Yer yuzida odamlar mashishiga bogliq davrga oid madaniy qatlamlarni rganish shundan dalolat beradiki, odamlar turli hududlarda deyarli bir xil taraqqiyot ylini bosib o’tishgan. Bu yo’llar tegishli bosqichlardagi ayrim tavsilotlar va natijalarning bir me’yorda ekanligi bilan farqlanib turgan. Parranda va hayvonlarning kpligi qurol-yaroq rivojlanishini sekinlashtirgan; oziq-ovqatning nisbatan cheklanganligi uni izlab harakatlanishga, qurol-yaroqni takomillashtirishga, yangi sharoitga moslashishga sabab blgan. Tabiatning o’zi yangicha fikrlash ynalishini ko’rsatib bergan. Odamlar turmushidagi birinchi yirik inqilob agrar inqilob bo’lgan, hayvonlarni ovlash va mevalarni yig’ishdan odamlar ularni yetishtirishga, moddiy ne’matlarni ishlab chiqarishga tdi. Tarixdan ma’lum bo’lishicha, dastavval qo’lga o’rgatilgan hayvon it bo’lgan ekan. Itlar 0’rta Osiyo, Sharqiy Osiyo va Shimoli-Janubiy Osiyoda ko’chmanchi odamlarga hamroh bo’lgan va ular bilan birga Amerikaga borib qolgan. Odamlar ilk bor yetishtirgan ekinlar (bug’doy, агра, yasmiq, xurmosimon palma) Nil daryosi havzasida 18,5 ming yil awal paydo bo’lgan. Bu yerda kpayib borayotgan aholini ov qilib va meva terib boqib bolmay qoldi. Yer tarixidagi eng snggi sayyoraviy halokatdan so’ng o’simlikshunoslik va hayvonotshunoslikning boshqa o’choqlari tez sur*atlar bilan paydo bo’la boshladi. Halokat tufayli iqlim keskin o’zgarib, yirik hayvonlar- ov obyektlari - mamontlar, junli karkidonlar, yirik shoxli bug’ular, g’or ayiqlari yo’q blib ketdi. Halokatning aniq sanasi isbotlangan deb aytish mumkin: rossiyalik astronomlarning eng snggi hisob-kitoblariga kra, eramizdan awalgi 1543 yilda Galley kometasi Yer orbitasi yaqindan o’tgan va shu payt diametri bir necha www.ziyouz.com kutubxonasi