Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oliy geodeziya

Nazorat savollari:

1. 
   Markazlashtirish va reduksiya uchun tuzatma qanday topiladi?
   
2. 
   Triangulyatsiyada qator uzunligi qanday hisoblanadi?
   
3. 
   Direksion burchak qanday topiladi?
   

11-amaliy mashg‘ulot.
Karer hududida III klass triangulyatsiya to‘rini parametrik usul bilan tenglashtirish



11.1-rasm. III klass triangulyatsiya to‘ri sxemasi.
Boshlang‘ich ma’lumotlar

11.1-jadval

Punkt nomi	Koordinatalar		Direksion burchaklar	Tomonlar logarifmi
	X	U
A	6 114 256.42	7 282 749.44
			28^01009,1''	4.045 9241
V	6 124 055.26	7 287 996.75
			169^03234,4''	3.986 6622
S	6 114 518.77	7 282 749.44
			267^05121,3''	3.845 8617

O‘lchangan va dastlabki tenglashtirilgan burchaklar
11. 2- jadval

Uchbur. №	Burchaklar №	O‘lchangan burchaklar M	Tuzatma v''	Tenglashtirilgan burchaklar, M+ v
I	1 3 8	20^0 00' 40.2'' 14 03 41.0 145 55 40.8 180 00 02.0	-2.0 +0.3 -0.3 -2.0	20^0 00' 38.2'' 14 03 41.3 145 55 40.5 180 00 00.0
II	4 5 9	24 33 53.9 38 42 05.2 116 43 58.1 179 59 57.2	-0.5 +2.8 +0.5 +2.8	24 33 53.4 38 42 08.0 116 43 58.6 180 00 00.0
III	6 2 7	42 59 03.9 39 40 34.9 97 20 21.1 179 59 59.9	+1.2 -0.9 -0.2 +0.1	42 59 05.1 39 40 34.0 97 20 20.9 180 00 00.0

D (X_D, Y_D)punktining taqribiy koordinatasini Yung formulasi bilan hisoblash.
(11.1)
(11.2)
11.3-jadval

Punkt nomi	Dastlabki tenglash-tirilgan burchaklar	X	ctg1 ctg2	Y
V A D S V D	14^003403 20 00 39 6 38 42 06 2 24 33 54 8	6 124 055.26 6 114 256.42 6 117 470.61 6 114 518.77 6 124 055.26 6 117 470.81	+2.745 830 +3.992 610 +6.738 440 +2.187 690 +1.248 128 +3.435 818	7 287 996.75 7 282 749.44 7 286 341.83 7 289 756.85 7 287 996.75 7 286 341.84

O‘rtachasi X_D= 6 117 470.71 Y_D= 7 286 341.84


Tuzatma tenglamasini «a» va «v» koeffitsiyentlarni va direksion burchaklarning taqribiy qiymatlarini hisoblash.

Taqribiy direksion burchaklar teskari geodezik masala yechish orqali formula bilan yetti xonali logarifm jadvaldan foydalanib topiladi. Ishchi formulasi:

(11.3) Direksion burchaklar 0,1'' aniqlikda hisoblanadi.
«a» va «b» koeffitsiyentlari quyidagi formula bilan topiladi:
; (11.4)
Taqribiy direksion burchaklar va “a” i “v” koeffitsiyentlarni hisoblash jadvali.
11.4-jadval

Punkt nomi Formula elem.	D A	D V	D S
X2 X1 X=X2-X1	6 114 256.42 6 117 470.71 -3 214.29	6 124 055.26 6 117 740.71 +6 584.55	6 114 518.77 6 117 740.71 -2 951.94
Y2 Y1 Y= Y2- Y1	7 282 749.44 7 286 341.84 -3 592.40	7 287 996.75 7 286 341.84 +1 654.91	7 289 756.85 7 286 341.84 +3 415.01
lg Y lg X lg tg r	3.555 3847 3.507 0850 0.048 2997 48^010' 46.3'' 228 10 46.3	3.218 7744 3.818 5261 9.400 2483 14^006'29.0'' 14 06 29.0	3.533 3920 3.470 1075 0.063 2845 49^009'35.2'' 130 50 24.8
lg Y lg sin lgd	3.5554 9.8723 3.6831	3.2188 9.3869 3.8319	3.5334 9.8788 3.6546
lg a lg sin dop. lgd lg ( ) lg cos lg v	0.5036 9.8723 6.3169 4.3144 9.8240 0.4553	9.8695 9.3869 6.1682 4.3144 9.3867 0.4693	0.5386 9.8788 6.3454 4.3144 9.8155 0.4753
a v	-3.19 +2.85	+0.74 -2.95	+3.46 +2.99

Tuzatma tenglamasining ozod xadlarini hisoblash
11.5-jadval

Punktlar nomi	Yo‘nal. nomi	Direksion burchaklar '	Burchak-lar №	Hisoblangan burchaklar	O‘lchangan burchaklar	Ozod xadlari
1	2	3	4	5	6	7
D	A V S A	228^010’46.”3 14 06 29.0 130 50 24.8 228 10 46.3	8 9 7	145^055’42.”7 116 43 55.8 97 20 21.5	145^055’40.”8 116 43 58.1 97 20 21.1	+1.”9 -2.3 +0.4
A	V D S	28 10 09.1 48 10 46.3 87 51 21.3	1 2	20 00 37.2 39 40 35.0	20 00 40.2 39 40 34.9	-3.0 +0.1
V	S D A	169 32 34.4 194 06 29.0 208 10 09.1	4 3	24 33 54.6 14 03 40.1	24 33 53.9 14 03 41.0	+0.7 -0.9
S	A D V	267 51 21.3 310 50 24.8 349 32 34.4	6 5	42 59 03.5 38 42 09.6	42 59 03.9 38 42 05.2	-0.4 +4.4

Nazorat savollari:

1. 
   III klass triangulyatsiya to‘rini qanday barpo etiladi?
   
2. 
   Nechi xil triangulyatsiya to’ri bor?
   
3. 
   Direksion burchak qanday topiladi?
   

12-amaliy mashg‘ulot.
Triangulyatsiya to‘rini korrelat usuli bilan tenglashtirish



12.1-rasm. Triangulyatsiya to‘ri sxemasi.
Boshlang‘ich ma’lumotlar
Boshlang‘ich punktlarning koordinatalari:
12.1-jadval

Punkt nomlari	X	Y
A	5932939,91	9652136,89
V	5926845,17	9637526,94
S	5935105,4	9640836,23
D	5945311,8	9640836,23

Tekislikka reduksiyalangan va belgilar markaziga keltirilgan burchaklar 12.2-jadvalda keltirilgan.
12.2-jadval.

Uchburchaklar №	Burchaklar №	Keltirilgan burchaklar.
I	1 2 11
II	3 4 12
III	5 6 13
IV	7 8 14
V	9 10 15

I. Boshlang‘ich tomonlar direksion burchagini va uzunligini hisoblash 12.3-jadvalda keltirilgan
12.3-jadval

Formula elementlari	A V	V S	S D
Δ X
Δ Y
tg α
α
Sin α
Cos α
S1 (m)
S2 (m)
Ssr. (m)
lg Ssr

Tekshirish:

Δ X+ Δ Y	+ 20704,69	- 5398,12	- 16377,90
Δ X- Δ Y	- 8515,21	- 11122,44	- 4034,90
tg (α + 45°)	- 2,431495	+ 0,485336	+ 4,059060
α + 45°	112° 21' 21,"15	205° 53°20,"29	256° 09' 36,"29