bm nchidan; kation almashishi jarayonida hosil bo'lgan natriy karbonat tuzlari suvda gidrolizlanib fil’trat tarkibida ON'ionining miqdorini oshiradi: masalan,
N aH C 03+H 20 =N a0 H +H 2C 0 2
Bu reaksiya tezligi suv haroratiga bog'liq bo'lib, suv harorati oshishi ishqoriyiikni yanada oshiradi.
Ikkinchidan; ishqoriylik oshishi fil’trdan o'tayotgan dastlabki suv ishqoriyligiga, ya’ni tarkibidagi N S 0 3~ionlar konsentratsiyasiga ham bog'liq. Filtrdan o'tayotgan suvda N S 0 3‘ ioni qancha ko'p bo'lsa, natriy kationitli suv ishqoriyligi Shuncha oshadi. Agarda filtrlanayotgan suv tarkibida S 0 2 gazi ko'p bo'lsa bu holda filtrat ishqoriyligi oshishi kationitning tarkibiy o'zgaiishi hisobiga sodir bo'ladi:
s o 2+ n 2o n 2s o 3
2RINa+ N 2S 0 3=2RIN+ Na2S 0 3
Na2S 0 3+ N 20 2NaON+ N2S 0 3
172
Natriy kationitli suvning tarkibida tuz miqdori ko‘p va ishqoriyligi yuqori bo‘Iganligi sababli, bunday suvni yuqori bosimda ishlaydigan bug1 qozonlari uchun qo'shimcha suv sifatida ishlatib bo‘lmaydi. C'hunki bunday suvlardan issiqlik almashtiruvchi va bug' hosil qiluvchi yuzalarda qatlamlar ajralib chiqishi ko'payadi.
Kationitlarda kation almashish tezligi suvdagi barcha kationlar uchun bir xil bo‘imay ular orasida quyidagicha: Sa2 .> Mg2r>K qonuniyat mavjud bo'lib, bu qatordagi Sa2 kationi Mg:~ kationidan. Mg"~ kationi esa K+ kationidan aktivroq hamda ko‘proq miqdorda kationitga yutiladi. Bu qatordagi har bir oldingi kation o‘zidan keyingi kationni kationitdan siqib chiqarish qobiliyatiga ham ega. Masalan Sa2 kationi Mg kationini, Mg2+ kationi К kationini kationitdan siqib chiqara oiadi. Bu holat fil’tratga К kationlarining o ‘tishi Mg2+ kationlarga, Mg2 kationlarning o‘tishi Sa" kationlariga qaraganda oldinroq boshlanishini ham ko‘rsatadi.
g V V <1
j ... ■ - 7 / П
Qa
/
; / / !
a b, 1i /
>
\~
я
Qq /
в f/ ! m 1
Dostları ilə paylaş: |
