Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

«Muxoliflarim meni diktator qilib koTsatishni juda
xohlaydilar. Tan olaman: ehtimol mening harakatlarimda avto-
ritarizm nishonalari bordir. Ammo, men buni faqat bir narsa
bilan izohlayman: tarixning muayyan davrlarida, haqiqiy dav-
latchilik qaror topayotgan paytda, ayniqsa, bir tizimdan ikkin-
chisiga o‘tish davrida, har holda kuchli hokimiyat zarur. Qon
to‘kilishiga va qarama-qarshilikka yo‘l qo‘ymaslik, mintaqada
millatlararo va fuqarolar totuvligi, tinchligi va barqarorlikni
saqlash uchun shunday bo‘lishi zarur. Bu yo‘lda men jonimni
fido qilishga tayyorman», 
deya o‘z nuqtayi nazarini ochiq-oydin 
bayon etgan edi.
Darhaqiqat, (Uzbekistan davlatchiligida qat’iy intizom bor. Uni 
nazorat qilib boruvchi Konstitutsiyaviy sud mavjud. Dastlab mamla­
katda Konstitutsiyaviy nazorat qo’mitasi tashkil etildi. Ma’lum mud- 
dat o‘tgach bu qo‘mita Konstitutsiyaviy sudga aylantirildi. Chun- 
ki, nazorat qo‘mitasining mazmun-mohiyatida voqea-hodisalami 
ko‘zdan kechirib qo’yish, ularga nazar solib turish ma’nosi yotadi. 
Sudda esa qat’iy talab va hukm mavjud. Bunda talab ham, mas’uliyat 
ham oshadi.
Ijro hokimiyati haqida gapirganda yana shuni ham ta’kidlash 
joizki, mustaqillik yillarida ilgarigi ma’muriy-buyruqbozlik tizimiga 
xos bo‘lgan xalq xo‘jaligi tarmoqlarini boshqaradigan aw algi vazir- 
lik va idoralar bekor qilindi. Ular bozor munosabatlariga muvofiq 
holda korporatsiyalar, konsemlar, assotsiatsiyalar va davlat taSarrufi- 
da bo‘lmagan xo‘jalik yurituvchi boshqa idoralarga aylantirildi.
Bu o ‘rinda umumdavlat ahamiyatiga molik strategik vazifalami
121

---

hal etish, rivojlanishning istiqbolga mo‘ljallangan dasturlarini ishlab 
chiqish, o ‘zaro bog‘liq bo‘lgan korxonalaming faoliyatini muvofiq- 
lashtirish uchun turdosh tarmoqlami yirik xalq xo‘jaligi kompleks- 
lariga aylantirish tajribasidan foydalanildi. Shuning uchun ham yan- 
gi hukumat tarkibiga Tashqi ishlar vazirligi, Ichki ishlar vazirligi, 
Mehnat va ijtimoiy ta’minot vazirligi va shu kabi boshqa faoliyati 
asosan aholini ijtimoiy himoya qilishni ta’minlashga, ko‘p ukladli 
iqtisodiyotni rivojlantirishga, tashqi iqtisodiy va tashqi siyosiy faoli- 
yatni muvofiqlashtirishga, fuqarolaming huquq va erkinliklarini mu- 
hofaza qilishga, qonunchilik va huquq-tartibotni mustahkamlashga 
yo'naltirilgan vazirliklar va davlat qo‘mitalari kiritildi.
Albatta, bozor munosabatlariga o‘tish davrida boshqaruv tizimi- 
da bunday islohotni taqozo etgan o ‘ziga xos omillari bor edi.