Kompüter sistemləRİNİn quruluşu və ƏMƏLİyyatsistemləRİ MÜhaziRƏ DƏrsləRİ (30 saat)

13.5. Elektron kalkulyator
Kalkulyator –adından məlum olduğu kimi elektron kalkulyatorun gördüyü funksiyaları yerinə yetirir və -10 ³⁰³-dən 10 ³⁰³ qədər ədədlər üzərində əməliyyatlar aparmağa qadirdir.O, iki rejimdə: Adi və Mühəndis iş rejimlərində işləyir. Bir rejimdən digər rejimə keçid proqramın Вид menyusunun müvafiq Обычный və ya Инженерный əmrlərini seçməklə təyin olunur.
Hesablamanın nəticəsi və kalkulyatorun yaddaşında olan ədəd bir rejimdən digər rejimə keçid zamanı saxlanılır.Ədədlər,əməl işarələri,funksiyalar,əsasən kursoru proqram pəncərəsindəki müvafiq düymələrin üzərinə qoyub,mışkanın sol düyməsini sıxmaqla və ya digər Windows əlavəsindən daxil olunur.Hesablamanın nəticəsi kalkulyatorun “=” və ya klaviaturanın “Enter” düyməsini sıxdıqdan sonra kalkulyatorun indikator panelində görünür.Nəticəni Правка menyusunun Копировать əmrini yerinə yetirib,operativ yaddaşın mübadilə buferində saxlamaqla ,digər Windows əlavəsində yaradılmış sənədlərə daxil etmək olar.Həmçinin, digər proqram vasitəsilə mübadilə buferində saxlanılan ədədi Правка menyusunun Вставить əmrini yerinə yetiməklə indikatorda almaq olar.
Kalkulyator bir registr yaddaşa malikdir və yaddaşında bir aralıq hesablamanın nəticəsini və ya ədədi saxlaya bilər.
Y
^13.10

addaş ilə iş

• 
  MC – yaddaşda saxlanılan ədəd silir;
  
• 
  MR – yaddaşda saxlanılan ədədi göstərir;
  
• 
  MS – göstərilən ədədi yaddaşa daxil edir;
  
• 
  M+ – göstərilən ədədi yaddaşa daxil edilmiş ədədlə toplayır;
  
• 
  Backspace – göstərilən ədədin son rəqəmini silir;
  
• 
  CE – göstərilən ədədi silir;
  
• 
  C – yeni ifadəni hesablamağa başlayır;
  
• 
  Hex – ədədi 16-lıq say sistemində təsvir edir;
  
• 
  Dec – ədədi 10-luq say sistemində təsvir edir;
  
• 
  Oct – ədədi 8-lik say sistemində təsvir edir;
  
• 
  Bin – ədədi 2-lik say sistemində təsvir edir.
  

Kalkulyator adi iş rejimində dörd hesabi əməl (vurma, toplama, çıxma, bölmə),kökalma,ədədin tərs qiymətini,faizini təyinetmə və işarəsini dəyişmə(müsbət və ya mənfi) əməliyyatlarını yerinə yetirməyə qadirdir