Izlanishlar, yechimlar
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
177
XALQ TA’LIMI: MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR Shuningdek, ayrim fanlar (7 ta fan) bo‘yicha kadrlarga bo‘lgan ehtiyojlar o‘rganilganda shu jihat ma’lum bo‘ldiki, hozirgi kunda xalq ta’limi tizimidagi 5 ta hududda olib borilgan tajriba-sinov natijasida umumiy 1354 nafar o‘qituvchiga bo‘lgan ehtiyoj aniqlangan. Ushbu ehtiyoj umumiy kadrlarga(5 ta hudud bo‘yicha) nisbatan 1,6% ni tashkil etadi. Fanlar kesimida ehtiyojni tahlil qilsak, eng yuqori talab “Informatika va axborot texnologiyalari” (3,5%) va “Rus tili va adabiyoti” (3,4%) o‘qituvchilariga, eng quyi talab esa “Boshlang‘ich ta’lim” o‘qituvchilariga (0,4%) ekanligi ma’lum bo‘ldi. Ushbu holatlarni bartaraf qilish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi hamda Rossiya Federatsiyasi Maorif vazirligi o‘rtasida “O‘zbekiston Respublikasi maktablarida rus tili fanini va umumta’lim fanlarini rus tilida o‘qitish sifatini oshirish” loyihasi amalga oshirilishi belgilandi. Mazkur loyiha doirasida O‘zbekistonda faoliyat olib boradigan A.I.Gersen nomidagi Rossiya davlat pedagogika universitetining mutaxassislari Respublikamizning barcha hududlariga taqsimlangan holda umumta’lim maktablarida rus tili fani va umumta’lim fanlarini rus tilida o‘qitish sifatini oshirish bo‘yicha mahalliy o‘qituvchilar bilan birgalikda faoliyat olib borishadi. TALIS-2018 tadqiqotlar natijalari asosida O‘zbekistonda ham Abdulla Avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy- tadqiqot instituti rahbar va xodimlari tomonidan 2021-yilda ichki tadqiqotlar o‘tkazdi. Tadqiqot namunasi mamlakatimizdagi 14 ta hududning 4000 umumiy ta’lim tashkilotlaridagi 12446 nafar respondentlardan so‘rovlar olingan bo‘lib, shundan 349 nafari maktab direktorlari, 1090 nafari direktor o‘rinbosarlari, 10544 nafari o‘qituvchilar va 463 nafari boshqa (xalq ta’limi tizimidagi boshqa lavozim) lavozimlarda ishlovchilardir. Tadqiqotlar xalq ta’limi tizimining 18 fanini o‘z ichiga olgan bo‘lib, “Ayrim fanlar bo‘yicha malakali o‘qituvchilarning yetishmasligi maktab direktori yoki o‘qituvchi sifatidagi samaradorligingizga qay darajada ta’sir qiladi?” degan savol bilan respondentlarga murojaat qilinganda, ta’siri yo‘q-2340 (18,8%), ma’lum darajada ta’sir qiladi-2885 (23,2%), sezilarli darajada ta’sir qiladi-4676 (37,6%), yuqori darajada ta’sir qiladi-2545 (20,4%) deb javob berishdi. Tahlillardan ma’lumki, ayrim fanlar bo‘yicha malakali o‘qituvchilarning yetishmasligi sezilarli darajada 4676 (37,6%) maktab direktori yoki o‘qituvchi sifatidagi faoliyati samaradorligiga ta’sir qilar ekan. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, xalq ta’limi tizimida ayrim fanlar bo‘yicha o‘qituvchilarga bo‘lgan ehtiyojlarni o‘rganish asosida pedagog kadrlar buyurtmasini shakllantirish mexanizmlarini takomillashtirish asosida tarmoq samaradorligini oshirishda to‘planib qolgan yuqoridagi muammolarni hal etish 178 A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI bo‘yicha ilmiy jihatdan asoslangan va amaliy ahamiyatga molik bo‘lgan fikr- mulohazalar, taklif va tavsiyalarni ishlab chiqish bugungi kunning eng dolzarb masalalaridan biri bo‘lib qoladi. Demak, xalq ta’limi tizimini ehtiyoj yuqori bo‘lgan fan o‘qituvchilari bilan ta’minlash uchun pedagogika yo‘nalishidagi OTMlarida ushbu ehtiyojlarni inobatga olgan holda qabul kvotalarining belgilanishi va talabalar OTMlarni tamomlagandan so‘ng hududlarga borib, o‘z faoliyatlarini amalga oshirishlari maqsadga muvofiq bo‘lar edi. Yüklə 3,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|