Kitabın adı: Aqrar sahədə mülki müdafiə

5.6.  Ġnsan  sağlamlığının  qorunması  istiqamətində 
zərərvericilərə  qarĢı  mübarizə  iĢlərində  istifadə  edilən 
kimyəvi preparatlara qarĢı mühafizə qaydaları 
 
Kənd  təsərrüfatında  zərərvericilərə  qarşı  bir  çox  tədbirlər 
həyata keçirilir. Bu tədbirlərdə başlıca məqsəd kənd təsərrüfa-
tına vurulan zərəri azaltmaq və  yaxud zərərvericiləri məhv et-
məkdir. 

---

 
104 
Uzun illər öncə kənd təsərrüfatı bitkilərinin zərərvericiləri 
ilə aparılan mübarizə tədbirlərinə bitkilərin becərilməsi zamanı 
görülən  işlər  kompleksində  heç  bir  əhəmiyyəti  olmayan  sahə 
kimi baxılırdı. Zərərvericilərlə mübarizə onların əmələ gəlmə-
sinin ilk vaxtlarından deyil, kütləvi surətdə çoxaldıqları zaman 
aparılırdı. Tələsik aparılan bu mübarizədə nəzərdə tutulan ayrı-
ca bir tədbir həyata keçirilirdi. Belə bir vəziyyət hələ indi də bir 
çox  kapitalist  ölkələri  üçün  xarakterikdir.  Mübarizə  tədbirləri 
sistemində xarakterik cəhəd odur ki, bu sistemdə bitkiləri mü-
hafizə məqsədi ilə aparılan bütün mübarizə tədbirləri bir-birini 
tamamlayır və ardıcıl həyata keçirilir. 
Kənd təsərrüfatına zərər vuran həşəratlar və alaqlara qarşı 
bir  çox  mübarizə  tədbirləri  həyata  keçirilir.  Bunlar  aşağıdakı-
lardır: aqrotexniki, bioloji, fiziki  və kimyəvi mübarizə üsulları. 
Kənd  təsərrüfatı  bitkilərinin  və  məhsullarının  zərərverici-
lərdən  qorunmasında  mübarizə  tədbirləri  sistemində  əsas  yer-
lərdən birini kimyəvi mübarizə üsulu tutur. 
XVIII  əsrdə  kimya  elminin  və  bitkilərə  zərər  verən  canlı 
orqanizmlər haqqında baxışların inkişafı ilə əlaqədar olaraq bit-
kilərin  kimyəvi  mühafizəsi  də  inkişaf  edir.  Bu  dövrdə  bir  çox 
zərərvericilərə  qarşı  ağacları  fumiqasiya  etmək  üçün  sinil  tur-
şusu və Paris yaşılı tətbiq edilirdi. 
Kənd  təsərrüfatı  bitkilərinin  zərərvericiləri  əleyhinə  tətbiq 
edilən kimyəvi mübarizə üsulu xüsusi kimyəvi maddələrin işlə-
dilməsinə əsaslanır. Belə kimyəvi zəhərli maddələrlə bəzi halda 
bilavasitə zərərvericinin  özünə, digər halda isə qidalanma mü-
hitinə (yarpaqlara, torpağa, dənə və s.) təsir edirlər. Hər iki hal-
da zərərverici orqanizm ilə zəhər arasında təmas (kontakt) əmə-
lə gəlir.