Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

11-Ma’ruza bo‘yicha tayanch iboralar:

Algoritm - berilgan masalani yechish uchun ma’lum tartib bilan bajarilishi kerak bo‘lgan chekli sondagi buyrug‘lar ketma - ketligiga aytiladi.

Bloksxema - algoritmning ma’lum geometrik shakillar yordamida yozilishidir.
Algoritmik tillar - algoritmlarni yozish uchun qo‘llaniladigan tillar.
Dasturlash tili - Algoritmik tilni EHM ham tushunsa bo‘ladigan tillar.
Siklik algoritm - takrorlanuvchi Qism mavjud bo‘lgan algoritm.
Iterativ jarayon – ketma - ket yaqinlashish yo‘li bilan yechimi topiladigan jarayon.
Ichma-ich joylashgan sikllar - Bir sikl ichida bosha bir sikl bajarishga aytiladi.

Nazorat savollari

1. 
   EHMda masalalarni ishga tayyorlash bosqichlarini tushuntiring.
   
2. 
   Algoritmik tillar va ularning maqsadi nimadan iborat?
   
3. 
   Algoritmlarni tasvirlash usullari qanday?
   
4. 
   Blok-sxema usulining geometrik shakllarini izohlang.
   
5. 
   Algoritm so‘zi va uning ma’nosini tushuntirib bering.
   

Adabiyotlar:

1. S.S.G‘ulomov va boshqalar. Iqtisodiy informatika -- T- O‘zbekiston 1999. 139-186 b.

2. S.I.Raxmonqulova, C.S.G‘ulomov, X.N.Zayniddinov. IBM PC shaxsiy kompyuteridan foydalanuvchilar uchun o‘quv qo‘llanma. -T. 1994 yil, 17 b.
3.V.E.Figurnov IBM PC для пользователя. - М. Финансы и статистика1991,19-55 s.
4. C.I.Raxmonqulova. IBM PC shaxsiy kompyuterda ishlash. “Sharq“ –T. 1998,7-23 b.
5.A.Sattorov, B.Kurmonboyev. Informatika va hisoblash texnikasi asoslari. “Ukituvchi”, -T.,1996.
14- ma’ruza.
Hisoblash jarayonlari
Reja:
1. Hisoblash jarayonlari va ularning tarkibiy tuzilishi.
2. Chiziqli, tarmoqlanuvchi hisoblash jarayonlari.


Hisoblash jarayonlari va ularning tarkibiy tuzilishi

Algoritmlashtirish jarayonida yoki umuman turli ko‘rinishda qo‘yilayotgan muammolarni xal qilinayotganda matematika tushunchalaridan foydalaniladi. Ular qatoriga ifodalarni qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish va bo‘lish kabilar kiradi.

Bu amallarni keltirishimizdan asosiy maqsad har qanday vazifani boshlanishi va yakuni bo‘lgani kabi amallarni bajarilish tartibi mavjud.
Har doimgidek bo‘lish va ko‘paytirish amallari birligi, undan so‘ng esa qo‘shish va ayirish amallarini bajarilishini barchamiz bilamiz.

Yuqorida keltirilgan matematik amallar kabi, qo‘yilayotgan muammolarni berilishiga qarab, hisoblash jarayonlari tatbiqetiladi. Hisoblash jarayonlari tarkibiy tuzilishi quyidagicha: