Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

«Demokratiya ustun bo‘lgan jamiyatda konstruktiv sog‘lom op-
pozitsiyaning roli juda katta bo‘Iadi. Sunday oppozitsiya jami-
yatning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy rivojiga hissa qo‘shadi.
Ayni zamonda, mavjud konstitutsiyaviy hokimivatni kuch
bilan ag‘darishni maqsad qilib olgan partiya va harakatlar, shu-
ni aniq aytishimiz kerak, taqiqlab qo‘yilishi kerak. Respubli­
ka chegaralari daxlsizligi va xavfsizligiga qarshi kurashuvchi,
fashizm, irqchilik, zo‘ravonlik, milliy va diniy nizolarni targ‘ib
etuvchi, demokratik erkinliklar va xalq ma’naviyati asoslariga
tajovuz etuvchi har qanday partiya va jamoat harakatldti qo-
nunga xilof deb e’lon qilinishi shart».
Bu 0 ‘zbekiston hukumatining mustaqillikning eng tahlikali
203

---

kunlarida tutgan qat’iy siyosiy yo‘li, strategik qarashlari edi. Ayni 
ana shunday qat’iyat, ju r’at, ichki va tashqi g ‘animlarimiz zo‘r be- 
rib 0 ‘zbekistonda barqarorlikni yo‘q qilishga, fuqarolar urushi- 
ni keltirib chiqarishga urinayotgan bir paytda uning sobitqadam- 
ligidan, har qanday ig‘vogarliklarga yo‘l qo‘ymaslik choralarini 
ko‘rayotganligidan dalolat beradi.
«Erk» demokratik partiyasi vakillari va ularning homiylari 
mamlakatda vujudga kelgan qiyinchiliklami ro‘kach qilib, har qan­
day yo‘l bilan hokimiyat tepasiga chiqib olish uchun ochiqdan-ochiq 
kurash boshladilar. Ular ko‘cha-ko‘ylarda mitinglar uyushtirib, om- 
maviy noroziliklami keltirib chiqarishga harakat qildilar. Xalq sayla- 
gan deputatlarga ishonchsizlik bildirib, ularning iste’foga chiqishla- 
rini talab qilishdi. Ayni Tojikiston voqealarini takrorlashga intilishdi. 
Demak, oldin shiorbozlik, mitingbozlik, keyin katta maydonlarda va 
hukumat binolari oldida ochlik e’lon qilishlar, undan so‘ng esa qu- 
rolni ishga solib qonuniy parlamentni barbod etish va nihoyat davlat 
to‘ntarishini amalga oshirish...
Balki hukumat boshqaruv jilovini ozgina bo‘shashtirganida, 
ikkilanish yoki sarosimaga tushganida Tojikistondagi voqealardan 
ham dahshatlirog‘i yuz berishi mumkin edi. Lekin unday bo‘lmadi. 
0 ‘zbekiston hukumati qanchalik ta’na-dashnomlar yomg‘iri tagida 
qolmasin demokratiya kushandasi, diktatura hokimiyati degan malo- 
matlami eshitmasin, o ‘z yo‘lida qat’iy turdi, ikkilanmadi.
«Erk» demokratik partiyasining tajovuzkorona harakatlari va 
siyosiy qo‘poruvchilik faoliyati, ayniqsa, 1991-yil 29-dekabrdagi 
Prezident saylovlari kunlarida yuqori cho‘qqiga chiqdi. Partiya va­
killari saylovchilar bilan uchrashuvlarda, partiya yig‘ilishlarida ehti- 
rosga berilishlar, qonuniy hukumatni ochiqdan-ochiq badnom qilish 
va zo‘ravonlik harakatlarini yaqqol namoyish qildilar. To‘g ‘ridan 
to‘g ‘ri hukumat rahbarlariga turli yo‘llar bilan g‘oyaviy, siyosiy va 
m a’naviy zarba berishga harakat qildilar.
Prezident saylovlarida M.Solihning yetarli ovoz ololmasligi aniq 
edi. Buni uning o‘zi ham, tarafdorlari ham yaxshi bilishar edi. Al- 
batta, M.Solihning saylovda g ‘alaba qozonolmasligining o ‘ziga xos 
asoslari bor edi: