Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
kasbga bo‘lgan ishtiyoqini oshirish, ularni qiziqtirishga undaydigan g‘oyada yozilgan hikoya 
va ma’lumotlardan iborat.
9-
bo’lim “Tarix xazinalari” hamda 10
-
bo'lim “San'at va madaniyat” da o‘q
uvchilar tarixiy 
bilimlarga ega bo”lishadi. Ushbu
darslikning oxirgi 11-
bo‘limi “Huquqimiz
-
haqimiz”dagi 
mavzularda o’quvchilar Yo‘l qoidasini o’rganib olishadi va jamoat joyida navbatga turadigan 
joylarda qanday turish kerakligini bilishadi . Qisqacha qilib aytganda 2-
sinf ona tili va o‘qish 
savodxonligi 
darsligida o‘quvchilarga zarur va foydali bilimlar berilgan.
Ijtimoiy tarmoqlarda muhokamalarga sabab bo‘lgan «muammo» —
ta’lim rus va boshqa 
tillarda olib boriladigan maktablar uchun o’zbek tili darsligiga
tadbirkor Murod Nazarov 
haqidagi matnning kiriti
lgani haqida ham batafsil to‘xtalib o’tish joizdir. Tillarni o‘qitish 
metodikasida “autentik material” degan tushuncha mavjud. Tillarni o‘qitishning zamonaviy 
usuli o’quvchini real vaziyatlarda tildan foydal
anishga tayyorlashni maqsad qiladi va buning 
uchun real hayotdan olingan turli xil materiallardan foydalanishni tavsiya qiladi. Ommaviy 
axborot vositalaridagi matnlar, xaritalar, chiptalar, reklamalar, ko’rsatmalar —
til 
foydalanuvchisi real hayotda duch k
elishi mumkin bo‘lgan barcha narsalar “autentik 
m
aterial”, ya’ni haqiqiy hayotdan olingan material bo‘lib xizmat qilishi mumkin.
Yuqori sinflardagi ayrim ya’ni Ona tili va adabiyot darsliklardagi o‘zgarishlarini ham 
ko‘radigan bo‘lsak.
Ona tili: 
Avvalgi ona tili darsliklari tilning tuzilishiga oid tizimli qoidalar va bu 
qoidalarning yod olinishini ta’minlovchi mashqlardan iborat edi. Bu holatga o‘zgartirish va 
qo‘shimchalar kiritilgan holda quyidagicha o’zgardi.
 
1.
Darsning (yoki darslar ketma-ketligidan ib
orat mavzuning) asosiy o‘zagini avvalgidek 
grammatik qoida emas, balki matn tashkil etadi. Matnlar mavzu, uslub (badiiy, axborot, 
publitsistik, ilmiy-
ommabop va boshqalar) hamda shakl (to’liq matn, infografika, jadvallar, 
diagrammalar va boshqalar) jihatda
n turlicha bo‘lishi mumkin.
2.
Mashqlar matn asos
ida tuzilgan va o‘quvchilarda quyidagi ko‘nikmalarni 
rivojlantirishga qaratilgan: 
—
matnni tushunish ko‘nikmalari;
—
matn yaratish ko‘nikmalari (yozma yoki og’zaki);
—
tanqidiy va ijodiy fikrlash, shuningdek
, tadqiqotchilik ko‘nikmalari;
—
til qoidalarini 
o‘zlashtirish.
3.
O‘rganiladigan til qoidalari tizimli tarzda (fonetika va leksikologiyadan morfologiya, 
sintaksis va uslubiyatgacha) emas, balki matnlar asosida (matnda uchrashiga qarab) beriladi. 
Aksariyat hollarda qoidalar ixcham, ortiqcha terminologiyadan xoli tarzda beriladi. 
Darsliklar kesimida boshlang‘ich sinflar matematika darsligini oladigan bo‘lsak,
avvalgi darsliklardan tubdan farq qiladi desak mubolag
ʻ
a bo
ʻ
lmaydi. Boisi, darslikda 
berilgan topshiriqlar o
ʻ
quvchini nafaqat hisob-kitobga, balki, mavzularni oson 
anglashga, mantiqiy va tanqidiy fikrlashga undaydi. Darslikda berilgan rasmlar, 
chizmalar va jadvallar juda ham qiziqarli, shu bilan birgalikda o
ʻ
quvchining tushunishi 
uchun sod
da va aniq shaklda berilganligi o‘quvchi hamda pedagoglar uchun 
qulaylik 
tug‘diradi.
Dunyoning rivojlangan mamalakatlari Finlyandiya, Singapur, Janubiy Koreya, Buyuk 
Britaniya va milliy tajriba asosida tayyorlangan Milliy o
ʻ
quv dasturida ham oquvchining 
matematik tafakkurini rivojlantirishga e’tiborni qaratilgan.
Sh
uningdek, ilg‘or o‘quv dasturi asosida yaratilgan 1
-sinf Matematika darsligida 
ham ilk bor farzandlarimizni matematik mushohadaga chorlaydigan mashg'ulot va 
topshiriqlarga keng o‘rin berildi.