Kadrlarni kasbiy qayta tayyorlash va malakasini oshirish asosiy xususiyatlar



Yüklə 97,32 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/6
tarix07.01.2024
ölçüsü97,32 Kb.
#206498
1   2   3   4   5   6
4-mustaqil ish Jabborov O di11-20 bjb

 Kichik biznes 
korxonalari 
tashkiliy 
strukturasining 
o‘zgarishi.
Ko‘pgina 
biznes korxonalarining
tashkiliy strukturalari doimiy ravishda o‘zgarib 
turadi. Bunday o‘zgarishlar nafaqat vertikal boshqarish tizimini gorizontal boshqarish 


tizimiga o‘tkazish bilan kifoyalanadi, balki ushbu strukturalar orqali biznes korxonalari 
bozorning barcha subyektlari bilan aloqa qilib, samarali biznes faoliyati olib borishi 
lozim. Tashkiliy strukturalar boshqaruv bo‘g‘inlari va boshqaruv bosqichlari shaklida 
bo‘ladi. Korxona tuzilmasida quyidagi elementlar ajratib ko‘rsatiladi: rahbarlik va 
aloqa (gorizontal va vertikal) o‘rinlar (bo‘limlar), darajalar (bosqichlar). Bo‘lim bu 
tashkiliy jihatdan alohida, mustaqil boshqaruv tashkilotidir. Bo‘lim (odamlar guruhi) 
tomonidan muayyan vazifaning bajarilishi uni shakllantirishning asosiy maqsadi 
hisoblanadi. Bo‘limlar o‘rtasidagi aloqalar gorizontal tusga ega. Bosqichlar o‘rtasidagi 
aloqalar bu vertikal bo‘yicha aloqadir. Ular qo‘yi darajalardan boshlab yuqori 
darajagacha 
erkin 
ifodalangan 
izchil 
bo‘ysunish 
tusiga 
ega. 
Har qanday, xatto kichik korxonada ham, yuqorida bayon etilgan tuzilma 
elementlarning hammasi mavjudligini aniqlash mumkin. Tadbirkor u tashkil etgan 
korxonaning mulkdori bo‘lib, uning ishiga rahbarlik qiladi. Vertikal bo‘yicha unga 
uning xodimlari bo‘ysunadi.Vertikal tashkiliy struktura o‘zaro subordinatsiya asosida 
bog‘langan bir necha boshqarish bosqichlaridan iborat.Boshqarish bosqichi iyerar-
xiyaning muayyan darajasida amal qiladigan bo‘g‘inidir. Boshqarish bosqichlari bir 
boshqarish bo‘g‘inining ikkinchisiga, odatda quyi bo‘g‘inining yuqori bo‘g‘iniga 
izchillik bilan buysinishini ko‘rsatadi, ya’ni vertikal bo‘yicha bo‘linishidir.Ushbu 
barcha bo‘g‘in va bosqichlarning tarkibi va ularning o‘zaro bo‘ysinish tartibi, har bir 
boshqaruv organi va bo‘g‘inining huquq va burchlari, shuningdek, ular o‘rtasidagi 
munosabatlar tartibi, funksional bo‘limlarini vujudga keltirish, axborot bilan 
ta’minlash kabi boshqarishning tashkiliy tomonlari vertikal boshqarish tizimini tashkil 
etadi. Bularni mazmun va muddatlariga ko‘ra kelishib olish ishlab chiqarishning 
ko‘pgina unsurlarini tutashtirish ishlarini turli xizmatlar bajaradi. Ayrim hollarda 
funksional xizmatlar o‘rtasidagi bunday gorizontal aloqalar juda cho‘zilib ketadi, bir 
qancha bahs va nizolar bilan amalga oshiriladi va bu ishni muvofiqlashtirish juda qiyin 
kechadi. 
Ma’lumki, biznes korxonalari tashkiliy bo‘limlari funksional, geografik, tovar, 
bozor prinsiplari asosida yoki ularning birgalikda (kombinatsiya asosida) qo‘llanilishi 
orqali 
tashkil 
topadi. 
Hozirgi vaqtda samarali faoliyat olib borayotgan biznes korxonalari o‘z tashkiliy 
strukturalarida iloji boricha kamroq boshqarish bo‘g‘inlaridan tashkil topib, o‘z 
faoliyatlarida buyurtmalarni bajarish, yangi tovarlar kashf etish va ishlab chiqarishni 
rejalashtirish tovarlarni taqsimlash iste’molchilarga xizmat ko‘rsatish kabi 
jarayonlarga 
katta 
e’tibor 
bermoqdalar. 
Bu biznes korxonalarida boshqarish bo‘g‘inlarini qisqartirilib bir bosqichli 
boshqarish tizimini joriy qilinmoqda va boshqaruvchi (menedjer)lar sonini 


kamaytirmoqdalar. 
Korxonaning turli vazifalarini (tashkilotchiliq marketing, buxgalteriya va xokazo) 
bajarayotgan xodimlari o‘rtasida gorizontal aloqalar o‘rnatiladi. Ular bevosita 
bo‘ysunish tusida bo‘lmaydi, lekin, ko‘pincha korxona turli ishlab chiqarish (amaliy) 
operatsiyalarining 
izchilligi 
va 
o‘zaro 
bog‘liqligini 
belgilaydi. 
Aloqa tizimi barcha boshqaruv organlari o‘z vazifalarini bir-birlari bilan mustaxkam 
aloqada bajaradilar, degan ma’noni anglatadi. Aloqani yo‘qotish - boshqarishni 
yo‘qotish, degan ma’noni bildiradi. Aloqalar turli shaklda: chizikli (vertikal), 
funksional (gorizontal), tarmoqli, mintaqaviy bo‘lishi mumkin.

Yüklə 97,32 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin