Koordinasiya c r yanına (5-14 kA) uy un olan g rginlikdir, kV-la

17.1.4. Kabell r v  onların tikinti qaydaları
 Kabell rin 
müxt lif tipl ri v  onlara uy un olan ç kili  qaydaları
EQQQ-y
sas n yerin  yetirilm lidir. Bu zaman a a ıdakı normalara 
m l olunur:- 1. Elektrik stansiyaların
razisind  kabell r kanal, tunel v
bloklarda ç kilir. Bu halda x nd kl rd  yalnız 1-2 kabel uzaqda olan mexaniki 
sah y , yanacaq anbarına ç kil  bil r. Layih y  gör  paylayıcı qurulu dan bir 
istiqam td  20-d n çox kabel ç kilm li olarsa onları kabel tunelind  aparmaq 
lazımdır. 2.
h r v  q s b l rd
kabel x ttl ri bir qayda olaraq yolun h r k t
sah sind n k narda, piyada cı ırlarının, texniki zolaqların v  ya ıllıqların
altında qazılmı  x nd kl rd  ç kilir. Küç l rin k si m  yerl rind  mük mm l
örtyükl ri v  intensiv h r k tli olan yerl rd  kabell r bloklarda v  borular 
iç risind   ç kilm lidir. Yeraltı kommunikasiyalar sıx olan küç   v
meydanlarda güc kabell ri kollektorlar v  tunell rd   ç kilm lidir.  3. Kabel
ç kili   qur ularında, estakada v   t kn l rd   ç kil n, istehsal sah l rin  aid 
kabell r zireh  üstü  v  ya qilaf üstü tez alı an, yanqın qorxusu olan örtük 
materiallarına malik olmamalıdırlar. Elektrik stansiyalarının daxilind
polietilen izolyasiyalı güc v  ölçü-n zar t kabell rinin ç kilm si qada andır.
Çünki onlar temperaturdan tez yum alır v  yanark n z h rli qazlar ayrılır. 4.
H r k tli mexanizml r üçün çevik- rezin izolyasiyalı kabell r istifad
edilm lidir. 5.Vertikal v  dik yerl r ç kil n kabell rin 35 kV-a q d r seçilmi
tipl ri axıcı olmayan hopdurucu kütl  v  ya plastik izolyasiyalı olmalıdırlar. 6.

_________________Milli Kitabxana__________________ 
468 
traf mühitin müxt lif  sah l ri (me , da , qayalıq, yol v .s) oldu u yerl rd ,
kabel ç kili i
razinin 
n mür kk b yeri üçün n z r  alınmı
kabell
aparılmalıdır. Bu zaman,  g r razinin rahat hiss si,  kabelin muftasız ç kili
tikinti uzunlu unda olarsa, bu hiss d  kabelin tipini d yi m k olar. 7. Yeni
ç kili  zamanı, 1-10 kV, en k siyi 3*95 mm
2
olan kabel x ttl rind  1 km 
m saf d  4  mufta, 3*120 –3*240 mm
2
 en k sikl rind  is
n çoxu 5 mufta 
qoyulmasına icaz  verilir. 20- 35 kV g rginlik kabell rind  is ,  6 mufta qoyula 
bil r. 8. Iri s naye mü ssis l rinin meydançalarında kabell r estakadalarda 
(ç kil n kabell rin sayı ondan çox olduqda)ç kilir.  9.X nd kd  yalnız zirehli 
kabell r ç kilir. Onların qilafı aqressiv mühitd n xüsusi mühafiz  örtüyü il
qorunur. X nd kd  yeraltı ç kili  üçün korroziyaya qar ı davamlı, aliminum  
v  üstünd  PVX örtüyü olan kabell rin ç kili in   d  icaz  verilir. 10.
Kabell rin yeraltı x nd kl rd  6  d d olan saya q d r ç kili i iqtisadi 
c h td n s rf lidir. Onların x nd kd  ara m saf l ri 200-300 mm artırılması
tövsiy  edilir. 11. Su altı kabel ç kili l rd , yalnız dair vi zirehli kabell r
istifad  edilm lidir. Mümkün q d r su altı kabell r bir tikinti uzunlu unda v
muftasız olmalıdır. Su altına ç kil n kabell r sahil qur uları vasit si il  su altı
x nd y  daxil edilirl r. Su altında is   x nd kl r qazılır, kabel ç kildikd n
sonra üstün  qum kis l ri düzülür v  onların üstünd n iri da lar atılır. Bu 
m qs dl  bir damarlı kabell r i l dilir. Rezin izolyasiyalı v  PVX  lanqlı
kabell rin su altında ç kilm si qada andır. 12. Yeraltı sürü m l ri olan 
razil rd  v  havada ç kil n kabell rin polad m ftil zirehi olmalıdır.  
Daha yüks k g rginlikli kabell rin tikintisind  xüsusi  binalar,  lav
qur ular v  avadnlıqlar lazım g lir. M s l n, 110-220 kV ya  doldurulmu
kabell r üçün mü yy n m saf l rd  ya   t zyiqini saxlayan bina daxili 
stansiyalar olmalıdır. Yüks k g rginlikli XLPE izolyasiyalı kabell rin 
ç kili ind  is , ümumi uzunlu un 1/3 m saf l rind  transpozisiya v
torpaqlanma m nt q l ri qurulmalıdır.
Ba qa sözl  ixtiyari elektrik-energetika qur usunun tikintisi v  ya 
ç kili -montajı zamanı h m ekoloji, h m d  torpaq sah sinin tutulması kimi 
m s l l r meydana çıxır.
17.1.5. 110 kV kompozit t rkibli «RAYXEM» muftaları
Son ill rd  Az rbaycanda elektrik  b k l ri, stansiya v
yarımstansiyaların inki afı, çoxlu sayda montaj v  t mir i l rinin aparılmasına
ehtiyac do urur.Yüks k g rginlikl rd   i l dil n alçaq v  orta t zyiqli ya lı
kabell rin montajı, armaturla dırılması v  istismarı çox bahalı v  texniki 
c h td n s m r siz bir sah  idi.  Bu m qs dl  yeni texnologiyalar, material v
m mulatlar t tbiq edilir. O cüml d n XLPE izolyasiyalı yüks k  g rginlik (35-
220 kV) kabell ri, silikon gövd li qeyri x tti g rginlik m hdudla dırcıları

_________________Milli Kitabxana__________________ 
469 
QXGM, dayaq v  keçid izolyatorları, yeni polimer t rkibli  daxili v  xarici 
ekranlar i l dilir.
Ya  doldurulmu  kabell rin muftalanmasının tikintisi v  montajının
texniki v  iqtisadi ç tinlikl ri v  yuxarıda göst rilmi  dig r s b bl rl
laq dar, onları kompozisiya t rkibli muftalarla  v z edirl r. Plastmasların
t rkibl ri, emal texnologiyası, onların kompozisiyaları o cüml d n, istilikd n
büzü n polimer kompozitl ri böyük perspektivl r v  geni  imkanlar açmı dır. 
Yuxarıda istilikd n büzü n 6-10 kV kabel muftaları haqında m lumat 
verilmi dir. Son ill rd  110 kV v YG-d  bu tip muftaların montaj v   t mir 
i l rinin elmi  sasları v  texnoloji ardıcıllı ı verilmi dir.
Bu sah d  Almaniyanın «RAYXEM» firması birincil r sırasında, 
g rginliyi 123 -175 kV olan muftalar buraxmı dır. Onların GFR t rkibli 
kompozit gövd l rinin xüsusi sızma yolunun boyu 50 mm/kV –a q d r çatır.
Gövd
ü  lifl r v  silikon köyn kl r vasit si il  gücl ndirilmi dir. Silikon 
köyn kl r ü  boru üz rin  bilavasit  tökm  texnologiyası il   ç kilir. Bu 
texnologiya Rus v  Az rizolit kompozit texnologiyasından f rqlidir [18]. Bu, 
h min muftaların atmosferin a ır çirkl nm   d r c si v  yüks k mufta daxili 
t zyiql r olan  raitl rd   i l m sin  imkan verir. Trekinq  qar ı davamlı
kompozit gövd  alınır.
Onların Texniki  rtl ri BEK 60071-1-1996 v  IEEE -1313 1-1996 –a 
uy undur. Bel   g rginlik sinifl ri istifad  edil n, bütün dig r ölk l rd   d
h min «Texniki  rtl r» q bul edilmi dir. Az rbaycan « imal» Elektrik 
stansiyasında 2003-cü ild n 110 kV elektrik ötürücü x ttl rin kabel giri l rind
bu muftalardan istifad  edilir.
Montaj  m liyyatları aparıldıqda t limatlarda göst ril n ardıcıllıqlara
ciddi
m l edilm lidir. «TYCO Elektroniks» firmasının, GURO, Hellstern, 
SIMEL, Ukrayna t msilçil ri öz t r fl rind n bu muftaların t kmill dirilm si
üçün montaj aksesuarları, xomutlar, sıxaclar, daxili ekranları, kipl dirici v
doldurucu materiallarının üz rind  çoxlu t dqiqat i l ri aparmı lar. 110 -220 
kV YG-d  ekranlar vacib rol oynayır. Bu bütün muftalarda, keçid 
izolyatorlarında qapaqlara v  flanesl r  yaxın yerl rd  elektrik sah sini
t nziml m k üçün t tbiq edil n
sas elementl rdir. Silikon t rkibli keçirici 
kütl d n hazırlanır. Onlar mütl q BEK 60840 v  IEEE 48 standartları il
zavod sınaqlarından keçirilir [51].  
XLPE izolyasiyalı kabell r konstruksiya elementl rin  gör  ya
dodurulmu , ka ız izolyasiyalı kabell r  nisb t n sad dirl r. YG MNSK v
MVDT ya lı kabell ri kimi t k damarlı olurlar. XLPE konstruksiyaları
ardıcıllıqla damar, damar üstü yarımkeçirici YK ekran , izolyasiya, izolyasiya 
üstü  YK ekran, izolyasiya üstü yastıq (yum aq dol u), m ftil v  ya lent killi
folqa ekran, zireh v  mühafiz
lanqından ibar t olur. Az rbaycanda istifad
olunan markaları 2XS(Fl)2Y- dir. Burada, 2X- çarpaz ba lı tikilmi  polietilen, 

_________________Milli Kitabxana__________________ 
470 
S-damar v  izolyasiya üstü ekranlar, (Fl) – damarın çox m ftilli olması
(Flexibill-çevik), 2Y – iki qat dol u v  mühafiz
lanqının olması dem kdir.
Bu sah d , 2009-cu ild  Sumqayıt
h rind  Az renerji ASC-nin 
planla dırdı ı bel  bir kabel istehsalı zavodunun tikintisi ba a çatdırılacaqdır.
Bu i l rin kompleks h lli üçün, kabell rl  yana ı onların montaj armaturları,
birl dirici v  sonluq muftaları v  dig r
b k  elementl rinin müxt lif
modifikasiyaları inki af etdirilir.
123-175 kV-luq 
OHVT markalı sonluq muftaları «RAYXEM» 
firmasının son texnologiyalarla hazırladı ı kompozit t rkibli 
konstruksiyalardır[1]. Onlar OHVT (123-175) CW-21-50 UA kimi 
markalanır. 
Yüks k g rginlikli, tikilmi  polietilen izolyasiyalı kabell rin 
h min muftalara birl dirilm si elektrik  b k l rinin montaj v  t miri zamanı
n çox rast g lin n i l rd ndir. 110 kV v  yüks k g rginlikli avadanlı ın
montajı v  ya t miri üçün, ölk miz  h mi  xarici müt x ssisl r d v t olunur. 
Lakin bu sah d , bir çox i l r öz müt x ssis v  texniki i çil rimizl  h ll edil
bil r. 110-220 kV  sonluq v  birl dirici muftaların montajı bu sıradandır.
Çünki, XLPE kabell rd  xüsusi hazırlıq i l ri, qur u v  avadanlı a ehtiyac 
yoxdur. Bunlar muftaların montaj t limatlarında, ehtiyat parçalarının montaj 
qaydalarında izah edilir.
YG avadanlı ının normal i inin
sasını elektrik sah sinin ekranlarla 
t nziml nm si, b rab rl dirilm si v  düzgün montajı t kil edir. Aparılan
ara dırmalarda bunlara xüsusi diqq t verilir. Muftanın gövd sinin elektrik 
hesbatından onun uzunlu u,  t kl rinin sayı v  forması t yin edilir. Farfordan 
f rqli olaraq, kompozit gövd li muftalarda xüsusi s thi ESG-nin qiym ti 50 
kV/mm çatır. Bunun s b bi m sam li farfora nisb t n (
f
7), kompozit 
materialın dielektrik nüfuzlulu unun (
m
3.2) kiçik v  hidrofob xass si
olmasıdır. Ona gör , xarici gövd nin uzunlu u onlarda s thi bo almaların
qar ısını alır. Çarxların radial ölçül ri is , konstruktiv mülahiz l r  gör , daxili 
izolyasiyanın qalınlı ı, forması v  ekranların konstruksiyasından asılı olur. 
 §13.1.4-d n göründüyü kimi, sonluq muftalarında izolyasiyanı
gücl ndirm k üçün istifad  olunan muftalar üç hiss d n ibar tdir
k.13.1.7,13.1.9: -b rab rl dirici konus (ab), kabelin zavodda hazırlanan
izolyasiyasından s lis olaraq muftanın gücl ndirilmi  izolyasiyasına keçid 
t kil edir; silindrik hiss  (bc) v  t rs konik hiss  (cd)-dir. T rs konik hiss , öz 
növb sind  izolyasiyasının maksimal diametrind n s lis olaraq damara keçid 
t kil edir. B rab rl dirici konusun uzunlu u v  formasını t yin etdikd
muftada tangensial ESG-ni n z r  almaq lazımdır § 13.1.5,  k.13.1.13. 
Tangensial ESG-nin maksimal qiym tl ri, b rab rl dirici konusun yerl
birl dirilmi  ekranla toxundu u nöqt l rind  olacaqdır.  
 Ekranla dırma effekti v  bo alma g rginliyinin artırılması m qs di il ,
farfor gövd li muftalarda sonuncu kondensator köyn yinin (l
n
-nin) uzunlu u

_________________Milli Kitabxana__________________ 
471 
farfor gövd nin xarici armaturundan 15-20 % böyük (0,15 0,2L
bo far
),
götürülür ( k.13, b nöqt si). H min metodika OHVT muftalarına da aid edilir. 
«RAYXEM» OHVT kompozit muftalarında
k.17.1.1-d , göst ril n formada 
konik silikon ekran vardır. H min ekran montaj altlı ından yuxarı istiqam td
(kabelin montaj istiqam tind ) 29 sm m saf d  v  h min ölçüd n 2 sm a a ı
s viyy y  taxılır. Ona gör , bu 2 sm-lik yarımkeçirici zolaq sürtül r k
aktivl dirilm lidir.  
 Eyni 
prinsipl , kabelin ucu il , üst qapaq arasında 0,25 L
bo
  q d r
m saf  saxlanır - d nöqt si. Bu m saf  muftanın iç risind  olan taxma ucluqla 
- tekkerl  tamamlanır.
Muftaların montajının sas texnoloji prinsipl ri v  m rh l l rin  baxaq. 
Birinci m rh l d  kabel montaja hazırlanır. O tikinti yerind  dayaq  velerinin 
üstünd n 50 sm a a ı, yuxarı ucu daya ın üstünd n 10 sm yuxarı v ziy t
g tirilir. A a ı 50 sm-  montaj i ar si qoyulur. Ondan 750 mm ir li, 40 mm 
enind  çevr  boyu kabelin mühafiz  örtüyü açılır. Bu zaman 40 mm m saf ,
i ar  x tti istiqam tind  arxaya t r f  ölçülür. Bunun üçün kabel h min zolaqda 
70
0
 C-   q d r qızdırılır v  komplektd  olan sapla sektor  kilind  parçalarla 
k silib çıxarılır. Soyulmu  örtüyün altından çıxan izolyasiya üz rind  olan 
ekran m ftill ri, kabelin  ks ucuna t r f arxaya qatlanır.
Ikinci m rh l d  kipl dirici elementl r montaj edilir. Bunun üçün 
vv lc , komplektd  olan 14 
-li yarımkeçirici lentadan 690-810 mm
arasında, konus formasında yarımkeçirici ekran sarınır
k.4a). Yarımkeçirici 
ekranın kiçik konus oturaca ı kabelin yaxın ucuna (810mm), böyük konus 
oturaca ı ks (690mm) t r f  dü m lidir. Bundan sonra, 750 mm s viyy d n
sas i ar  x ttin  t r f iki yerd , 50 mm enind  (komplektd  16 No-li element) 
özü yapı an lentadan qalınla dırıcı sar ılar qoyulur  k.17.1.1a. Qalınla dırıcı
yastıqlar sarındı ı zaman, komplektd  olan kipl diricinin iç diametri n z r
alınır. Çünki növb ti m liyyatda h min yastıqlar üz rin  kipl dirici örtük 
geyindirilir v  qızdırılır.
Üçüncü m rh l d  torpaqlama i l ml ri görülür. Bunun üçün 
kipl dirici elementin a a ı hiss sind  ekran m ftill ri torpaqlayıcı  kimi 
istifad  edilir. M ftill rin altına çopur metal lenta (törpü) qoyulur. M ftill r
vv lc  arxaya, kipl diricinin üstün  qatlanır. 2-3 qat mis hörgü sarınmaqla 
fiks  edilir. Bunun üz rin  is , törpül ri sıxan vintli xamutlar ba lanır. Sonra 
bu torpaqlama sistemi bütövlükd  tekstil lenta il  kip sarınır,
k.17.1.1. b. 
Tekstil lentanın altına mastikalı lenta sarınır. Bundan sonra hermetikl dirici
boru 
kil 17.1.1 b)-d  göst ril n 100 mm m saf y   q d r kipl diricinin
üz rin  sürü dürülür v  bi irilir. Bi irilm  yuxarıdan a a ı istiqam t   t r f, 
uclardan yapı qanlı pasta çıxana q d r davam etdirilir. 
4-6–cı m rh l l rd  izolyasiya üstünd ki yarımkeçirici ekran 
oturacaqcan 290 mm-lik m saf y   q d r sıyrylıb t mizl nir
k.17.1.1 b). 

_________________Milli Kitabxana__________________ 
472 
T mizl nmi  izolyasiya hiss sind n daha 310 mm ir li m saf d , kabelin 
damarı 90 mm ölçüd   k silib açılır. Bel likl  alt oturaca ın üstünd n kabelin 
690 mm-lik uzunlu u qalır. Sonrakı m rh l d  izolyasiya üz rin
b rab rl dirici silikon ekran taxılır. Silikon ekranın içi v  kabel 
izolyasiyasının üstü silikon ya la ya lanır. Ekran  izolyasiya üz rind
burulmaqla taxılır. Deyildiyi kimi, bu ekran alt t r fd n 290 mm-lik 
yarımkeçirici v  üst t r fd n 15 mm-lik dal avari l ç kl rin altında olan 20 
mm-lik bir zolaq s viyy sini örtm lidir
k.17.1.1b). Bu  m liyyatlardan sonra 
soyulmü  izolyasiya, yerin  taxılmı  silikon ekranlar v  açılmı  damarlar 
«Uayt spirit» v  ya AI-70 benzinl  silinib t mizl nir. Yapı qan izl rinin 
qalmaması üçün, b rab rl dirici ekran üst t r fd n yapı qansız ka ız lenta il
müvv q ti fiksasiya edilir. Ka ız lentanın açılmaması üçün, üstünd n 2-3 qat 
izolyasiya lentası sarınır.
k.17.1.1. Montajın 2 v  3 –cü m rh l si  a)muftanın torpaqlanmaya 
hazırlanması, b)muftanın torpaqlanmadan sonrakı halı v  izolyasiya üstü 
yarımkeçirici ekranın dal avari t mizl nm si 
Sonra b rab rl dirici konusun altına 5 mm ara qalmaqla, a a ı
istiqam td  qalınla dırcıya q d r 1 qat yarımkeçirici lenta sarınır. Bu lentanın
üz rind n is  mis tor sarınır. Mis tor silikon ekrana toxunmamaq üçün 10 mm 
a a ıdan sarınır. Yarımkeçirici lenta v  mis tor kipl diricinin üstünü 10-15 

_________________Milli Kitabxana__________________
473
mm örtürl r. Mis tor üz rind n yenid n, konusun tam alt bo azına q d r
yapı qanlı izolenta sarınır
k.17.1.2 [43, 54].
Sonra
tangensirkulla,
k.17.12.-d  göst ril n 3 yerd n diametrl r
ölçülür v  yazılır.
lav  olaraq D1, D2, diametrl ri üz rin  10 mm, D3 
diametri üz rin  is , 20 mm qalınlı ında artıq izolenta sarınır.
Elektrik sah si qalınlıq üzr  z ifl y r k trafa b rab r
kild  v  daha 
z if qiym tl  çıxır. Ekranların t mizl nm si zamanı kabelin ucuna t r f yuxarı
(ir li) istiqam td   b rab rl dirici dal avari l ç kl r açılır
k.17.1.1 b.
Dal avari l ç kl rin maksimal v  minimal ölçü f rql ri  ~15 mm olur.  
k.17.1.2. Montajın 6-cı m rh l sind n sonrakı v ziyy t.7-ci m rh l
üçün alt qapa ın 16  d d boltlarınının sıxılma ardıcıllı ı verilir.
Bütün yüks k g rginlikli birl dirici qov aq v  düyünl rd  oldu u
kimi, muftalarda da hermetikl dirm vacib
rtl rd ndir. Bunun üçün mufta 
komplektind  xüsusi materiallar vardır.
lav  olaraq bu muftalarda, yüks k
axıcılı a malik silikon doldurucu t rkibli izolyasiya kütl l ri, ya lar v  s.
istifad  edilir. Silikon ya lar mufta montaj edildikd n sonra üst hiss d  olan 
qapaq de iyind n doldurulur. Doldurulan silikon  ya ın s viyy si qapa ın
altından 100 mm a a ı olmalıdır.

_________________Milli Kitabxana__________________
474
Muftanın komplektind  xüsusi kipl dirici araqatılar vardır. Montaj
zamanı alt v  üst qapaqların xüsusi cı ırları olan çuxurlara v
tekkerin
bo azına iki yerd n komplektd  olan h min «O»  killi araqatılar qoyulur.
Qoyulmazdan vv l bu araqatılar silikon mastika il  ya lanmalıdırlar.
110 kV XLPE izolyasiyalı kabell rin birl dirici muftaları daha 
mür kk b konstruksiyaya malikdirl r. Onlarda daxili ekranların qura dırılması
iki cür olur: -t sirl ri ayrılan ekranlar v  h r iki t r fd n eyni
kild  t sir ed n
ekranlar
k.17.1.3.
k.17.1.3. «RAYXEM» tipli 123 kV-luq birl dirici mufta 1-Mexaniki
birl dirici, 2-Keçid adapdoru, 3- Muftanın gövd si, 4- ESG b rab rl dirici
konusu, 5 -Yüks k g rginlik elektrodu, 6- Fiksator h lq si, 7- Metallik
ekranla dırıcı sıxac, 8- ekranların lehimsiz birl dirilim si, 9- keçirici boru,
10 -Mis hörgülü m ftil, 11- Izolyasiya borusu, 12- N mliyi untlayan xarici
muhafiz  örtüyü 

_________________Milli Kitabxana__________________
478
ST FAD  OLUNAN TEXN K
D B YYATLAR
 1986 .
2. «
»
.
.
 1985  .
3.
. .
  «
»
 , 
 2003 
4.
.
 «
»
.
.
. .
. 1963  .
5.
.
.
  «
 Z-
»
.
 1978  .
6.
. .
,
. .
  «
»
.
  1977  .
7. .
.
,
. .
,
.
.
 «
»
.1987 .
8.
.
.
 
«
»
 1968  .
9.
.
.
,
.
.
  «
»
.
, 1977 .
10. .
.
,
.
.
 « 
»
.
.
 1984  .
11.
.
.
,
.
.
  «
»
.
  1972  .
12.
.
.
,
.
.
  «
»
.
-
.
. 1966  .
13.
.
.
 « 
» (
)
.
. 1958
1. «
»
.
.
.
.
.

_________________Milli Kitabxana__________________ 
479 
14. 
.,
 «
»
.
.
. 1960. 
15. 
.
.
,
.
.
,
.
.
, «
»
.
. .
.
, 1985 
16. 
.
.
 « 
»
.
.
, 1979  .
17. 
.
.
  «
»
- 4-
,
,
.,
.
, 1976  .
18. 
.
.
  «
»
.
, 1984  .
19. Q. 
. H s nov «Elektrik izolyasiyasının hesablanması v
layih l ndirilm si» I hiss  Bakı –   1993 il. 
 20.  .
.
,
.
.
,
.
.
  `
`.
.
 1987  .
21.  .
.
, .
.
.
-
.
. 1966  .
22. 
.
.
,
.
.
,
. .
,
.1986  .
23.  .
.
  `
`
.
6 1953  .
24. M.  .
  `
`
-
     1971  .
25.  .
.
,
.
.
  «
,
»
 1986  .
26.  .
  «
»
.
 7 1981  .
27.
,
,
  «
»,
»
.
 1986   
28. 
.
.
,
.
.
,
.
.
  `
 `    
.
  4, 1975  .
29.  .
.
  «
»
 1  .
 2000  .

_________________Milli Kitabxana__________________ 
480 
30. . .
,
. .
,
. .
  «
 6-10 
»
3,  1998  .
31.
.
.
,
.
.
,
.
.
«
»
 1986 30.  .
.
 ,  .
.
,
. .
 340 1974  .
32.  .
.
,
.
,
.
 5 , 1974  .
33. 
.
.
  «
»
.
 3 1968 .
34. Q.  . H s nov, H. M. Hüseynov, G. N.  liyeva Yüks k g rginlikl r v
elektrik izolyasiya texnikasından laboratoriya i l rin  dair metodik v sait  
Bakı, Az.Resp. T hsil nazirliyi 28-04-2003, 18 saylı protokolla t sdiq
edilmi dir, Ça o lu, 2003 il  
35.  .
.
,
.
.
  «
»
 1976  .
35. «
»
.
.
-80 
   1982  .
36.  . .
,
. .
,
. .
,
. .
 « 
»
 – 
 1997  .
37.  .
.
, .
.
 «
» -  .
, 1979  .
38. «
» - .
, 1982  .
39. 
.
.
.
.
  «
»
-
 1961  .
40.  .
.
,
.
.
  «
» - .
. .
 1980  .
41.  .
.
  «
.
.
, 1973  .
42. 
.
.
o
,
.
.
  «
»
 ,  1971  .
43. 
.
.
,
.
.
,
.
.
  «
»
 1988  .
44
 «
-
»
«
»
 1976  .

_________________Milli Kitabxana__________________ 
481 
45. 
.
.
  «
»
 304 
 1977  .
46. Y. B. Kadymov, G. A. Mamedov, K. A. Gassanov `Studies of System 
Generated over Voltages In  Poluphaze Elektric Cirguts With Distributed 
Parametrs on the Bazis of diskrete Functions  «Amsterdam-Nevvork 1980»   
47. Q.  . H s nov, D. M. Rüst mova « ü  plastik izolyatorlara yarımkeçirici 
örtük ç kilm si»   Beyn lxalq Konferensiya, tezisl r Az rb. Neft kimya 
institutu1988 il.  
48. X. I. N biyev «Neytralı izol  olunmu
b k l rd  birfazlı yerl  metallik 
birl m  zamanı yaranan ifrat g rginlik», Konfrans «Iqtisadi islahatlar 
raitind  Az rbaycan enerqetikası»   Bakı 1995 il. 
49. . .
 «
»
 «
»   1972  .
50. 
.
.
,
.
.
,
.
.
  «
»
,
-
«
» , 
4, 1975  .
51. 
.
.
,
.
.
,
.
.
  «
 6-35 
»  «
» 1986  .
52. 
.
.
  «
»
 «
.
» 1983  .
-4 
53.  .
.
,
.
.
  «
»
 1983 
.
54. 
,
,
,
,
,
  «
,
», «
»
.
 1986  .
55. E. Beldi, E. Uhliq `Uberschlagspannung zusammengesetzter Isolatoren  mit 
metallischen   Zwischenflanschen, BB Mitt., 1943 No 9/10 s 255    
56 «
»
 -81519 , 
,
 1  -85521 
, 12.08.2008 
57. 
.
.
  «
»
-
 1952  .