4.
V a l u t a n i t a r t i b g a sol i sh faol v a l u t a siyosati s h a k l i d a x a l q a r o
k o n f e r e n s i y a l a r d a a m a l g a o s hi r i l di .
Ol t i n de vi z a n d o z a s i o l t i n a n d o z a s i n i n g m u a y y a n s h a k l i n i
i fodal ab, b u n d a a l o h i d a m i l l i y b a n k n o t a l a r o l t i n g a e m a s , b a l k i
b o s h q a m a m i a k a t l a r n i n g v a l u t al a r i g a (oltin q u y i l m a l a r g a a l m a -
s h i n u v c h i de v iz l ar g a ) a l m a s h t i r i l a r edi.
M a z k u r s h a r o i t d a , m i ll iy v a l u t a l a r n i o l t i n g a a l m a s h t i r i s h n i n g
i kki ta as osi y usul i s h ak l l a n d i :
1) bevosi t a — de vi z r o l ini b a j a r u v c h i (f unt st erl ing, A Q S H d ol -
lari) v a l u t a l a r u c h u n ;
2) bi lvosita — m a z k u r t i z i m n i n g q o l g a n b a r c h a v al ut al ar i
u c h u n .
U s h b u j a h o n val ul a t i z i m i d a e r k i n s u z u v c h i val ut a kur s l ar i
t a m oy i l i q o ‘Ua ni l gan . G e n u y a t i z i m i n i n g t a m o y i l l a r i g a m u v o -
fiq a ' / o m a m i a k a t l a r n i n g m a r k a z i y b a n k l a r i m i l l i y pul b i rl i kl ari
val ut a k u r s l a r i n i n g m u r n k i n b o ‘l g a n t e b r a n i s h l a r i n i v a l u t an i t a r
t ibga sol i sh u s u l l a r i n i ( a s o s a n v al u t a i nt er ve nsi ya s i ) qoMlagan h o l -
d a u s h i a b t u ri s h l a r i l oz i m edi.
Ol ti n d ev i z a n d o z a s i n i n g ke n g t a r q a l i s h i b i r m a m l a k a t n i
b o s h q a l a r i g a b o g l i q l i g i n i k u c h a y t i r d i . Bi ro q, ol t in a n d o z a s i n i n g
de v i z s hakl i k o bp a m a l q i l m a d i . 1929—1931- yi ll ar d a gi j a h o n d a r o ‘y
b er g a n i n q i r o z m a z k u r t i z i m n i b u t u n l a y i z d a n c h i q a r d i . I n q i r o z
o ‘z n a v b a t i d a , de vi z v al u t al ar g a h a m salbiy t a ’s i ri ni ko ' r sa t di .
1931-yilga kelib B u y u k B r i t a n i y a o l t i n a n d o z a s i n i b e k o r qi li shga
m a j b u r b o ‘ldi, f unt st er l i ng es a deva l va t si ya qi li ndi . S h u n i n g d e k ,
v al ut a va i qt isod i y m u n o s a b a t l a r d a A n g l i y a g a b o g l i q b o l g a n bi r
q a t o r Y e v r op a davl at lar i , Mi sr, M al a y z i y a , H i n d i s t o n m a m l a k a t -
l a r i n i n g v a l u t al a r i m u v a f f a q i y a t s i z l i k k a u c h r a d i . K e y i n c h a l i k b u
t i z i m Y a p o n i y a va F r a n s i y a t o m o n i d a n b e k o r q il indi . 1933-yi l da
e s a A Q S H h u k u r n a t i b a n k n o t a l a r n i o l ti n ga a l m a s h t i r i s h n i h a m d a
o l t i n n i n g c h e g a r a d a n c h i q a r i l i s h i n i t a q i q l a d i , d o l l a r es a 41% ga
devalvat s iya q i l ind i .
1 9 3 0 - y i l l a r n i n g o ‘r t a l a r i g a kel i b j a h o n v a l u t a t i z i m i n i n g b e -
qa r or l ig i k u c h a y d i va k o ‘p g i n a m a m l a k a t l a r o ‘z v a l u t a l a r i n i d e -
Dostları ilə paylaş: