Transfüzyon öncesi kan ve kan ürünlerinin temini, hazırlanması, kliniklere ulaştırılması, imhası, acil durumlarda donörden kan alınması gerektiğinde uygulanması gereken prosedürleri tanımlamak.
2.KAPSAM :
Bu prosedür, tüm cerrahi, anestezi, Transfüzyon Merkezi (TM) doktorları ve çalışanlarını kapsar.
3. KISALTMALAR:
TM : Transfüzyon Merkezi
BKM : Bölge kan Merkezi
DNR : Donör
4. TANIMLAR:
Transfüzyon merkezi; Acil durumlar dışında kan bağışçısından kan alma yetkisi olmayan, temin edilen kanı veya bileşeni transfüzyon için çapraz karşılaştırma (cross-match) ve gerek duyulan diğer testleri uygulayarak hastalara kullanılması amacıyla hazırlayan birimdir.
Bölge kan merkezi (BKM); Bakanlığın belirleyeceği bölgelerde kurulan, kendi bölgesindeki kan bağış ve transfüzyon merkezleri ile işbirliği içinde çalışan, sorumlu olduğu bölgenin kan ihtiyacını karşılayacak kapasitede olan, kan bankacılığı ile ilgili bütün iş ve işlemlerin yapılabildiği en kapsamlı birimidir.
Donör: Kan Bağışçısı
5. SORUMLULAR :
Kan, kan ürünleri ve bileşenlerinin alınması veya transfüzyonu gerçekleştiren hekimin sorumluluğu ve denetimi altında yapılır.
Sorumlu Başhekim Yardımcısı
Sorumlu Hekim
Transfüzyon çalışanları ve transfüzyon merkezi sorumlu teknisyeni
6. UYGULAMA:
6.1 Hangi durumlarda bağışçıdan kan alınacağı:
Hastanemiz 11/04/2007 tarih ve 5624 sayılı kan ve kan ürünleri kanununa ve buna bağlı çıkarılan yönetmeliğe uygun olarak kan toplama çalışmalarını sonlandırarak bu yönetmelikte belirlenen acil durum esasları dışında bağışçılardan kan almamaktadır.
Hastanemizde tedavi gören hastaların gereksinim duyacağı her türlü kan ihtiyacı BKM’den talep edilir; BKM talebi karşılar ve TM’ye teslim eder. TM’ye gelen kan ve kan ürünleri sıcaklık takibi yapılan dolaplarda muhafaza edilmektedir. TM’nin ihtiyacı doğrultusunda Kan Bileşenleri Toplu Talep Formu ile BKM’ye Kan sistemi modülü üzerinden talep edilir. Talep edilen kan bileşenleri, BKM görevlisi tarafından Çıkış Teslim ve Onay Raporu ile imza karşılığı TM çalışanına teslim edilir. Çıkış Teslim ve Onay Raporları ilgili dosyaya kaldırılır.
TM’deki kan ve kan ürünleri günlük ısı takipleri yapılan buzdolaplarında ayrı ayrı raflanarak ve günlük miat kontrolleri yapılarak muhafaza edilir. Hastanenin ihtiyacı öngörülerek birim sorumlusu tarafından belirlenmiş minimum-maksimum stok seviyeleri göz önünde bulundurularak, BKM’den kan ve kan ürünleri talep edilir. Bu sayede minimum seviyenin altına düşülmesi, maksimum seviyenin de aşılması önlenmiş olur.
BKM’nin transfüzyon merkezine, uygun kan ve kan bileşenini karşılayamaması halinde
BKM’den acil durum onayı ile Kan sistem modülü üzerinden en hızlı bir şekilde kan alma onayı alınarak gerekli olan kan TM’de alınır. Bu durumda TM’de alınan kanın hazırlanması için
Hazırlayan
BİRİM SORUMLU
Kontrol Eden
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Onaylayan
BAŞTABİP
TRANFÜZYON MERKEZİ
İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
KODU: KU.PR.45
YAYIN TARİHİ: ARALIK 2015
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ: - -
SAYFA NO: 2/16
gerekli testler acil şartlarda çalışılır. Yapılan testlerle ilgili sorumluluk TM’ye aittir. TM bu uygulama ile ilgili bilgileri BKM’ye iletmekle yükümlüdür.
6.2.Bağışçıya Ait Genel Bilgilerin Değerlendirilmesi:
6.2.1Kan Bağışçısı Seçimi:
6.2.2.Kan Bileşeninde Kan Grubu Seçim İlkeleri şunlardır;
Hasta ile aynı ABO ve RhD grubu eritrosit süspansiyonu seçilir.
ABO aynı eritrosit süspansiyonu bulunamıyorsa, plazması uzaklaştırılmış O grubu eritrosit süspansiyonu tercih edilir.
AB grubu hastalarda, AB grubu eritrosit süspansiyonu kullanılmalıdır. Ancak bu olası değilse, A veya B grubu (tercihen B grubu öncelikli olmak üzere) eritrosit süspansiyonu verilebilir.
RhD pozitif olanların RhD negatif kan bileşeni almasında sakınca yokken RhD negatif olan, özellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda RhD negatif bileşen kullanılmalıdır.
RhD negatif kız çocuklara veya doğurganlık çağındaki kadınlara RhD pozitif trombosit verildiği zorunlu hallerde 250 IU anti-D Ig i.m. veya s.c. uygulanmalıdır.
Tam kan ve eritrosit süspansiyonlarında, ABO ve RhD uygunluğu yanı sıra, hasta ve bağışçı arasında çapraz karşılaştırma uyumu aranır. TDP’da ABO uyumu yeterlidir. RhD uyumu aranmaz.
Trombosit süspansiyonlarında çıplak gözle görülebilecek miktarda eritrosit içeren bileşenlerin transfüzyonunda, bağışçı ve alıcı arasındaki uygunluk (çapraz karşılaştırma) kesinlikle test edilmelidir.
Kan Bağışı Yaş Aralığı
Başlangıç: Bağışçı 19 yaşından gün almış olmalı,
Bitiş: 66 yaşından gün almamış olmalı.
İlk kez kan verecek olan bağışçılar için üst yaş sınırı: 61 yaşından gün almamış olmalı.
Düzenli kan bağışçıları için üst yaş sınırı: 70 yaşından gün almamış düzenli kan bağışçısı, yılda en fazla 1 kez olmak üzere kan bağışlayabilir.
Bağış Sıklığı:
Tam Kan Bağış Sıklığı:
Erkeklerde; Bağış aralığı 90 günde birdir.
Kadınlarda; Bağış aralığı 120 günde birdir.
** Yılda bir defayı geçmemek koşuluyla zorunlu hallerde 2 bağış arası en az 56 gün olabilir.
Meslekler ve Uğraşılar:
Aşağıdaki işlerde çalışanların ve uğraşıları olanların kan bağışladıktan sonra en az 12 saat işlerine ya da bu uğraşılarına ara vermesi gerekir:
![logo_mus[1]](13320_html_m19457678.jpg)
