SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3
ǀ
ISSUE 1
ǀ
2022
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 353
UMUMTA`LIM MAKTABLARIDA KIMYO FANIDA LABORATORIYA
MASHG’ULOTINI TASHKIL ETISHNING TA'LIM SAMARADORLIGIGA
TA'SIRI
Matluba Nurillayevna Karimova
Sirdaryo viloyati Guliston shahar xalq ta’limi bo‘limiga qarashli 5-umumta'lim maktabi
kimyo fani o'qituvchisi
ANNOTATSIYA
Umumta`lim maktablarida kimyo xonasi, laboratoriya mashg’ulotlari
o`tkaziladigan xona va reaktivlar saqlanadigan preparatxonadan foydalanishning qonun
va qoidalari haqida fikr-mulohazalar bildirildi.
Kalit so’zlar:
kimyo fani,
tabiiy fanlar, kimyoviy moddalar, laboratoriya,
shtativi, probirkalar, shisha tayoqcha, menzurka, voronka.
Ma`lumki kimyo fani tabiiy fanlar qatoriga kiradi va u kimyoviy moddalar
ularning bir-biriga aylanishi va o`zgarishlarni o`rganadigan fan hisoblanadi.
Fanni
o`zlashtirishda nazariy ma`lumotlar bilan bir qatorda amaliy-laboratoriya ishlarini ham
o`rni benihoya kattadir. Amaliy ishlar nazariyani to`ldirishga tasavvurlarni yanada
kengaytirishga yordam qiladi.
Laboratoriya ishlari, amaliy ishlar asosan
laboratoriyalarda xususan o`rta umumiy ta`lim muassasasida
kimyo xonalarida
amalga oshiriladi.
O`rta umumiy ta`lim maktablarida kimyo kabineti laboratoriya mashg’ulotlari
o`tkaziladigan xona va reaktivlar saqlanadigan preparatxonadan iborat bo`ladi.
Laboratoriya xonasida turli asbob va reaktivlar saqlanadigan shkaflar, o`quvchilar
mashg’ulot o`tkazadigan stollar, turli xil maketlar va stendlar bo`ladi. O`quvchilarning
stollar va o`qituvchi tajriba ko`rsatadigan stol xar bir darsning mazmuniga ko`ra
jihozlanadi. O`qituvchi tajriba ko`rsatadigan stol yonida vodoprovod jo`mragi
va gaz
gorelkasi albatta bo`lishi shart. O`quvchilar esa spirt lampasidan foydalanadilar.
O`quvchilar stolida laboratoriya shtativi, probirkalar qo`yilgan shtativ, 100 yoki 250 ml
li kolba, 2 yoki 5 millilitrli pipetka, 25
sm uzunlikda shisha tayoqcha, menzurka,
voronka va chinni stakan quyilgan bo`ladi. Tuz, kislota
hamda asoslarning har xil
kontsentratsiyali eritmalari laborant xonasida (preparatxonada) turadi va zarur
bo`lganda o`quvchilarga laborantning o`zi quyib beradi. Bundan tashqari, laboratoriya
xonasida bir chekkada va olish qulay bo`lgan joyda yong’inga qarshi kurash vositalari
(qum solingan yashiq, o`t o`chirgich va boshqalar) hamda aptechka bo`lishi kerak.
Har qanday laboratoriyada albatta laborant lavozimida
ishlovchi mutaxassis
shaxs faoliyat yuritadi. Har bir laborantni u faoliyat yuritayotgan muassasaning o`ziga
xosligidan kelib chiqqan holda burch va vazifalari belgilab qo`yilgan.
