Kokanduni uz

Adabiyot:
Adabiyot darsliklari asosan «yozuvchining tarjimai hol
i 
—
asari (yoki undan 
parcha) 
—
o‘qilgan asar haqidagi maqola —
savol va topshiriqlar» tamoyili asosida qurilgan 

---

663
www.
kokanduni.uz 
edi. Ushbu yondashuv o’quvchilarda asarni mustaqil tahlil qilish ko‘nikmalarini
rivojlantirishni ko‘zda tutmaydi, chunki asar haqidagi maqolada
asarning «to‘g‘ri tahlili» 
berilgan bo’ladi. Bu darslikka ham o‘zgartirishlar kiritilgan.
1. O‘rganilayotgan asarlar haqidagi maqolalardan voz kechishga qaror qilindi.
2. Badiiy matn bilan is
hlash bir necha bosqichda quriladi, ularning har biri o‘ziga xos
maqsadni ko‘zlaydi:
—
matndan oldingi topshiriqlar o‘quvchilarni asarni tushunishga tayyorlaydi;
—
matn ichidagi savollar asar matni bilan ishlash, undagi so‘zlar, voqealar, obrazlarni 
tushunishga yordam beradi; 
—
matndan keyingi topshiriqlar asarni tahli
l qilishga (asar g‘oyasini aniqlash, 
qahramonlarga baho berish, lingvistik va badiiy xususiyatlarini tahlil qilish, unda ko‘tarilgan 
muammoni hayot bilan bog’lash) yordam beradi.
3. Ko‘pgina mavzular maktabda o‘rganiladigan boshqa fanlar (tarix, tabiatshun
oslik, til 
va boshqalar) bilan integratsiyani o‘z ichiga oladi.
4. «Adabiy kanonlar» bilan bir qatorda yangi mualliflar hamda o‘quvchilarga tanish, 
zamonaviy mavzular va muammolarga bag’ishlan
gan asarlar kiritilgan. 
Bugungi kunda Prezidentga taqdimot qilin
gan yangi avlod darsliklarining o‘quv
-metodik 
komplekslar (O’MK) asosini 4K tamoyili tashkil etadi:
1.
Kritik (tanqidiy) fikrlash; 
2.
Kollaborasiya (jamoaviy ishlash); 
3.
Kreativlik (ijodkorlik); 
4.
Kommunikasiya (muloqot ko‘nikmalari).
Ushbu tamoil darsliklarni sifatini yanada yaxshilashga yordam berdi. 
Endi darsliklar quruq ma’lumotlarni yodlatish, yoki shunchaki o‘qish
-
yozishni o‘rgatish 
bilan cheklanmaydi. Ular orqali o‘quvchilar nafaqat fanlarni, balki XXI asrda zarur bo‘lgan 
hayotiy ko‘nikmalarni ham o‘rganadi.
Boshlang‘
ich sinflar uchun taqdim etilgan darsliklarning bir qismi kengaytirilgan reallik 
texnologiyalaridan foydalangan holda ishlab chiqilgan. 
Darsliklarni ishlab chiqishda xalqaro dasturlar (PISA, PIRLS, TIMSS, EGMA, EGRA) 
talablari to‘
liq inobatga oli
ngan. Finlyandiyadagi nufuzli ta’lim kompaniyasi ekspertlari 
tomonidan tekshiruvdan o‘tkazilgan va sertifikat olingan.
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak darsliklarning yangilanishi o‘quvchilarni yanada yaxshiroq 
fikirlashga jalb qiladi. Hozirgi zamon talabiga 
binoan o’qishni talab qiladi. Yangi darsliklar 
o‘quvchini yangi mavzuni puxta o‘zlashtirishga va ta’lim sifatini oshishiga xizmat qiladi. Har 
bir darslikning yangilanishida necha yillik mehnat turadi. Yuqorida aytganidek halqaro 
dasturlar ham darsliklarni yangilanishida juda katta ahamiyatga ega. Xalqaro dasturlar 
quyidagilar-PISA, PIRLS, TIMSS, EGMA, EGRA. Bularning har biri alohida yonalishda, alohida 
fanni o‘rganadilar. Kelajak yoshlar qo‘lida ekan yoshlarni kelajagini yoshlikdan yaxshil
ash 
kerak.