1
Ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi va itemolchi
ortiqchaligi
Reja:
Kirish
1.Ishlab chiqaruvchi
ortiqchaligi
2.Iste`molchi ortiqchaligi
3.
Ishlab chiqaruvchi va iste'molchi o'rtasidagi
munosabatlar.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar.
2
Kirish
Men mustaqil ishni yozish davomida ishlab chiqaruvchi va
istemochi mavzusida batafsil malumot berishga harakat
qilaman.Ishlabchi qaruvchining ortiqchaligining
bozorga tasiri va
ortiqcha istemolchilarning bozorga tasiri haqida o`z bilimimga tayangan
holda javob yozishga harakat qilaman.Tovarga narx bozor tomonidan
o’rnatiladigan raqobatlashgan bozorda tovarni ishlab chiqaruvchilar bozor
narxida (muvozanat narxida) sotadi, shu bozor narxida iste’molchilar
tovarni sotib oladi.Lekin, ayrim iste’molchilar uchun tovarning qiymati
uning bozor narxidan ko’ra yuqoriroq. Shuning uchun ham u tovarni
bozor narxidan yuqoriroq narxda ham sotib olishi mumkin.Shuningdek
men ortiqcha ishlab chiqaruvchilar foydali jahatlari va ortiqcha istemolchi
ortiqchaligining foydali va zararli tomonlari haqida malumot beraman.
Lekin hammaga ma'lumki, ishlab chiqarish hajmi, ishlab chiqarilayotgan
mahsulot turlari soni ishlab chiqarish resurslari bilan chegaralanadi. Zero,
mehnat, moddiy,
tabiiy resurslar, asbob-uskunalarning ishlab chiqarish
quvvati cheksiz emas, vaqt esa soat bilan qat'iy hisoblangan. Odamlarning
ehtiyojlari, ko‘proq, yaxshiroq, xilma-xil iste’mol
qilishga intilishi esa
o‘sib, o‘sib bormoqda. Ishlab chiqarish va iste'molni qanday qilib
moslashtirish mumkin? Avvalo, o'zgarmas haqiqatni o'rganish kerak: "Siz
ishlab chiqarilgandan, olinganidan ko'proq iste'mol qila olmaysiz"
Moddaning saqlanishining qat'iy qonuni mavjud.
Va hech kim uni
buzishga ruxsat bermaydi. Faqat Iso Masihning ishlari haqidagi masalda
u besh ming kishini beshta non va ikkita baliq bilan qanday
ovqatlantirgani va hali besh quti qolganligi haqida gapiradi. Ammo
bunday mo''jiza yaratish faqat Allohning qo'lidadir.Insonlarga kelsak, ular
o'zlari ishlab chiqargan va saqlagan darajada iste'mol qilishlari mumkin.
Albatta, xorijdan import, ta'minot ham bor,
lekin ularni butun bir
davlatning, ayniqsa Rossiyadek ulkan xalq uchun ovqatlantirish,
kiyintirish, poyabzal kiyib bo'lmaydi. Demak, iste'mol hajmi va tarkibini
3
asosiy tartibga soluvchi va cheklovchisi ishlab chiqarish hisoblanadi.
Ko'proq iste'mol qilish uchun ko'proq ishlab chiqarish kerak, boshqa yo'l
yo'q. Agar ishlab chiqarish pasaysa, pasaysa, iste'mol
ham tinimsiz
pasayadi. Bu erda hech qanday afsunlar, noroziliklar, so'rovlar
yoki ish
tashlashlar yordam bera olmaydi, biz ishlab chiqarishni ko'paytirishimiz
kerak. Qimmatli qog'ozlar va importdan foydalanish muammoga faqat
vaqtincha yordam berishi mumkin, iste'molning pasayishini zaiflashtirishi
mumkin, yakuniy so'z hali ham ishlab chiqarishda qoladi. Iqtisodiy
savodxonlik
etarli emasligi sababli, ko'pchilik iste'mol hajmi faqat
daromad va narxlarga bog'liq deb o'ylashadi. Ular aytganidan ko'ra
ko'proq daromad, ish haqi narxlar qanchalik past bo'lsa, tovarlar iste'moli
shunchalik yuqori bo'ladi. Bu aniq ko'rinadigan effekt, illyuziya. Albatta,
agar bir kishining puli ko'p bo'lsa va u tovarlarni arzon narxda sotib olish
imkoniyatiga ega bo'lsa, unda bunday odam ko'proq iste'mol qilishga
qodir. Ammo keyin boshqasi, albatta, kamroq oladi. Biroq, iste'molning
umumiy hajmi ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoridan katta bo'lishi
mumkin emas.