Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 1 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 329
w www.oriens.uz November 2021 pasayishini ta'minlovchi psixologik omillar ekanligini, agressiv o’smirlar xulq-
atvorini psixoprofilaktika qilish va psixokorreksiyalash maqsadida "Xulq-atvorni
modifikatsiyalash treningi" psixologik trening dasturini, agressiyaga moyil o’smirlar
xulq-atvorini psixoprofilaktika qilish va psixokorreksiyalash maqsadida ota-onalar,
pedagoglar va psixologlar hamkorlikda samarali ish olib borishining algoritmini
ishlab chiqqan. Uning tadqiqoti natijasida mahalliy sharoitda o’smirlar agressiv
xulq-atvorining yosh, jins va individual psixologik xususiyatlarini o'rganishga doir
psixodiagnostik metodikalarni tizimlashtirishga va o’smirlardagi agressiv xulq-
atvorni korrektsiya qilish imlonini beruvchi ijtomoiy trening dasturi ilmiy
asoslangan, amaliyotda sinovdan o’tkazilgan hamda xalq ta’limi muassasalari
amaliyotiga tatbiq etilishi tavsiya etilgan. [7] (F.F.Rasulova.)
XULOSA G’azablanish, qo’rqish va shu kabi boshqa emotsiyalar insonni o’rab turgan
sharoitga moslashish vazifasini bajaradi. G’azablanish odamlarda ham hayvonlar
kabi to’siqlarni yo’qotishga, maqsadiga erishishiga, o’zini himoya qilishiga
yordam beradi. Shuning uchun har qanday agressiyani ko’rsatish qonun buzarlik
hisoblanmaydi. Bolalar hayotida agressiv xulq-atvor tez-tez uchrab turadı.
Ulg’ayib kelayotgan bolalarda psixologik holatlar kechishiga vaqtida e’tibor
berilmasa sa’lbiy oqibatlar yuzaga kelishi mumkin.
Xorijlik olimlar L.Berkovitz frustratsiya va agressiyaning bir-biriga
bog’liqligini, I.A. Furmanov bolalar agressivliligini, E. Frоmm аgrеssiyaga keng
ma’noda ta’rif keltirgani, K.S.Shalaginova kichik maktab o’quvchilarida tizimli
psixologik yordam ko’rsatishni, Y.A. Bashkatova turli darajadagi agressiv kichik
maktab o’quvchilarida kommunikativ universal ta’lim harakatlarini rivojlantirishni,
I.F. Nurmuxametova kichik maktab o’quvchilarida agressivlik pasayishining
psixologik-pedagogik sharoitlarini, E.L. Golenisheva kichik maktab yoshi
o’quvchilarida agressivlikning ijtimoiy-psixologik omillarini, S.A. Travina kichik
maktab o’quvchilarining agressiv xulq-atvor profilaktikasida psixolog va
o’qituvchilarning o’z-aro ta’sirini, E.I. Berejkova boshlang’ich maktab
o’quvchisining agressivligiga ijtimoiy agressiyaning ta’siri etishini o’rgangan.
O’zbekistonlik olimlardan F.F. Rasulova o’smirlarda agressiv xulq-atvor namoyon
bo’lishining psixologik xususiyatlarini tadqiq etgan.
Yuqorida keltirilgan tadqiqot ishlaridan kelib chiqib shuni aytishimiz mumkin
kichik maktab yoshi davridagi agressivlik va agressiv xulq-atvor mamlakatimizda
ya’ni Qoraqalpog’iston Respublikasida o’rganilishi kerak bo’lgan sohalardan biri
hisoblanadi.