Koma holatlari

2. Travmatik koma

• Asosan, markaziy asab sistemasi jarohatlari, lat yeyish sababli yuzaga keladi. 12 daqiqadan 24 soatgacha davom etadi.
• Klinikasi: ko‘’pincha markaziy asab sistemasining qaysi qismi jarohatlanganligiga bog’‘liq.
• 1). Miyaning og’‘ir chayqalishida: bemor 1 daqiqadan 24 soatgacha hushdan ketadi. Ko‘’zdan kechirilganda: yuzi oqargan, lablari ko’‘kargan, reflekslari past yoki yo‘q. Ixtiyorsiz peshob keladi. qusadi, harakatsiz, savollarga javob bermaydi.
• 2). Miyaning lat yeyishida: yuqoridagi belgilarga meningial belgilar qo‘shiladi. Gemiparaplegiya holati kuzatilishi mumkin.
• 3). Jarohatlar natijasida epidural qismga qon quyilganda: bemor 12 soatda hushiga keladi, so‘’ngra yana miya zararlanish belgilari paydo bo’‘ladi (vaqtincha yorishish) bemorda anizokariya, zo’‘rayayotgan gemiparez paydo bo’‘ladi.

Tez yordam choralari

• Tez yordam choralari
• Shifokor kelguncha: 1) bemor xavfsiz joyga olib o’‘tiladi;
• 2) chalqancha yotqizilib, yuqori nafas yo‘’llari shilliq moddalardan, qondan tozalanadi;
• 3) nafas, puls tekshirib ko’‘riladi, agar nafas to’‘xtagan bo‘’lsa, sun’iy nafas oldirish amalga oshiriladi;
• 4) qon ketayotgan bo’‘lsa, to‘’xtatiladi;
• 5) yaralar bog‘’lanadi.

4). Subdural qon quyilishda vaqtincha yorishish yaxshi bilinmaydi.
5). Bosh chanog’‘ining yopiq jarohati talvasa bilan kechadi. Subaraxinoidal qon quyilishda meningial belgilar juda aniq bo‘ladi. Agar bemorning burni va qulog’‘idan likvor suyuqligi, qon kela boshlasa, bu xavfli belgidir.

Shifokor bo‘’lmasa: 1) glukoza, 10 % 150-300 ml. gacha, qon bosimini kuzatib turgan holda v/it (bolalarga 10 ml/kg. v. v/i);

• Shifokor bo‘’lmasa: 1) glukoza, 10 % 150-300 ml. gacha, qon bosimini kuzatib turgan holda v/it (bolalarga 10 ml/kg. v. v/i);
• 2) poliglukin, 100-300 ml (bolalarga 10 ml/kg. v. v/i);
• 3) traxeyaga intubatsion nay o’‘rnatiladi;
• 4) mannitol, 15 % (0,51 g) 200 ml, v/i (bolalarga 50-100 ml). Laziks 1 % 2 ml, m/o (bolalarga 0,51 ml);
• 5) deksametazon, har 4 soatda 4 ml, m/o, prednizalon 3 % 1 ml, m/o (bolalarga 0,20,6 ml, m/o). Gidrokortizon, 23 ml, m/o (bolalarga 0,51,5 ml, m/o);
• 6) natriy gidrokarbonat, 4 % 100300 ml, v/it (bolalarga 23 ml/kg. v.v/i);
• 7) ko‘’rsatmaga ko’‘ra glikozidlar, ATF qilinadi;
• 8) bemor tibbiy xodim kuzatuvi ostida kasalxonaga jo’‘natiladi.