Jismoniy shaxslar

 
8-savolga javob: Daromad solig„ini to„laymiz
Deklaratsiya – soliq to‗lovchi jismoniy shaxs olgan yillik 
daromadlar va ulardan ushlangan JSHDS summalari to‗g‗risida doimiy 
yashash (propiska qilingan) joyidagi soliq inspektsiyasiga taqdim 
etiladigan hujjat ekanligini eslatib o‗tamiz. 
Soliq kodeksining 34-bobida qanday daromadlarga deklaratsiya 
asosida soliq solinishi, uni taqdim etishning tartibi qandayligi, kimlar 
deklaratsiya taqdim etishga majburligi, kimlar buni ixtiyoriy ravishda 

---

185 
qilishi mumkinligi, shuningdek unga ko‗ra daromad solig‗i to‗lash 
tartibi belgilanadi. 
QACHON TO„LAYMIZ 
Avvalo soliq to‗lashning eng oxirgi muddatini aniqlaymiz: u Soliq 
kodeksining 193-moddasi bilan – o‗tgan soliq davridan keyingi yilning 
1 iyunidan kechiktirmasdan deb belgilangan. Masalan, siz soliqni 2014 
yil uchun deklaratsiya bo‗yicha to‗lashingiz shart. Buni 2015 yil 1 
iyungacha (1 iyun ham kiradi) qilishingiz kerak. Ya‘ni deklaratsiyaning 
o‗zini topshirgandan keyin sizda unga doir tegishli soliqni qo‗shimcha 
to‗lash uchun kamida 2 oy bo‗ladi. 
Biroq soliq to‗lovchi jismoniy shaxslarning ba‘zi toifalari 
JSHDSni deklaratsiya asosida «alohida tarzda» to‗laydilar. 
Birinchidan, ular – agar ushbu daromadga to‗lov manbaida 
daromad solig‗i solinmagan bo‗lsa, mol-mulkni ijaraga berishdan 
daromad oladigan jismoniy shaxslar. Bunday vaziyat, misol uchun, 
agar ijarachi ham jismoniy shaxs hisoblansa, vujudga kelishi mumkin. 
Ushbu holda soliq ikkita deklaratsiya asosida bosqichma-bosqich 
to‗lanadi: dastlabki deklaratsiya asosida – yil mobaynida har oyda 
daromad olingan oydan keyingi oyning 5-kunigacha va yakuniy 
deklaratsiya asosida – hisobot yilidan keyingi yilning 1 iyunidan 
kechiktirmay – haqiqatda olingan daromaddan hisoblangan JSHDS 
bilan yil mobaynida to‗langan daromad solig‗i summalari o‗rtasidagi 
farq qo‗shimcha to‗lanadi (yoki qaytariladi). 
Ikkinchidan, ular – o‗z faoliyatini tugatayotgan, daromadlari 
kalendar yil mobaynida deklaratsiyalanishi kerak bo‗lgan va 
O‗zbekistondan tashqariga chiqib ketayotgan chet ellik jismoniy 
shaxslar – O‗zbekiston rezidentlari. Ushbu holda ular uchun 
deklaratsiya taqdim etish va soliq to‗lash muddatlari boshqacha 
bo‗ladi. Chiqib ketishdan 1 oy avval ular deklaratsiya topshirishlari va 
u berilgan paytdan boshlab 15 kun mobaynida soliq to‗lashlari kerak.