Kim yoviy-texnoiogik ham da m exanik jihatdaii qulay roq b o ‘lgan yangi p o 'la t tu rla rin I q o ‘llash

sep a ra to rg a ( 4 ) o ‘r n a tilg a n o lt it a sharik j o y la s h t ir ilg a n . 
K u la c h o k ( 3 ) va s e p a r a to r n in g (4) o ‘zaro t a ’sir e tu v c h i 
sirtlari sfera (sh a r ) s h a k lid a . S e p a r a t o r n in g ic h k i sfera 
sh a k lid a g i sirti 0 ¡ m a rk a zd a n R, radius bilan bajarilgan
1 2
 
3
 
4
5 3-rasm . Olti sharikli universal kardanli sharnir:
/ — kor pus ;
2
— shariklar; 
3
— kulachok; 
4
 
—
scparator.
108

---

b o ‘lib, shariklar o ‘qi tekislik m arkazida (
0
) o ‘ng tom onga 
a  m aso fad a joylashgan.
Separatorning tashqi sfera shaklidagi qismi 02 m arkazi- 
d an R 2 radius bilan bajarilgan b o ‘lib, sh arnir m arkazidan
(0) chap tom onga a  m asofada joylashgan. Sfera shaklidagi 
sirt konus shakliga o ‘zgaradi (konus burchagi 
1 0
° atrofida). 
Bu valning maksimal og‘ish burchagini 20° gacha cheklaydi.
0
, 
va 
0 2
m arkazlarning sharnir m arkaziga (
0
) nisbatan 
siljishi n atijasid a shariklar (
2
) valning o g ‘ishida bissektor 
tekisligida o ‘rn atilad i. V alning o g 'ish i shariklar (2) ikkita 
markazga 
0
, va 
0 2
nisbatan siljishi kerak va u lam i bissektor 
tekisligida o ‘rnashishga majbur qilish kerak. Sham irning o ‘q 
b o ‘yicha kom pensatsiyasi shariklarning (
2
) korpus (
1
) ariq- 
chalarida b o ‘ylama siljishi hisobiga ta ’m inlanadi. Shariklarning 
va ular bilan kulachok (3) orqali bog‘langan valning bo‘ylama 
siljishi korpus (
1
) ariqchalarining ishchi uzunligiga teng.
Shuni aytib o ‘tish joizki, o ‘q bo ‘ylab siljiganda sharik­
lar y u m alam ay d i, lek in sirp an ad i, b u esa sh a rn irla rn in g
fo y d ali ish k o e ffitsiy e n tin i k a m a y tira d i. S h a rn irla rn in g
ishlash m u d d a ti ju d a y u qo ri, ch u n k i k u c h n i u z a tis h b ir 
v a q td a h a m m a s h a rik la r b ila n am alg a o sh irila d i. K a tta
burovchi m o m en tn i uzatish u ch u n konstruksiyasi b o 'y ich a
o 'x sh a sh sak kizta sharikli sh a rn ir ish latilad i.
Y etakchi b oshqariladigan g ‘ildiraklar uzatm asid a kula- 
c h o k li k a rd a n li b u rc h a k tezlig i te n g b o ‘lgan s h a rn irla r 
ham ish la tila d i. Bu u z a tm a la r y o rd a m id a v a lla r o ‘qlari
1 2
3 
4
54-rasm . Kulachokli kardanli