658
www.
kokanduni.uz
BOSHLANG’ICH TA’LIM SAMARADORLIGINI OSHIRISHGA QARATILGAN ZAMONAVIY
YONDASHUVLARNING MAQSAD VA VAZIFASI
Tojikarimova Moxira Anvarjon qizi,
Qo
‘
qon universiteti,
Boshlang’ich ta’lim
yo‘nalishi
Abdullajonov Davronjon Shokirjon o‘g‘li,
Qo‘qon
u
niversiteti o‘qituvchisi
Anotatsiya.
Ushbu maqolada o‘quvchilarni tanqidiy va ijodiy fikrlash, axborotni
mustaqilizlash, tahlil qilish kompetensiyalari va m
alakalarining rivojlanishiga alohida urg‘u
berishni hisobga olgan holda, zamonaviy innovatsion iqtisodiyot talablariga javob beradigan
umumta’lim dasturlari va yangi davlat ta’lim standartlarini joriy etish, o‘quvchilarning bilim
darajasini baholash qisqacha yoritilgan.
Kalit so’zlar:
Pedagogika, pedagogik texnalogiya, pedagogik madaniyat, ped texnalogiya.
Kirish.
Zamonaviy ta`limning eng muhim unsurlari qadimdan shakllanib kelgan. Ta`lim
maqsadi, mazmuni, shakl, uslub va vositalari ta`lim jarayonlari mazmunini tahlil qilish uchun
qo‘llaniladigan an`anaviy kategoriyalar bo‘lib hisoblanadi. Aynan shu kategoriyalar ma`lum
predmet, mutaxassislik yoki ixtisoslik bo‘yicha o‘quv tarbiyaviy jarayonni tashkil qiluvchi
pedagog faoliyatining predmeti sifatida yuzaga chiqadi. Qayd etilgan pedagogik
kategoriyalarni m
aqsadga muvofiq ravishda yo‘naltirilgan pedagogik faoliyatning qonuniyat
va mezonlarini tizimlashtiruvchi baholashning milliy tizimini yaratish vazifalari belgilangan.
Qayd etilgan pedagogik kategoriyalarni m
aqsadga muvofiq ravishda yo‘naltirilgan pedagogi
k
faoliyatning qonuniyat va mezonlarini tizimlashtiruvchi omil vazifasini bajaradi. Zamonaviy
o‘qituvchi dars jarayonida «aktyor» emas, aksincha «rejissyor» bo‘lishi kerakligini anglashi
lozim. Buning uchun e
sa u bir necha yangicha ta’lim usullarini yaxshi
bilishi kerak.Shu erda
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev “Mustaqil o‘ylay oladigan tafakkur yuritib to‘g‘ri ma’qul va
maqbul ish tuta oladigan vatanparvar shaxslarni shakillantirish va tarbiyalash kerak deb
ta
kidlaydi hurmatli yurtboshimiz o‘z nutqlarida.
Darhaqiqat yoshlarni zamonaviy
fantexnikaning, umuman, ilm- fanning yutuqlaridan bahramand qilmasdan turib, ularga
yuqori malakali ixtisos egalari bo‘lib etishishiga zamin yarataolmaymiz. Respublikada faoliy
at
ko‘rsatayotgan umumiy o‘rta ta’lim maktablari
ning deyarli barchasi yangitdan qurilgan va
kapital
ta’mirlangan qariyb 10 mingta maktab zamonaviy o‘quv
-laboratoriya asbob
uskunalari bilan jihozlandi.
Pedagogik madaniyat
–
pedagogning shaxs va mutaxassis sifatida muayyan xulq atvor,
odob, muomala, xatti-
harakat ko‘nikma, malakalarini o‘zlashtirish darajasi; pedagogning
kasbiy vazifalarni hal qilish usul va vositalarini o‘zlashtirganlik, pedagogik bilimdonlik, takt,
texnika, madaniyatni namoyon qila olishning yuqori darajasi. Pedagogik odob
–
pedagog
(o‘qituvchi) oldiga uning o‘ziga, kasbiga, jamiyatga, bolalarga va o‘quv
- tarbiya jarayonining
boshqa ishtirokchilariga nisbatan munosabatda samimiy, ochiq bo‘lishiga nisbatan
qo‘yiladigan ahloqiy talablar tizimi. Shu konsepsiya doirasida o‘quvchilarning tanqi
diy va
ijodiy fikrlash, axborotni mustaqil izlash, tahlil qilish kompetensiyalari va malakalarining
rivojlanishiga alohida urg‘u berishni hisobga olgan holda, zamonaviy innovatsion iqtisodiyot
talablariga jav
ob beradigan umumta’lim 7 XXI ASRDA IQTISODIYOT VA TA’LIM
INTEGRATSIYASI dasturlari va yangi davlat ta’lim standartlarini joriy etish, o‘quvchilarning
bilim darajasini baholashda xalqaro PISA, TIMSS, PIRLS va boshqa dasturlarda doimiy ishtirok
etish nazarda tutilgan.
Ushbu vazifalarni amalga oshirish y
o‘lida PIRLS tadqiqotida muvaffaqiyatli ishtirok etish
o‘ziga xos o‘rin tutadi. Shunday ekan, ta’lim sifatini baholash sohasidagi yangi xalqaro
tadqiqot haqida xalq ta’limi tizimi xodimlari, o‘qituvchilar ham
da ushbu sohaga qiziquvchilar
|