www. kokanduni.uz mulohazani, shaxsiy munosabatni og'zaki va yozma shakllarda to'g'ri bayon eta olish
madaniyatini ifodalaydi.
Maktabgacha ta’
lim muassasining tarbiyachi pedagogining nutq madaniyati uning nutq
faoliyati va qismlarini to‘laqonli o‘z ichiga oladi. Nutq madaniyatining barch
a tarkibiy qismlari
uchun ma’lum normalar mavjud bo‘lib, ular, birinchi navbatda, muloqot normalari sifatida
n
amoyon bo‘ladi:
•
kognitiv (boshqalarni idrok etish va ularni tushunish);
•
affektiv (boshqasiga munosabat);
•
xulq-atvor (muayyan vaziyatda xatti-harakatni tanlash);
•
etik normalar;
•
kommunikativ normalar.
Kommunikativ va etik normalar o‘zida aniq qoida
larni namoyon qiladigan nutq
kompetensiyasining normalaridir. Bola uchun eng muhim omil bu qulog‘i bilan eshitadigan
so‘zlaridir. Bejizga bolalarga xus
hmu
omala bo‘lish nafaqat fanda, balki dinda ham buyurilgan.
Chunki bolalarga atrofidagi shaxslarning nutq madaniyati va muomila layoqati ruhiy holatiga
asosiy ta’sir ko‘rsatuvchi omildir.
Pedagog qaysi bosqichda pedagog bo‘lishidan qat’i nazar, doimiy mul
oqotga kiruvchi
kasb egalaridan biri hisoblanadi. Tarbiyachi-pedagoglar bolaning aynan shakllanayotgan
da
vrining “bog‘bon”lari hisoblanadi. Shuning uchun ham tarbiyachi
-
pedagogda ta’lim va
tarbiya jarayonidagi har bir kompetensiya va elementlar katta ahamiyat kasb etadi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotsi tarbiyalanuvchilarning asosiy tarbiya va munosabatlarni
o‘
rgatadigan oiladan keyingi asosiy makon hisoblanadi. Tarbiyalanuvchilar tashkilotda doimiy
ravishda muloqot va o‘zini tutish va boshqa shu kabi muhim x
islatlarni aynan shu yerda
o‘zlashtiradi. Maktabgacha ta’lim tashkilotsida tarbiya
-
lanuvchilarga ta’sir ko‘rsatish uchun,
eng avvalo, tarbiyachi-pedagogda eng muhim Tarbiyachi faoloyatida nutq, muloqot alohida
o‘ringa ega. Chunki tarbiyachi va tarbiyalanuv
chi
orasida nutqiy muloqot asosiy o‘rin
egallaydi. Shu bois tarbiyachi nutqiga bir qancha talablar qo‘yil
adi. Har bir tarbiyachi-pedagog
nutqiga qo‘yilgan talablarni juda yaxshi bilgan holda o‘z nutqidagi kamchiliklarni bartaraf etib
borishi kerak.