Kokanduni uz

 Foy
dalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
 
1
.
Lolaxon O‘rinboyeva, Mamanazar Jumayev, Nigora Ruzikulova, Umid Raxmonov, Shuxrat 
Ismailov, Nodira Ismailova, Nazimaxanum Usmanova. Matematika. Umumiy o‘rta ta’lim 
maktablarining 1-sinfi uchun darslik. Toshkent 2021.
2
. Akramjon O’ktamjonovich Mirzayev. Mamlakatimiz ta’lim tizimida raqamlashtirish va raqamli 
dunyoda o’qitish va o’rganishning mavjud imkoniyatlari. 
3
.Akramjon O’ktamjonovich Mirzayev, Odina Davronbek Qizi Pozilova. Boshlang’ich sinf 
o’quvchilarning o’qish
savodxonligini oshirishda pirls tadqiqotining ahamiyati.
4. N.Mahmudov, A.Sobirov, Sh.Sattorov, Sh.Toshmirzayeva va D.Mannopova Ona tili. Umumiy 
o`rta ta
‟
lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik.-T.: G`ofur G`ulom nomidagi NMIU.2020/ 

---

664
www.
kokanduni.uz 
BOLA INTELLEKTINI KA
MOL TOPTIRISHDA MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTI VA 
OILA BIRLIGI 
Toshtemirova Bibioysha Shavkat qizi 
Qo
‘
qon universiteti Maktabgacha ta`lim
yo`nalishi 2-bosqich talabasi
Annotatasiya: 
Ushbu maqola orqali, bolaning aqliy qobiliyatlarini rivojlantirishda 
innovatsion yondashuv asosida maktabgacha ta`lim va oila hamkorligining qay darajada 
bog`liqligini va hamkorlikda qanday ishlar olib borishi haqida ma`lumotga ega 
bo`lasiz.Xususan bola intellektini rivojlantirishda o’yinlar orqali kamol toptirish ishlari 
ko
’rsatilgan va so’rovnoma o’tkazish bilan hamkorlikni yanada mustahkamlash g’oyalari ilgari 
surulgan. 
Kalit so’zi: 
maktabgacha ta’lim ,intellekt, innovatsion yonda
shuv,diffirensial 
yondashuv,oila hamkorligi ,so’rovnoma.
Bola intellektini rivojlantirishda o
ila va maktabgacha tal’lim tashkiloti
hamkorligi.Maktabgacha ta
ʼ
lim va tarbiya 
–
bolalarga ta
ʼ
lim va tarbiya berishga, ularni 
intellektual, ma
ʼ
naviy axloqiy, etik, estetik va jismoniy jihatdan rivojlantirishga, shuningdek 
bolalarni umumiy o
ʻ
rta ta
ʼ
limga tayyorlashga qaratilgan uzluksiz ta
ʼ
lim turi hisoblandi. 
Rivojlanish (pedagogikada) 
–
olg‘a intilish natijasida muntazam o‘zgarish jarayoni, bir 
holatdan mukammalroq boshqa holatga, oddiydan murakkabga, pastdan yuqoriga o‘tish.
Jamiyat taraqqiyotining rivoji esa unda mavjud bo‘lgan oilalarning ijtimoiy
-iqtisodiy va 
ma’n
aviy qiyofasining shakllanish d
arajasiga bevosita bog‘liq. Oilaviy munosabatlar 
farzandlarning aqliy, ruhiy kamolotini ta’minlabgina qolmay, ota
-
onalarda o‘ziga xos faollikni 
ham yuzaga keltiradi. Oilada qaror topgan sog‘lom ma’naviy
-ruhiy muhit farzandlarning 
yetuk, barkamol bo‘lib voy
aga yetishishlarida beqiyos Har bir oila umumjamiyat talablari 
asosida shakllanadi. Jamiyat taraqqiyotining rivoji esa unda mavjud bo‘lgan oilalarning 
ijtimoiy-
iqtisodiy va ma’naviy qiyofasining shakllanish darajasiga bevosita bog‘liq. Farzandni 
barkamol 
va ma’naviy yetuk qilib voyaga yetkazish eng avvalo ota –
onaning o’zi yuksak 
axloqiy fazilatlarga ega bo’lishi lozim. Bunday muhim va istiqbolli muammolarni yechishda
mamlakatimizda ota 
–
onalarga yordam ko’rsatish maqsadida Maktabgacha ta’lim tashkiloti
tashkil etilgan. 
Bu borada Maktabgacha ta’lim tashkilotlari va ota –
onalar hamkorligining 
ahamiyati katta. Ayniqsa yosh avlodga talim-tarbiya berish, ularda fan asoslariga nisbatan 
bilim, ko’nikma, malakalarni shakllantiris
h davlat siyosatining ustuvor vazifalaridan biri 
hisoblanadi
.
Har bir insonning o'ziga xos qobiliyatlari bor: ba'zilari uchun ular ko'proq 
darajada, boshqalari uchun esa kamroq darajada namoyon bo'ladi. Aql-idrok nafaqat tug'ilgan 
paytdan boshlab olingan qobiliyatlar bilan belgilanadi. Bu tashqaridan olingan ma'lumotlarni 
tahlil qilish va sintez qilish orqali o'rganish va fikrlashni yanada rivojlantirish natijasidir. Aql-
idrokni rivojlantirishning quyidagi usullari mavjud: aqlni rivojlantirish uchun o'yinlar va 
tadbirlar; o'quv kitoblarini o'qish; ma'lumotlarni aniqlash va tahlil qilish; doimiy o'rganish. 
Keling, usullarning har birini batafsil ko'rib chiqamiz va qo'shimcha ma'lumotlarni ko’rib. Aql 
o'yinlari: Har qanday o'yin jarayonida bolada ma'lum qobiliyatlar rivojlanadi. Doimiy fikrlash 
jarayoni tufayli aqliy qobiliyatlardan tashqari, sezgi qobiliyati ham rivojlanadi. Maktabgacha 
yoshdagi bolalarda aql-zakovatni shakllantirish va rivojlantirish turli yo'llar bilan amalga 
oshirilishi mumkin. Eng samarali vositalar o'yinni o'z ichiga oladi. Bular mobil guruh o'yinlari 
va kam sonli bolalar uchun sokin o'yinlar bo'lishi mumkin: shashka, shaxmat, stol 
o'yinlarining barcha turlari. Boshqa ko'plab usullar mavjud: 
1.
Bolalar ijodiy vazifalarni hayratda qoldiradilar. Bolalar uchun foydali faoliyat 
modellashtirish, loyihalash, chizish bo'ladi. 

---

665