Academic Research in Educational Sciences VOLUME 3 | ISSUE 1 | 2022 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF): 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2022-1-868-872 Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan Academic Research, Uzbekistan 871 www.ares.uz o'zgarishlarni payqashni, vaziyatga qarab muloqot usullarini tanlashni o'z ichiga
oladi;
intellektual malaka, o'z maqsadiga erishish uchun bolaga yangi xatti-
harakatlarini ijro etishga va ularni bajarishga yordam beruvchi umumiy intellektual
faoliyatni shakllanganligini nazarda tutadi;
jismoniy malaka, bolaning o'z yosh darajasiga mos keluvchi turli harakat
turlarini egallaganligini ko'rsatadi;
ixtiyorivlik. bola tomonidan qoidalar va me'yorlarga muvofiq o'z xatti-
harakatini boshqarish ko'nikmasida namoyon bo'ladi;
mustaqillik. kundalik hayotda va ishda paydo bo'ladigan turli vazifalarni
bola tomonidan kattalarning yordamisiz mustaqil kun tartibiga qo'yish va hal qilishni
ta'minlaydi;
mas'uliyat. "mumkin" va "mumkin emas", "yaxshi" va "yomon",
"xohlayman" va "kerak" o'rtasida tanlov vaziyatida paydo bo'ladi;
tashabbuskorlik. bolaning o'z istaklariga javob beruvchi o'yinlarni, samarali
faoliyat turlarini tashkil etishga urinishda va ularga o'z tengdoshlarini jalb qilish
mahoratida ifodalanadi;
ijodkorlik. ish jarayonida paydo bo'ladigan hamda o'z originalligi va
variativligi bilan ajralib turnvchi yangi mahsulot yaratishda namoyon bo'ladigan turli
muammolarni ijodiy hal qilishga bolaning layoqatini ko'rsatadi;
xatti-harakat erkinligi. bolaning ijtimoiy qabul qilingan qoidalar va
taqiqlarga rioya qilishini taqozo etuvchi harakat va faoliyat yo'nalishi, ular o'rtasida
quyidagi to'rttasi eng muhim hisoblanadi: o'zgaga, o'zingga, tabiatga, boshqa odamlar
yasagan narsalarga ziyon yetkazma;
xavfsizlik. bolada o'z xatti-harakatlarining oqibatlarini his qilish va ko'ra
bilish layoqati borligi bilan tavsiflanadi, bu unda me'yor, ehtiyotkorlik tuyg'ularining
shakllanishi bilan bog'liq;
O'z-o'zini anglash va o'zini baholashga e’tiborimizni qaratadigan bo’lsak, u
bolada o'z timsolini shakllantirishda, kattalar va tengdoshlar bilan munosabatlarda o'z
o'rnini anglashda, o'z imkoniyatlarini baholashda, hali ko'p o'qish keraklgini
tushunishda namoyon bo'ladi. Bu shaxsning asosiy tavsiflari tizimi - maktab
yoshigacha bolaning asosiy rivojlanish dasturi konsepsiyasida taqdim etilgan.
Maktabgacha ta'lim sifatiga ta'sir qiluvchi tashqi muhit omillariga ijtimoiy buyurtmali
maqsadlardan tashqari maktabgacha ta'limga davlat me'yorlari (talablari),
