Kirish. Odam organizmi to’G’risida umumiy ma’lumot

MODDALAR ALMASHINUVI
1.O’simlik yoki mikroorganizmlarning hujayralarida kechadigan anaerob nafas olish jarayoni nima deb ataladi?
A) xemasintez; B) achish;
C) oksidlash; D) qaytarilish;

2. Avtotrof bakteriyalar organik moddalar to`plash uchun qaysi energiyadan foydalaniladi ?

A) quyosh; B) kimyoviy;
C) ATF; D) quyosh va kimyoviy;

3. Fotosintez deb nimaga aytiladi ?

A) organik moddalarni sun’iy ravishda hosil bo`lishi;
B) quyosh nuri ta’sirida faqat atomar vodarodning hosil bo`lishi;
C) organik moddalarning quyosh energiyasi ta’sirida parchalanishi;
D) quyosh energiyasi hisobiga anorganik moddalardan organik moddalar sintezlanishi;

4. Tashqaridan olingan moddalarni o`zlashtirish, ulardan hujayra kompanentlarini yaratish uchun foydalanish nima deyiladi ?

A) plastik almashinuv; B) sitokinez;
C) dissimlatsiya; D) energetik almashinuv;

5. Xloroplastlarda o`simlik mitoxondriyalariga nisbatan necha marta ko`p ATF sintezlanadi ?

A) 20; B) 10; C) 50; D) 30;

6. Hujayrada uglevodlar parchalanishining ikkinchi bosqichi qanday sharoitda o`tadi ?

A) aerob; B) anaerob;
C) anabalizim; D) katabalizim;

7. Fotosintez jarayonida elektronlarini yo`qatgan suv molekulalari … parchalanadi.

A) proton va molekulyar kislarodga;
B) proton va kislarod atomlariga;
C) kislarod molekulasiga va gidroksil ionga;
D) atom va molekulyar kislarodga hamda vadorod atomiga;

8. ATF molekulasida nechta fosfat kislata qoldig`i bor ?

A) 1; B) 2; C) 3; D) 4;

9. Moddalar almashinuvi qanday funksiyani bajaradi?

1) hujayrani ko`payish materiali bilan ta’minlaydi 2) signal funksiyasini amalga oshiradi 3) transport funksiyasini amalga oshiradi 4) hujayrani energiya bilan ta’minlaydi 5 hujayrada hosil bo`lgan moddalarni chiqaradi
A) 1.2; B) 2.5; C) 5.4; D) 1.4;

10. Barcha tirik organizmlar energiya olish turiga qarab qanday guruhlarga bo`linadi ?

A) geterotrof; B) avtotrof;
C) saprofit; D) avtotrof, geterotrof;

11. O`simliklarda, achitqi zamburug`ida, mikrorganizimlarda o`tadigan glikoliz jarayoniga xos umumiylikni aniqlang ?

A) barcha moddalar bir molekula glyukozaning parchalanishi, ikki molekula ATF ning hosil bo`lishi bilan bora;di
B) hujayrada bir molekula uglevodning parchalanishi, ikki molekula adfning hosil bo`lishi bilan boradi;
C) barcha hollarda polisaxaridlarning monosaxaridlarga aylanishi bilan boradi;
D) doim oqsil sturukturasining yemirilishi bilan boradi;

12. Sintez (1) va parchalanish (2) reaksiyalarida qanday jarayonlar kuzatiladi?

a) energiya sarflanishi b) energiya ajraladi
c) oddiy moddalardan murakkab moddalar hosil bo’ladi d) murakkab moddalardan oddiy moddalar hosil bo’ladi
A) 1-b,d, 2-a,c; B) 1-a,c, 2-b,d;
C) 1-a,d, 2-b,c; D) 1b,c 2-a,d;

13. Ikki molekula sut kislotasining O₂ sharoitda to’liq parchalanishidan necha molekula ATF hosil bo’ladi?

A) 36 ta; B) 2 ta; C) 10 ta; D) 38 ta;

14. Nechta triplet kod aminokislotalarni kodlashda ishtirok etadi?

A) 61 ta; B) 64 ta; C) 3 ta; D) 20 ta;

15. Spirtli achish deb nimaga aytiladi?

A) glyukozaning kislorodsiz sharoitda etil spirti va CO₂ gacha parchalanishi;
B) glyukozaning kislorodli sharoitda etil spirti, sut kislota va CO₂ gacha parchalanishi;
C) glyukozaning kislorodli sharoitda etil spirti va suvgacha parchalanishi;
D) etil spirti bilan CO₂ ishtirokida disaxaridlarni sintez- lanishi;

16. Nato’g’iri malumotni aniqlang?

A) xloroplastlarda anaerob sharoitda ATF sentezlanadi;
B) yorug’lik ta’sirida suv dissotsialanishi fotoliz dyiladi;
C) fotosintez jarayonida 6 mol CO₂ reaksiyaga krishib 12 mol O₂ hosil qiladi;
D) organik brikmalarni anorganik brikmalardan sintez qila oladigan xujayralarni avtotroflar diyiladi;

17. Mikrorganizmlardagi glikoliz jarayonida qanday moddalar hosil bo’ladi?

1.etil spirti 2.sirka kislota; 3.aseton; 4.karbonat angidrid; 5.asetat kislota; 6.sut kislota.
A) 1,4; B) 2,6; C) 3,4; D) 3,5;

18. Fotosintez jarayoni brinchi(a), ikkinchi(b) va uchunchi(c) bosqichlarida qanday jarayon xosil bo’ladi?

1. ATF sintezi; 2. yorug;lik ta’sirida suvning parchalanishi;
3. uglevod sintezi;
A) a-1, b-2, c-3; B) a-3, b-2, c-1;
C) a-2, b-1, c-3; D) a-1, b-3, c-2;

19. Hujayradagi ATF sintezida qatnashuvchi organoid (lar) ni belgilang.

1.mitaxodriya 2.lizosoma 3.xloroplast 4.golji majmuasi 5.endoplazmatik to’r
A) 2,4,5; B) 1,3; C) 1; D) 2;

20. Mitoxondriyalarda (a), xloroplastlarda(b) va sitoplazmada(c) ATF sintezi jarayonlariga xos hususiyatlarini aniqlag.

1) aerob sharoitda sodir bo’ladi; 2) yorug’lik energiyasi hisobiga ATF hosil bo’ladi; 3) hosil bo’lgan ATF hujayraning hayotiy jarayonlariga sarflanadi; 4) anaerob sharoitda sodir bo’ladi;
5) glukozaning parchalanish hisobiga sodir bo’ladi; 6) hosil bo’lgan ATF organic moddalarning sintezlanishiga sarf bo’ladi;
7) ATF ADF va fosfat kislotadan hosil bo’ladi; 8) hosil bo’lgan ATF karbonat angidridni biriktirish jarayoniga sarflanadi;
9) 30 marta ko’p ATF hosil bo’ladi; 10) ATF sut kislotaning oksidlanishi hisobiga hosil bo’ladi
A) a-5,6,7; b-1,2,9; c-4,7,8,10;
B) a-1,7,3,8; b-2,4,5,9; c-4,7,6,10;
C) a-5,6,1; b-3,6,2,9; c-4,7,8;
D) a-1,3,10; b-4,7,8; c-3,4,7,5;

21. Hujayrada qaysi moddaning parchalanishi natijasida

36 molekula ATF sintezlanadi?
A) oqsil; B) yog`;
C) kraxmal; D) sut kislota;

22. Fotosintez jarayonida hosil bo'ladigan va atmosferani boyitadigan molekulyar kislorod manbayi nima hisoblanadi?

A) karbonat angidrid; B) suv;
C) glyukoza; D) sut kislota;

23. Glikolizda glukozaning parchalanish reaksiyasida qanday moddalar ishtirok etadi?

A) AMF, ADF; B) nukleotidlar;
C) H3PO₄, AMF; D) ADF, H3PO₄;

24. Aerob nafas olishning anerob nafas olishdan afzalligi nimada?

A) ko’p karbonat angidrid chiqadi;
B) afzalligi yo’q;
C) ko’p energiya ajraladi;
D) ko’p kislorod chiqadi;

25. Sut kislotaning parchalanishidan 3500 kj energiya hosil bo’lgan bolsa ATF da to’plangan energiyani kj aniqlang?

A) 1939 kj; B) 1561 kj;
C) 2100 kj; D) 1900 kj;

26. O`simliklarda, achitqi zamburug`ida, mikrorganizimlarda o`tadigan glikoliz jarayoniga xos umumiylikni aniqlang ?

A) doim oqsil sturukturasining yemirilishi bilan boradi;
B) hujayrada bir molekula uglevodning parchalanishi, ikki molekula ADFning hosil bo`lishi bilan boradi;
C) barcha hollarda polisaxaridlarning monosaxaridlarga aylanishi bilan boradi;
D) barcha moddalar bir molekula glyukozaning parchalanishi, ikki molekula ATF ning hosil bo`lishi bilan boradi;

27. ATF tarkibidagi uchunchi fosfat kislotaning ajiralishi natijasida qancha energiya ajraladi ?

A) 40 kj; B) 17.6 kj;
C) 38.9 kl; D) 4.1 kkal;

28. Genetik kodga xos bo`lmagan xususiyatni belgilang.

A) bitta aminokislotani faqat bitta triplet belgilaydi;
B) har bir aminokislota bitta kod yordamida ifodalanadi;
C) genetik kod odam va mikroorganizmlarda bir xil;
D) 3 ta kod oqsil sintezi boshlangani va tugagani bildiradi;

29. Sut kislotani oksidlanishi natijasida qancha miqdorda CO₂ (a) va ATF (b) hosil bo’ladi?

1-3; 2-6; 3-36; 4-2; 5-18
A) a-2 b-3; B) a-1 b-5;
C) a-2 b-5; D) a-2 b-4;
30.Tiriklikning qaysi xususiyati organizmdagi hujayralarning tiklanishi, yashashi va ishlashini ta’minlaydi?
A) moddalar sintezlanishi;
B) moddalar parchalanishi;
C) moddalar almashinuvi;
D) gomeostaz;

31. Quyidagi qaysi jarayonlar fotosintezda kuzatiladi?

a) suv va CO₂ dan uglevodni sintezlanishi
b) quyosh energiyasining kimyoviy energiyaga aylanishi c) erkin O₂ ning hosil bo’lishi d) ATF sintezlanishi e) uglevod va oqsillarning parchalanishi f) quyosh energiyasining mexanik energiyaga aylanishi
A) a,b,c,d; B) e,f; C) a,b; D) c,d;

32. Axborot tashuvchi iRNK tarkibida nukleoditlar quyidagi nisbatda uchraydi:

guanin-31, uratsil-19, sitozin-21, adenin-29,
Mazkur iRNK molekulasi asosida uning sintezida ishtirok
etgan DNK molekulasining tarkibidagi nukleoditlar miqdorini aniqlang.
A) T=19; A=29; G=21; S=31;
B) T=29; A=29; G=31; S=31;
C) T=48; A=48; G=52; S=52;
D) T=29; A=19; G=21; S=31;

33. Glyukozaning kislarodsiz sharoitda sut kislotagacha parchalanishi tufayli ajralib chiqadigan energiyaning necha foizi issiqlik energiyasi sifatida tarqaladi?

A) 30; B) 50; C) 60; D) 10;

34. ATF tarkibida qanday azotli asos (1) va monosaxarid (2) bo’ladi?

a) adenin b) guanin c) glyukoza d) riboza e) dezoksiriboza f) uratsil
A) 1-a, 2-e; B) 1-a, 2-d;
C) 1-b, 2-c; D) 1-f, 2-e;

35. DNK ning ikki xissa ortishi nima deyiladi ?

A) reduplikatsiya; B) degeneratsiya;
C) renaturatsiya; D) denaturatsiya;
36. Yorug`lik ta’sirida suvning dissotsilanish jarayoni qanday nomlanadi?
A) fotosinsibilizatsiya; B) fotoliz;
C) gidroliz; D) fotopereodizm;

37. Glyukozaning molekulyar massasi 180gr. ATF niki esa 504 gr ga teng bo`ladi. 180g glyukoza parchalanishi natijasida necha gram ATF sintezlanadi ?

A) 17152 gr; B) 19752 gr;
C) 19152 gr; D) 18144 gr;

38. Glikoliz jarayoni qanday sharoitda o`tadi ?

A) aerob; B) anerob;
C) kislorodli; D) A va C;

39. Fotosintez jarayonidan ajralib chiqayotgan molekulyar kislorod qaysi moddaning parchalanishidan hosil bo`ladi?

A) H₂O; B) CO₂;
C) H₂O va CO₂; D) C₆ H₁₂O₆;

40. Energetik almashuvda, hujayrada qaysi moddaning kislarodsiz parchalanishi natijasida 2 ta molekula ATF hosil bo`ladi?

A) oqsil; B) sut kislata;
C) glyukoza; D) kraxmal;