www. kokanduni.uz O‘z
fikrini o‘zgartirmaslik xatosi
-
o‘qituvchining o‘quvchi faoliyatidagi o‘zgarishlarni tan
olgisi kelmasligi natijasida sodir bo‘ladi.
Yoqtirmaslik xatosi-
ta’lim oluvchining ayrim
hislatlari ta’lim beruvchiga yo
qmasligi natijasida faoliyatni past baholashga
sabab bo‘ladi.
Chet el davlatlaridagi o‘quvchilarni baholash mezonlari va samarali taqdirlash.
Finlandiyada o‘quvchilarni baholash mezonlari va samarali taqdirlash.
Finlandiya
Fin maktablarida boshlang‘ich ta’lim 6 yil davom etadi, o‘qitu
vchilar tomonidan deyarli
uyga vazifa berilmaydi. 2017-
yildan aksariyat maktablar dars vaqti “ruchkadan voz
kechishgan”, dars jarayonida to‘liq kompyuter va planshetlardan foydalaniladi. Finlandiya
ta’lim tizimi o‘qituvchilar
ning malakasiga tayanadi. 9- s
infdan keyin o‘q
ish litsey (lukio) va
kasb-texnika maktablari(Ammatillinen oppilaitos)da davom etadi. Litseylar xuddi
O‘zbekistondagi singari OTMga tayyorlaydi, 3 yil davom etadi.Fin maktablarida o‘quvchilar
bilimi uchun 1
–
3-
sinflarda baho qo‘yilmaydi, 4–
6-
sinflarda og‘zaki motivatsion so‘zlar orqali
baholash amalga oshirilsa, 7
–
9-sinf-larda va 2-3 yillik kollej, litseylarda 4
–
10 ball bilan
baholanadi, 4 ball qoniqarsiz, 10 ball esa eng yuqori baho hisoblanadi.
Fransiya o‘quvc
hilarni baholash mezonlari va samarali taqdirlash.
Fransiya
Fransiyada o‘quvchilar bilimi talab
larni aniq bajarganligiga qarab baholanadi.
Maktabning birinchi yilida (SR, 6 yosh) o‘quvchilar bilimi baholanmaydi.Boshlang‘ich
ta’limning keyingi 4 yilida (S
Y-1/2, SM-
1/2) “A+” (juda yaxshi), “A“ (yaxshi), ““ECA+”
(o‘rtacha), “ECA”(yana yaxshi yodlash kerak), “NA” (yomon) ko‘rinishida va 10 ballik tizimdan
foydalaniladi.6
–9 sinflarda (collиge) o‘quvchilar bilimi 20 ballik tizimda baholanadi. 9, 5 –
o‘rtadan past bo‘lsa, 10 –
o‘tish bali hi
soblanadi. 12
–
14 ball
–
“yetarlicha yaxshi” (assez bien),
14
–
16 ball
–
“yaxshi” (bien), 16 –
20 ball
–
“a’lo” (trиs bien). Ota
-onalarga har chorakda
baholar tabeli pochta orqali yuboriladi. Unda barcha fanlar bo‘yicha baho
lar, oldingi chorakka
nisbatan
o‘sish yoki pasayish dinamikasi, har bir fandan sinfning o‘rtacha bali ko‘rsatiladi.
Shuningdek, tabelga har bir fan o‘qituvchisi bolaning o‘zlashtirishi bo‘yicha fikrini hamda
necha soat dars qoldirganini yozadi.
Buyuk Britaniya o‘quvchilarni baholash me
zonlari va samarali taqdirlash.
Buyuk Britaniya
Ingliz maktablarida uzoq vaqt davo
mida o‘quvchilar bilimini baholash uchun harflardan
foydalanilgan. Baholash juda sodda
—
G dan A gacha, bu yerda G
—
eng past baho
bo‘lsa, A —
eng yaxshi baho. O‘rta maktab
ning birinchi sinfida (11-
12 yoshlarda) o‘quvchi matematikani
yoki ingliz tilini F darajada, keyingi sinfda E darajada, undan keyingi sinfda D darajada bilishi,
shunday qilib 9 yildan keyin maktabni bitirguncha A da
rajaga yetib borish kerak bo‘lgan.
Bunday baholashdan norozi
liklar ko‘p bo‘lgan.2017
-yildan buyon Angliyadagi maktablar
raqamli ball tizimiga o‘tishni boshlagan. Endi o‘quvchilar fanlarni o‘zlash
tirishlariga qarab 2
baldan 9 balgacha to‘plashlari mumkin,
9 ball eng yaxshi ko‘rsatkichdir.O‘quvch
ilar har kuni
baho olishadi. Shuningdek, fanlardan bilimlari muntazam ravishda test yordamida
tekshiriladi.
Maktab ma’muriyati chorak yakunida o‘quvchi va uning ota
-
onasiga hisobot jo‘natadi.
Unda o‘quvchiga bilimi
va mehnatsevarligi uchun baho beriladi. O
‘quvchilar to‘g‘
risida alohida
fikrlar: “Yaxshi ishlaydi, yaxshi yutuqlarga erishadi, harakat qilsa, yanada ko‘proq yutuqqa
erishadi” kabi yozuvlar bo‘ladi. Buyuk Britaniyada yomon bahoga (ikki bahoga) o‘qiydigan
o‘quvchi yo‘q, deyishadi. Ustozlar o‘quvchi
larning kamchili
klarini tuzatadi, ularni o‘rta holga
keltirib, faollashtiradi, “4”chilar a’lochiga aylanib, natijada barcha bitiruvchilar OTMlarga
kirishiga erishadilar. O‘zbekistonda o‘quvchilar bilimini baholash me’yorlaridan barchamiz
xabardormiz. Bir necha yil davomi
da turli ko‘rinishdagi baholashlardan charchab, 5 ballik
tizimga qaytib oldik. Joriy nazorat
—
so‘rovlar, yozma ish yoki testlar tarzida o‘quvchilarning