Kompyuter injinering

2. Protsessorning asosiy boshqarish buyruqlari qanday? Ularning 
sxemasini ko‘rsating? 
 
Protsessorning asosiy boshqarish buyruqlari, markaziy protsessorni boshqarish 
uchun eng umumiy va asosiy buyruqlardir. Ularning amalga oshirilishi 
ma'lumotlarni o'qish, yozish, hisoblash va boshqa protsessor amallarini amalga 
oshirishga imkon beradi. Quyidagi bir nechta protsessorning asosiy boshqarish 
buyruqlari mavjud: 
1.
MOV (Move): Bu buyruq ma'lumotlarni bir joydan boshqasiga ko'chirish 
uchun ishlatiladi. Buyruqning sintaksi quyidagicha bo'ladi: MOV hedef, manba 
(yoki MOV manba, hedef). Bu buyruqning ma'nosi manbadan (manba) ma'lumotni 
olib, uning qiymatini hedefga ko'chirishdir. 
2.
ADD (Addition): Bu buyruq ikki operandni qo'shib, natijani olish uchun 
ishlatiladi. Buyruqning sintaksi quyidagicha bo'ladi: ADD hedef, manba. Bu 
buyruqning ma'nosi manbadan (manba) olingan qiymatni (hedef)ga qo'shib, natijani 
saqlashdir. 
3.
SUB (Subtraction): Bu buyruq ikki operandni ayirib, natijani olish uchun 
ishlatiladi. Buyruqning sintaksi quyidagicha bo'ladi: SUB hedef, manba. Bu 
buyruqning ma'nosi manbadan (manba) olingan qiymatni (hedef)dan ayirish, 
natijani saqlashdir. 
4.
JMP (Jump): Bu buyruq dastur niqobiga o'tkazish uchun ishlatiladi. 
Buyruqning sintaksi quyidagicha bo'ladi: JMP niqob. Bu buyruqning ma'nosi dastur 
tomonidan ko'rsatilgan niqobga tashuvchi o'tishdir. 
5.
CMP (Compare): Bu buyruq ikki operandni solishtirish uchun ishlatiladi. 
Buyruqning sintaksi quyidagicha bo'ladi: CMP manba1, manba2. Bu buyruqning 
ma'nosi manba1 va manba2 ni solishtiradi va natijani alohida baytgina flagning 
qiymatini o'zgartiradi. 
6.
JE (Jump If Equal): Bu buyruq CMP buyrug'i natijasiga bog'liq ravishda, agar 
solishtirilgan qiymatlar teng bo'lsa, niqobga o'tkazish uchun ishlatiladi. 
7.
JNE (Jump If Not Equal): Bu buyruq CMP buyrug'i natijasiga bog'liq 
ravishda, agar solishtirilgan qiymatlar teng bo'lmasa, niqobga o'tkazish uchun 
ishlatiladi. 
Bu faqat bir nechta boshqarish buyruqlarining misollaridir. Asosiy boshqarish 
buyruqlari markaziy protsessorni boshqarish uchun juda muhimdir va har bir 
arxitektura o'zining xususiy buyruqlari va sintaksisi bo'lishi mumkin. Bu yalnizcha 
umumiy buyruqlarning o'rtasida bir nechta misollar hisoblanishi mumkin. 

---