Kizilay ilk yardim kitapcigi indd 1 14. 04. 2015 11: 02



Yüklə 3,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/3
tarix14.01.2017
ölçüsü3,7 Mb.
#5634
1   2   3


 

Aniden acıkma hissi.



Yavaş yavaş ve uzun sürede düşerse;

 



Baş ağrısı, 

 



Konuşma güçlüğü, 

 



Görme bozukluğu,

 



Uyuşukluk, 

 



Kafa karışıklığı,

 



Şuur kaybı.

Kan Şekeri Düşüklüğünde İlk Yardım 

 

Hastanın genel durumunu değerlendirin.



 

Bilinci yerindeyse şekerli su verin.



 

Belirtiler 15-20 dakikada geçmiyorsa sağlık kuruluşuna  



 

başvurun.

 

Bilinci  kapalı  ise  koma  pozisyonu  vererek  yardım  



 

çağırın.


 

Kan  şekeri  düşük  ya  da  yüksek  olsa  da  2  kesme  



 

şeker almasını sağlayın.

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   20

14.04.2015   11:02



21

Bilinç Bozukluklarında İlk Yardım

 

Bayılma  (Senkop),  beyne  giden  kan  akışının  azalması 



sonucu  oluşan  kısa  süreli,  yüzeysel  ve  geçici  bilinç 

kaybıdır.

Bayılma nedenleri:

  Korku ve aşırı heyecan,



  Sıcak ve yorgunluk,

  Kapalı ortam ve kirli hava,



  Aniden ayağa kalkma,

  Kan şekerinin düşmesi,



  Şiddetli enfeksiyonlar.

Bayılma belirtileri:

  Baş dönmesi, baygınlık ve yere düşme,



  Bacaklarda uyuşma, bilinçte bulanıklık,

  Yüzde solgunluk,



  Üşüme ve terleme,

  Hızlı ve zayıf nabız.



Kişi başının döneceğini hissederse:

  Sırt üstü yatırın; ayaklarını 30 cm. kaldırın (Şok Pozisyonu),



  Sıkan giysilerini gevşetin,

  Kendini iyi hissedinceye kadar dinlenmesini sağlayın.



Kişi bayıldı ise;

  Etraftaki meraklıları çevreden uzaklaştırın,



  Hasta/yaralıyı  sırt  üstü  yatırın  ve  ayaklarını  30  cm 

yukarı kaldırın.

  Solunum yolu açıklığını kontrol edin ve koruyun.



  Sıkan giysileri gevşetin.

  Kusma varsa yan pozisyonda tutun.



Bilinç Bozukluklarında İlk Yardım

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   21

14.04.2015   11:02


22

Bilinç Bozukluklarında İlk Yardım

Koma Nedir? 

Yutkunma,  öksürük  gibi  reflekslerin  ve  dıştan  gelen 

uyarılara  karşı  tepkinin  azalması  ya  da  yok  olması  ile 

ortaya çıkan uzun süreli bilinç kaybıdır.

Koma nedenleri;

 



Düşme ya da şiddetli darbe, kafa travmaları,

 



Zehirlenmeler,

 



Şeker hastalığı,

 



Aşırı alkol ve uyuşturucu kullanımı,

 



Havale vb. ateşli hastalıklar,

 



Karaciğer hastalıkları.

Koma belirtileri;

 

Yutkunma, öksürük vb. tepkilerin kaybolması,



 

Sesli ve ağrılı uyarılara cevap vermeme hali,



 

İdrar ve dışkı kontrolünün kaybolması.



Komada İlk Yardım 

 



Olay yerinin güvenliğini sağlayın.

 



Hasta/yaralının yaşam bulgularını değerlendirin.

 



Hasta/yaralının bilincini kontrol edin.

 



Solunum yolu açıklığını sağlayın.

 



Koma pozisyonu verin ve 112’yi arayın.

 



Hasta/yaralıyı  sağlık  ekipleri  gelene  kadar  yalnız  

bırakmayın.

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   22

14.04.2015   11:02



23

Koma Pozisyonu Nasıl Verilir? 

Bilinç Bozukluklarında İlk Yardım

1.  Hasta/yaralıyı  sesli  veya  omzundan  hafif  sarsın; 

uyarı vererek bilincini kontrol edin.

2.  Sıkan giysilerini gevşetin.

3.  Ağız içinde yabancı cisim olup olmadığını kontrol edin.

4.  Bak, dinle, hisset yöntemi ile solunumunu kontrol edin.

5.  Şah damarından nabzını kontrol edin.

6.  Hasta/yaralının döndürüleceği tarafa diz çökün.

7.  Hasta/yaralının karşı tarafta kalan kolunu karşı 

omzunun üzerine 

koyun.

8.  Karşı taraftaki 



bacağını dik açı 

yapacak şekilde 

kıvırın.

9.  İlk yardımcıya yakın 

kolu, baş hizasında 

omuzdan yukarı 

uzatın.

10.  Karşı tarafı omuz ve 



kalçadan tutarak bir 

hamlede çevirin.

11.  Üstteki bacağı, 

kalça ve dizden 

bükerek öne doğru 

destek yapın.

12.  Alttaki bacağı hafif 

dizden bükerek  

arkaya destek yapın.

13.  Başı,  uzatılan  kolun 

üzerine  yan  pozisyonda  hafif  öne  eğik  konuma 

getirin.


14.  Tıbbi yardım (112) gelinceye kadar bu pozisyonda 

tutun.


15.  3–5 dakika ara ile solunum ve nabzı kontrol edin.

 

 



 

 

 



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   23

14.04.2015   11:02



24

Bilinç Bozukluklarında İlk Yardım

Şok Nedir?

 

Dolaşım  sisteminin  yaşamsal  organlara  yeterince  kan 



gönderememesi  nedeniyle  ortaya  çıkan  ve  tansiyon 

düşüklüğü  ile  seyreden  bir  akut  dolaşım  yetmezliği  

durumudur.

Şok Çeşitleri Nelerdir?

 

Kardiyojenik şok (kalp kökenli)



 

Hipovolemik şok (vücutta sıvı eksikliği/kaybı)



 

Toksik şok (zehirlenmeye bağlı)



 

Anaflaktik şok (alerjiye bağlı)



Şok Belirtileri Nelerdir?

 



Kan basıncında düşme

 



Hızlı ve zayıf nabız

 



Hızlı ve yüzeysel solunum

 



Ciltte soğukluk, solukluk ve nemlilik

 



Endişe ve huzursuzluk

 



Baş dönmesi

 



Dudak çevresinde solukluk ya da morarma

 



Susuzluk hissi

 



Bilinç seviyesinde azalma

Şokta İlk Yardım

 



 



Hasta/yaralının endişe ve korkularını giderin.

 



Mümkün olduğunca temiz hava solumasını sağlayın.

 



Hava yolunun açıklığını sağlayın.

 



Kanama varsa hemen durdurun.

 



Şok pozisyonu verin.

 



Hasta/yaralıyı sıcak tutun.

 



Hasta/yaralıyı gereksiz yere hareket ettirmeyin.

 



112’yi arayın.

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   24

14.04.2015   11:02


25

Şok Pozisyonu Nasıl Verilir? 

1.  Hasta/yaralıyı düz olarak sırt üstü yatırın.

2.  Hasta/yaralının  bacaklarını  30  cm  kadar  yukarı  

kaldırarak,  bacakların  altına  destek  koyun  (Çarşaf, 

battaniye yastık, kıvrılmış giysi vb.).

3.  Hasta/yaralının üzerini örterek ısınmasını sağlayın.

4.  Yardım gelinceye kadar hasta/yaralının yanında kalın.

5.  Belli aralıklarla (2–3 dakikada bir) yaşam bulgularını 

değerlendirin.

Bilinç Bozukluklarında İlk Yardım

 

 



 

 

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   25



14.04.2015   11:02

26

Kanamalarda İlk Yardım 

Damar  bütünlüğünün  bozulması  sonucu  kanın  damar 

dışına (vücut içine ya da dışına) çıkmasına kanama denir.

Vücutta Kanın Aktığı Bölgeye Göre Kanamalar 

1.  Dış Kanamalar: Kanın vücut dışına doğru akmasıdır.

2.  İç Kanamalar: Kanın vücut içine akmasıdır. 

3.  Doğal  Deliklerde  Meydana  Gelen  Kanamalar:  

Kulak,  burun,  ağız,  anüs  (makat)  ve  üreme  

organlarından olan kanamalardır.

Dış Kanamalarda İlk Yardım 

 



Yara üzerine direkt baskı uygulayın.

 



Kanama  durmazsa  ikinci  bir  bez  koyarak  basıncı  

arttırın.

 

 

Kanamalarda İlk Yardım



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   26

14.04.2015   11:02



27

Kanamalarda İlk Yardım

 

Gerekirse  bandaj  ile  sarıp  kanlanmış  bezleri  



kaldırmadan basıncı arttırın.

 



Kanayan bölgeye en yakın basınç noktasına basınç 

uygulayın.

 

Kanayan bölgeyi yukarı kaldırın.



 

Kanama  kol  veya  bacaklardaysa  ve  kırık  şüphesi 



yoksa  kanama  bölgesini  kalp  hizasından  yukarıda 

tutun.


 

Şok pozisyonu verin.



 

Sık sık yaşam bulgularını kontrol edin. (2-3 dk. arayla).



 

 

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   27



14.04.2015   11:02

28

Kanamalarda İlk Yardım

Turnike Uygulama Koşulları 

 



  Uzuv kopmuşsa,

  Tüm  kanama  durdurma  uygulamaları  yetersiz  



kalıyorsa,

  Hasta/yaralının uzun mesafede taşınması gerekiyorsa,



  Çok  sayıda  hasta/yaralının  bulunduğu  ortamda  tek 

ilk yardımcı varsa uygulanır.

İç Kanamalarda İlk Yardım

  Hasta/yaralının bilincini ve solunumunu değerlendirin.



  Üzerini örterek ayaklarını 30 cm. kaldırın.

  Asla ağızdan yiyecek içecek vermeyin.



  Kapalı  kırık  varsa,  kan  damarlarının  yaralanmasını  

önlemek  ve  bir  iç  kanamaya  sebep  olmamak  için 

hasta ya da yaralının hareketsiz kalmasını sağlayın.

  Hasta/yaralının 



şok 

pozisyonunda 

yaşamsal  

değişimlerini izleyin.

  112’yi arayarak tıbbi yardım isteyin.



Burun Kanamasında İlk Yardım 

 



Öncelikle sakin olun.

 



Hastanın başını öne doğru eğin. Mümkünse oturtun.

 

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   28



14.04.2015   11:02

29

Unutulmamalıdır  ki,  kulak  kanaması  olası  bir 

beyin kanamasının habercisi olabilir.

 Önemli!


Kanamalarda İlk Yardım

 



Burun kanatlarını sıkıştırarak iki parmağınızla sıkın.

 



Bu işleme yaklaşık 5 dakika kadar devam edin.

 



Kanamanın durmaması halinde hasta ya da yaralıyı 

en yakın sağlık kuruluşuna götürün.

Kulak Kanamasında İlk Yardım

  Kanama hafifse kulağı temiz bir bezle temizleyin.



  Ciddi ise kulağı tıkamadan gazlı bezle kapatın.

  Hasta/yaralının  hareketsiz  olarak,  kanayan  kulak  



üzerine yan yatmasını sağlayın.

  Tıbbi yardım sağlayın.



  Unutulmamalıdır  ki,  kulak  kanaması  olası  bir  beyin 

kanamasının habercisi olabilir.

 

 



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   29

14.04.2015   11:02



30

Isı Dengesi Bozuklukları 

Yanık nedir?

Herhangi  bir  ısıya  maruz  kalma  sonucu  oluşan  doku 

bozulmasıdır.

Yanık Çeşitleri

1’inci Derece Yanıklar:

 



Alt deride ve derinin yüzeyinde, kızarıklık, (pembe, 

kırmızı arası renk) şeklinde görülen doku hasarı vardır.

 

Ağrı vericidir.



 

Yanık bölgede ödem ve hafif şişlik vardır.



 

Genelde 48 saatlik süreç içinde iyileşir.



2’inci Derece Yanıklar:

 



Derinin 1. ve 2. tabakasını etkiler.

 



En bariz özelliği deride içi su dolu kabarcıklar (bül) 

oluşmasıdır. 

 

Derinin kendini yenilemesiyle kendiliğinden iyileşir.



 

Çok ağrılıdır.



3’üncü Derece Yanıklar: 

 



Derinin tüm tabakaları etkilenir.

 



Kaslar, sinirler, damarlar üzerinde etkilidir.

 



Beyaz  kuru  yaradan,  siyah  renge  kadar  aşamaları 

vardır.


 

Ağrısızdır, çünkü bütün sinirler zarar görmüştür.



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   30

14.04.2015   11:02



31

Yanığın Vücutta Olumsuz Etkileri Nelerdir?

 

Derinliğine, yaygınlığına ve oluştuğu bölgeye bağlı 



olarak,  organ  ve  sistemlerde  işleyiş  bozukluğuna 

yol açar. 

 

Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok meydana gelir.



 

Hasta/yaralının  kendi  vücudunda  bulunan  mikrop 



ve toksinlerle enfeksiyon riski oluşur.

Isı İle Oluşan Yanıkta İlk Yardım 

  Kişi hala yanıyorsa panik yapmayın; hareket ediyorsa 



koşmasını engelleyin.

  Hasta/yaralının  üzerini  battaniye  vb.  ile  kapatın  ve 



yuvarlanmasını sağlayın.

  Yaşam bulgularını değerlendirin.



  En  az  20  dakika,  soğuk 

su altında tutun.

  Ödem  oluşabileceğin-



den  yüzük,  bilezik  vb.  

aksesuarlarını  ve  giysile-

rini çıkarın.

  Deriyi sabunlu su ile dikkatle temizleyin.



  Su toplayan yerleri patlatmayın.

  Yanık  bölgelere  bandaj 



uygulamayın.

  Yanığın  üzerini  temiz 



bezle  örtün;  üzerine  

hiçbir madde sürmeyin.

  Hasta/yaralıyı battaniye ile örtün.



  Yanık geniş ve sağlık kurumu uzaksa, kusma yoksa, 

bilinci açıksa hasta/yaralıya ağızdan sıvı vererek sıvı 

kaybını engelleyin (1 lt. su + 1 çay kaşığı karbonat + 

1 çay kaşığı tuz).

  Tıbbi yardım isteyin ( 112 ).



 

 

Isı Dengesi Bozuklukları



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   31

14.04.2015   11:02



32

Isı Dengesi Bozuklukları

Kimyasal Yanıklarda İlk Yardım   

  Deriyle  temas  eden  kimyasal  maddenin  deriyle  



temasını en kısa sürede kesin.

  Giysileri çıkarın.



  Yanık  bölgeyi  bol,  tazyiksiz  suyla,  en  az  20-25  dk.  

yumuşakça yıkayın.

  Daha sonra hasta/yaralıyı battaniye vb. ile örtün.



  Tıbbi yardım sağlayın.

Elektrik Yanıklarında İlk Yardım

  Soğukkanlı ve sakin olun.



  Hasta/yaralıya  dokunmadan  önce  elektrik  akımını 

kesin.



  Akımı  kesme  imkanı  yoksa  yalıtkan  bir  maddeyle  



kişinin elektrikle temasını kesin.

  Hasta/yaralının yaşam bulgularını değerlendirin.



  Hasta/yaralıyı yerinden kımıldatmayın.

  Hasar gören bölgeyi örtün.



  Tıbbi yardım isteyin.

Sıcak Çarpmasında İlk Yardım   

  Hastayı serin ve havadar bir yere alın.



  Giysilerini çıkarın.

  Sırt üstü yatırıp kol ve bacaklarını yükseltin.



  Bulantı  yoksa  ve  bilinci  açıksa  su  ve  tuz  kaybını  

gidermek  için  su,  tuz,  karbonatla  hazırlanan  sıvı  ya 

da soda içirin.

 

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   32



14.04.2015   11:02

33

Isı Dengesi Bozuklukları

Donmalar    

Aşırı  soğuk  nedeni  ile  soğuğa  maruz  kalan  bölgeye  

yeterince  kan  gitmemesi  ve  dokulardaki  kanın  

pıhtılaşması ile dokuda hasar oluşmasıdır.

 

1’inci Derece Donma:



  Donmanın en hafif şeklidir.

  Deride  solukluk,  soğukluk  hissi;  vücutta  uyuşukluk, 



halsizlik,  ve  daha  sonra  kızarıklık  ve  karıncalanma  

hissi yaratır.

2’inci Derece Donma:

  Zarar gören bölgede gerginlik hissi, ödem, şişkinlik, 



ağrı, içi su dolu kabarcıklar,

  Su toplanması iyileşirken, siyah kabuklara dönüşür.



3’üncü Derece Donma:

  Dokuların  geriye  dönülmez  biçimde  hasara  



uğramasıdır. 

  Canlı ve sağlıklı deriden kesin hatları ile ayrılan siyah 



bir bölge oluşur.

Donmalarda İlk Yardım   

  Hasta/yaralıyı  ılık  bir  ortama  alıp  soğukla  temasını  



kesin; sakinleştirin.

  Kesin istirahat ettirip hareket etmemesini sağlayın.



  Kuru giysiler giydirin.

  Bilinci açık ise sıcak, şekerli içecekler verin.



  Su toplamış bölgeleri asla patlatmayın; üstünü örtün.

  Donuk  bölgeyi  asla  ovmayın,  kendiliğinden  



ısınmasını/çözünmesi sağlayın.

  El ve ayakları doğal pozisyonda tutun.



  Hala halsizlik varsa bezle bandaj yapın.

  Tıbbi yardım isteyin.



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   33

14.04.2015   11:02



34

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Kırık Nedir? 

Kemik  bütünlüğünün  bozulmasıdır.  Kırıklar,  darbe  

sonucu ya da kendiliğinden oluşur.

Kırık Çeşitleri

Kapalı  Kırık:  Kemik  bütünlüğü  bozulmuştur.  Ancak 

deri sağlamdır.

Açık Kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kemik uçları 

dışarı çıkabilir, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski 

vardır.

Parçalı Kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır.



Kırık Belirtileri Nelerdir?

 



Bölgenin hareket edilmesi ile artan yoğun ağrı,

 



Şekil bozukluğu (Diğer sağlam organ ile karşılaştırılır),

 



Bölgede ödem ve kanama sonucu morarma,

 



İşlev kaybı,

 



Hareketlerde kısıtlama,

 



Şişlik. 

Kırığın Yol Açabileceği Olumsuz Durumlar:

 

Kırık  yakınındaki  damar,  sinir  ya  da  kaslarda  



yaralanma  ve  sıkışma  (Kırık  bölgede  nabız  

alınamaması, soğukluk, solukluk, aşırı hassasiyet),

 

Parçalı kırıklarda kanamaya bağlı şok,



 

Açık kırıklarda enfeksiyon riski görülebilir.



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   34

14.04.2015   11:02



35

Kırıklarda İlk Yardım

 

Yaşamı tehdit eden başka yaralanma varsa önceliği 



ona verin.

 



Hasta/yaralıyı hareket ettirmeyin.

 



Ani  hareketlerden  kaçının,  kırığı  yerine  koymaya  

çalışmayın.

 

Kırık kolda ise; ödem oluşacağından yüzük, saat vb. 



eşyaları çıkarın.

 



Kırık  olan  bölgenin  ha-

reket etmesini önleyin.

 

Açık  kırık  varsa;  tespit-



ten önce yaranın üzerini  

temiz bir bezle kapatın.

 

Kırık  olan  bölgeyi  bir 



üst  ve  bir  alt  eklemi 

de  içine  alacak  şekilde 

karton,  tahta  vb.  sert  

cisimle tespit edin.

 

Tespit  edilen  bölgeyi 



yukarıda tutarak dinlen-

meye alın.

 

Kırık  bölgedeki  nabzı  ve  derinin  rengini  kontrol 



edin.

 



Hastayı sıcak tutun.

 



Tıbbi yardım sağlayın.

 



Kırık olan bölgenin hareket ettirilmesine izin vermeyin.

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

 

 

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   35



14.04.2015   11:02

36

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Burkulma Nedir?   

Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır.

Burkulmalarda İlk Yardım

  Burkulan  eklemi  sıkıştırıcı  bir  bandajla  dolaşımı  



engellemeyecek şekilde tespit edin.

  Şişliği azaltmak için bölgeyi yukarı kaldırın.



  Soğuk uygulama yapın.

  Bölgeyi hareket ettirmeyin.



  Uzun süre geçmiyorsa, tıbbi yardım isteyin.

 

kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   36



14.04.2015   11:02

37

Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Çıkık Nedir?

Çıkık; eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır.

Çıkıkta İlk Yardım

  Eklemi bulunduğu şekilde tespit edin.



  Çıkığı asla yerine oturtmaya çalışmayın.

  Hasta/yaralıya ağızdan hiçbir şey vermeyin.



  Bölgedeki nabız, deri rengi ve ısıyı kontrol edin.

  Tıbbi yardım sağlayın.



kizilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd   37

14.04.2015   11:02



38

Hayvan Isırıkları ve 

Böcek Sokmaları 

Hayvan Isırmaları Neden Önemlidir?

Kedi  köpek  vb.  hayvanların  dişleri  sivri  ve  

keskindir. Ağızlarında ise daima mikrop vardır. Isırmaları  

halinde mikropların derindeki dokulara kadar ulaşmasına  

sebep  olurlar.  Ayrıca  birden  fazla  ısırmalarında  ciddi  

yaralanmalara yol açabilirler.

Kedi - Köpek Isırmalarında İlk Yardım

 

Hafif Yaralanmalarda;



 

Yarayı 5 dakika süreyle sabun ve soğuk suyla yıkayın.



 

Yaranın üzerini temiz bir bezle kapatın.  



Ciddi Yaralanma ve Kanama Varsa;

 



Yaraya  temiz  bir  bezle  basınç  uygulayarak  

kanamayı durdurun

.



 



Derhal tıbbi yardım (112) sağlayın ve hastayı kuduz 

aşısı olması konusunda uyarın. 


Yüklə 3,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin