İstanbul Ermeni Patrikleri ve Siyasî Faaliyetleri (1878-1923)


Zaven Efendi’nin Yeniden Patrik Seçilmesi



Yüklə 140,95 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/13
tarix02.01.2022
ölçüsü140,95 Kb.
#47612
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
5-RecepKARACAKAYA

Zaven Efendi’nin Yeniden Patrik Seçilmesi

Osmanlı Devleti ve müttefiklerinin Birinci Dünya Savaşı’nı kaybet-

meleri üzerine 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi imzalanmış ve 

Osmanlı Devleti silahlarını bırakmak zorunda kalmıştır. 

Mondros Mütarekesi’nin imzalanması üzerine Ermeniler İngilizlerin 

de yardım ve kışkırtmalarıyla yeniden organize olmaya başlamışlardır. 

Sevk ve iskana tabi tutulan Ermenilerin de geri dönerek faaliyetlerine 

kaldıkları  yerden  devam  etmeleri  Türk-Ermeni  ilişkilerinde  yeniden 

sorunlu  günlerin  başlamasına  yol  açtı.  Ermeni  ve  Rumların  yaklaşan 

barış  ve  müttefik  zaferleri  dolayısıyla  şımarıp  taşkınlıklar  yapmaları, 




İSTANBUL ERMENİ PATRİKLERİ VE SİYASî FAALİYETLERİ (1878-1923)

99

hükümetin  onlara  karşı  gereken  yakınlığı  göstermesini  engellemiş, 



ayrıca bu husus Türkleri tahrik etmiş ve asayişsizliklere yol açmıştır

88



2  Kasım  1918  gecesi Talat,  Enver  ve  Cemal  Paşalar  ile  İttihat  ve 

Terakki’nin  ileri  gelenleri  Bahaettin  Şakir,  Doktor  Nazım,  Azmi  ve 

Bedri beyler yurt dışına kaçmışlardır

89

.



Bu arada Meclis-i Mebusan’da altı Ermeni mebusu bir takrir vere-

rek, vakti seferde icraat-ı hükümete karşı gelenler hakkındaki karar-ı 

muvakkat ile aher mahallere nakledilen eşhasın emval ve emlaki hak-

kındaki kararnamenin reddedilmesini talep etmişler, ayrıca Ermenilere 

kötü muamelelerde bulunanlarla mezalim faillerinin cezalandırılmasını, 

bu  ahvalden  zarar  görenlerin  servet  ve  mukaddesatlarının  ne  suretle 

tazmin ve adaletin ne suretle yerine getirileceği sormuşlardır. Dahiliye 

Nazırı  Fethi  Bey  mezalimi  yapanların  tedricen  cezalandırılacaklarını 

ve mazlumlara da hükümetin elinden gelen yardımı yapacağını beyan 

etmiştir


90

Mevcut durumdan istifade eden Ermeni Patrikhanesi de tekrar eski 



haklarına kavuşmak istemiştir. 1916 Temmuz’unda neşrolunan patrik-

hane nizamnamesinin kaldırılmasını, eski patrik Zaven Efendi’nin vazi-

fesine dönmesini, patrikhane eski meclislerinin de ibkasını talep etmeyi 

kararlaştırmıştır. Bu konuları ihtiva eden bir takrir yazılarak Adliye ve 

Mezahip  Nezareti’ne  sunulmuştur

91

.  Ermenilerin  bu  istekleri  kabul 



edilmiş ve Ermeni Patrikhanesi imtiyazatının iade-i meriyyeti hakkın-

daki 6 maddelik nizamname Takvim-i Vekayi ‘de neşredilerek yürürlüğe 

girmiştir

92

.



Bundan sonra Dahiliye Nezareti, Musul Valiliği’ne bir telgraf çeke-

rek Musul’da bulunan eski Patrik Zaven Efendi’nin İstanbul’a gelmek 

istemesi durumunda serbestçe gelebileceğini bildirmiştir

93



Hariciye  Nezareti  tarafından  Zaven  Efendi’ye  bir  telgraf  çekil-

miş  ve  Meclis-i  Vükela  kararıyla  Ermeni  Patrikhanesi  imtiyazatının 

iade ve kendisinin de patriklik makamında ibka edilmiş olduğu beyan 

edilerek bir an önce vazifesinin başına dönmesi istenmiştir

94

. Ermeni 



Patrikhanesi  Meclisi  Muhteliti,  Musul’da  olduğu  öğrenilen  Zaven 

Efendi’nin bir önce görevine dönmesi için telgraf çekmeye karar ver-

miş,  o  zamana  kadar  Mesrob  Efendi’nin  patrikliğe  vekalet  etmesini 

kararlaştırmıştır

95




DOÇ. DR. RECEP KARACAKAYA

100



Yüklə 140,95 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin