Исследование в XXI веке январрь, 02 г 481 nikoh va oila sotsiologiyasi
Yüklə 113,92 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » январрь , 202 3 г 488 maskanlar muvaffakiyatli faoliyat ko'rsatmoqdalar. Shuningdek oilaning huquqly sovodxonligini yaxshilash va ximoyalash-xozirgi kunda eng muhim vazifalar qatoridan o'rin olgan. Markaz 1998 yillning "Oila yili" deb e'lon o'rin olgan. Markaz qilinganligi munosabati bilan belgilangan tadbirlar Davlat dasturining bajarilishi manitorligini olib borayotganligi katta ahamiyatga egadir. "Oila" ilmiy amally markazini tashkil etish to'g'risidagi qarori va uning bugungi kundagi faoliyati butun mohiyat e'tibori bilan jamiyat taraqqiyotida, ma'naviy barkamol va jismonan sog'lom avlodni tarbiyalashda oilaning o'mi muhim ekanligini yana bir marta tastiklaydi va uning ravnakiga xizmat qiladi. Ma'lumki, oilaning avlod qoldirishlik funksiyasi nafaqat ollaning mustaxkamligini saqlashda, balki jamiyat xayotida ham juda muhim rol o'ynaydi. Ko'p bolall ollalar xozirga kelib, ma'lum Ijtimoiy-iqtisodiy omillar ta'sirl ostida borgan sari kamayib ketmoqda. Bu holat yakin kelajakda o'zbek millatining rivojlanishi va ravnaki darajasiga o'z ta'sirini ko'rsatmay qolmaydi, albatta. Respublikamizda oilaning o'rtacha soni 5,5 kishidan iborat, bir qancha viloyatlarda 6 kishidan iborat. MDX Yevropa qismidagi mamlakatlarda esa bu ko'rsatkich3,2 kishini tashkil etadi (1997-y), Jamiyat, har qanday davlatning ijtimoiy tanazzulga yo'z to'tishi eng avvalo undagi oilaning barbat bo'lishi, bo'zilishining ko'payishiga ko'p jihatdan bog'liqdir. Shuning uchun oilaviy ajralishlarni, kuydi chiqdilarni keltirib chiqaruvchi tub sabablarni aniqlash, o'rganish va ularni oldini olish uchun ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqish oila sotsiologiyasining asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi. Respublika bo'yicha nikohlar umumiy sonining o'sishi bilan ajralishlar sonining ham o`sayotganligi tashvishlidir. Oilaviy ajralishlarning asosiy sabablari nimalar? Ajralishlarning tarafdori ko'proq kim? Erkaqlarmi yoki ayollarmi? Qaysi birlari ko'proq aybdor? - degan savollar yuzasidan olib borilgan sotsiologik tadqiqotlar natijalariga ko'ra oilaviy ajralishlarning 70% da ayollarning, faqat 30% da erkaqlaming da'vogarligi asosida sodir bo'lmoqda. 41,4% ajralishlarning asosiy aybdori erkaqlar 26,8% ayollar, 4,5% har ikki tomonning o'zaro kelisha olmaganligi sababli 7,3% esa kelin bilan kaynona o'rtasida kelishmovchilik bo'lganligi oqibatida bo'zilmokda. Xozirgi vaqtda asosan ko'proq quyidagi omillar oilaviy ajralishlarga sababchi bo'lmoqda: 1. Er o'z oilasini moddiy va ma'anviy jihatdan qo`llay olmasligi. 2.Erlik burchini, oila boshlig'i sifatidagi mas'uliyatli vazifasini bajarmayotganligi tufayli. Erning spirtli ichimlikka, narkotik moddalarni iste'mol qilishga bermaganligi va natijada sog'lom oilaviy muhitning buzilishi oqibatida. 3. Ayollarning o'z eriga nisbatan ko'pol munosabatlarda bo'lishi, emi er o'mida kurmasligi, mensimasligi va oilada ayollik burchini xis kilmasligi natijasida. 4. Er xotin o'rtasida o'zaro hurmatning yuqligi, harakterlarining tug'ri kelmasligi, oddiy muomala madaniyatining yuqligi va xokazo. |