, turoq, vazn kabilar. To’liq, och, ichki qofiya, zulqofiyatayn. Rukn. Bahr. Band.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta’lim. Namoyish etish, savol-javob, “Klaster”, “Blis-so’rov”, Charxpalak, kichik guruhlarda ishlash metodlari. She’riy sistemalar. Aruz she’r tizimi. Barmoq she’r tizimi. O’zga she’r yo’llari. Erkin, sarbast, oq she’r.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta’lim. Ma’ruza, namoyish etish, blis-so’rov, “baliq skeleti”, guruhlarda ishlash metodi. Adabiy turlar epos, lirika, drama. Epik tur janrlari. Epik tur. Roman, qissa, hikoya janrlari.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta’lim. Ma’ruza, namoyish etish, “Veyer” metodi, kichik guruhlarda ishlash, “Blis-so’rov” metodlari.
