Mateos İzmirliyan’ın Eçmiyazin Katagikosu
62
Seçilmesi
1892 yılında Eçmiyazin Katagikosu seçilen Krımyan’ın 1907 yılının
Kasım ayında ölmesi üzerine yeni bir katagikos seçimi için çalışmalara
başlanmıştır
63
.
Katagikosluk seçimi 14 Kasım 1908’de Eçmiyazin’de yapılmış,
78 üyelik sinodun 73 üyesinin oyuyla vefat eden Krımyan’ın yerine
İzmirliyan, Eçmiyazin Katagikosu seçilmiştir
64
. İstanbul Ermeni Patriği
İzmirliyanla, İzmir Ermeni murahhasa vekili ve eski İstanbul Patrik
kaymakamı Yegişa Turyan tüm Gregoryen Ermenilerin katagikosluğu
için aday olmuşlar, İzmirliyan oyların büyük çoğunluğunu almıştır.
Rusya’nın İstanbul Büyükelçiliği, 12 Ocak 1909 yılında Hariciye
Nezareti’ne müracaat ederek Rusya İmparatoru’nun İzmirliyan’ın
katagikosluğunu onayladığını belirterek, Osmanlı vatandaşı olan
İzmirliyan’ın vatandaşlıktan çıkarılarak, Rusya’ya gitmesine izin veril-
mesini Bab-ı Ali’den resmen talep etmiştir.
Bunun üzerine, Rusya Sefareti’nin İzmirliyanla ilgili takriri Meclis-i
Vükela’da görüşülmüş ve İzmirliyan’ın, katagikosluğu kendisinin de
istediği anlaşıldığından, Osmanlı tabiiyyetinden çıkarılması ve Rusya’ya
gitmesine izin verilmesinin uygun olacağına karar verilmiş ve 11 Şubat
1909’da padişah bu kararı onaylamıştır
65
. Ermeni Patriği İzmirliyan’ın
Eçmiyazin Katagikosluğu makamına seçilmesini Rus çarının tasdik
ettiğini İstanbul Rus sefiri İzmirliyan’a tebliğ etmiş, İzmirliyan Efendi
de Rus çarına bir teşekkür telgrafı göndermiştir
66
.
İzmirliyan, 1909 senesi Mayıs’ının 29’unda İstanbul’dan Odesa’ya
ve oradan da Çar’ın huzuruna çıkmak üzere Petersburg’a gitmiştir.
İzmirliyan, Eçmiyazin Katagikosuğu görevinde yaklaşık olarak iki yıl
kaldıktan sonra ölmüştür
67
.
Mateos İzmirliyan, İngiliz, Fransız ve Amerikan kamuoyunun da
geniş desteğini sağlayarak Ermenilerin can ve mal güvenliğini sağlamak
adına dünya kamuoyunu etkilemeye çalışmış, ihtilalcilerle işbirliği yap-
mıştır. Bir din adamından çok bir komiteci gibi hareket eden İzmirliyan,
adeta Hınçak Komitesi’nin tüzüğünde yazılı olanları dünya kamuoyuna
İSTANBUL ERMENİ PATRİKLERİ VE SİYASî FAALİYETLERİ (1878-1923)
95
aksettirmek için çalışmış, can, mal, ırz ve din gibi en hassas konular
üzerinde duygu sömürüsü yaparak dünya kamuoyunu yanlarına çekmek
istemiştir.
Dostları ilə paylaş: |