Korporativ boshqaruv

Kompaniyalarni boshqarish falsafasi:COCA-COLA
“Coca-Cola kompaniyasida biz o'rnak bo'lishni va tajriba o'rganishni maqsad qilganmiz. Biz xalqimiz oldiga barcha bo‘g‘inlarda yuksak talablar qo‘yib, ularni izchil bajarishga intilamiz. Bizning ovozimiz biznes tamoyillari va amaliyotlari bizning kuchli, innovatsion va hamkorlik madaniyatimizni rivojlantiradi, axloqiy xulq-atvor, javobgarlik va shaffoflikka sodiqdir. Biz korporativ boshqaruv va etika bo'yicha o'rnatilgan standartlarimizga amal qilamiz.Shaffoflik nuqtai nazaridan eng yaxshi xalqaro tajribaga erishishimizni ta'minlash uchun tizimlarimiz javobgarlikni ko'rib chiqamiz”.
Direktorlar kengashi:Coca-cola
Bizning Direktorlar Kengashi aktsiyadorlarimiz tomonidan ularning uzoq muddatli sog'lig'i va Kompaniya biznesining umumiy muvaffaqiyati va moliyaviy mustahkamligidagi manfaatlarini nazorat qilish uchun saylanadi.Kompaniyaning yakuniy qaror qabul qiluvchi organi bo'lib xizmat qilashi aktsiyadorlarga ajratilgan yoki ular bilan bo'lingan ushbu masalalar bundan mustasno
Davlat siyosatiga aloqadorlik:Coca-cola
“Biz butun dunyoda, xususan, Qo'shma Shtatlarda davlat siyosati bo'yicha muloqotlarda qatnashamiz Bizning maqsadimiz - bizni qo'llab-quvvatlaydigan davlat siyosatini ilgari surish uchun resurslarimizdan mas'uliyat bilan foydalanish sanoat va biznes ustuvorliklari, bizning 700 000 dan ortiq tizim hamkorlarimiz, aktsiyadorlarimiz va biz xizmat qiladigan jamoalar. Coca-Cola kompaniyasi va bizning bog'langan Siyosiy Harakat Qo'mitalarimiz AQSh qoidalariga mos keladi. siyosiy tashkilotlarga badallar to'g'risidagi qonunlar va talablar; uchun nomzodlar federal, shtat va mahalliy davlat idoralari; saylov byulletenlarini o'lchash kompaniyalari; siyosiy harakatlar qo'mitalari; va savdo uyushmalari. Kengashimizning Jamoatchilik va xilma-xillikni ko'rib chiqish qo'mitasi Direktorlar bizning advokatlik harakatlarimizni, jumladan, siyosiy hissalarimizni ko'rib chiqadilar”.
Coca-Cola kompaniyasining boshqaruv hujjatlari:
• Korporativ boshqaruv bo'yicha ko'rsatmalar
• Qonun hujjatlari
• Qayta ko'rsatilgan ta'sis guvohnomasi
• 2017-yilgi proksi bayonoti
• Axloqiy biznes yuritishga e'tiborimiz
• Missiya, Vizyon va Qadriyatlar
• Korrupsiyaga qarshi kurashimiz
• Coca-Cola kompaniyasida korporativ boshqaruv.

Xulosa
Zamonaviy menejment fan va amaliyot sohasi sifatlaridan ko’ra odamlarni boshqarish san’ati sifatida ko’proq namoyon bo’ladi. Korxonaning tashkiliy rejasida ko’zda tutilgan barcha tadbirlar, amaliyotning ko’rsatishicha, ishlab chiqarishni rivojlantirish vazifasi korxona rahbariyatidan tashqari xodimlar jamoasining ham zimmasida bo’lsa muvaffaqiyatli tuzilishi, kelgusida esa o’z vaqtida va samarali amalga oshirilishi mumkin. Xodimlar iqtisodiyotda boshqaruvning aktsiyadorlik shakllari etakchilik qilayotgan, biznes va tadbirkorlik faqatgina biznes uchun tug’ilgan, tanlangan shaxslarning emas, balki har bir shaxs shug’ullanishi mumkin bo’lgan hozirgi sharoitlarda ko’plab xo’jalik subyektlarining xulq-atvori uchun qoidaga, deyarli zaruratga aylanib bormoqda.
Biroq, korxona muvaffaqiyati yo’lidagi butun jamoaning, kollektivning harakatlari ilmiy menejment tamoyillari va talablariga zid kelmasligi kerak. Birinchidan, jamoaning har bir a’zosi – oddiy ishchidan to birinchi rahbargacha korxonada belgilangan qonun-qoidalarga asosan o’z vazifa va majburiyatlarini bajarishi, ikkinchidan, mansabdor shaxslar, bo’linma va xizmatlar o’rtasidagi o’zaro bo’ysinishning ta’minlanishi, uchinchidan esa, boshqaruvni tashkil qilishda chuqur bilimga ega xodimlarni tanlash va samaradorlik ta’minlanishi lozim.
Ma’lumki, har bir shaxs o’ziga yarasha alohida xususiyatlarga ega bo’ladi. Agar rahbar xodim, mutaxassis o’z salohiyatini to’liq ochib berishini istasa boshqaruv jarayonida har bir shaxsga o’ziga xos yondashishi zarur. Inson tabiatini yaxshi bilmagan rahbar muvaffaqiyatga umid qilishi qiyin, tashkiliy reja esa qog’ozda qolib ketadi. Tajribalarning ko’rsatishicha, ko’plab qo’l ostidagi xodimlar faoliyati ko’p jihatdan rahbariyat bilan munosabatlar xarakteriga bog’liq bo’ladi. Aynan rahbariyat kimning nima ish qilishi va kim nima uchun javobgar bo’lishini belgilab beradi.
Boshqaruv san’atidan yaxshi xabardor bo’lish rahbariyatning turli xil ichki va tashqi vaziyat omillarini oldindan ko’ra bilish qobiliyatini anglatadi. Bu jarayonning asosini rejada kutilayotgan natijalarni beradigan darajada odamlar faoliyati va ishni tashkil qilish hisoblanadi. Bu esa ko’p jihatdan to’plangan ish tajribasidan tashqari, boshqaruv usullariga, asosiy vazifalarni ikkinchi darajali vazifalardan ajrata olish, jamoaning va har bir shaxsning hatti-harakatlarini baholash va rag’batlantirish qobiliyatiga bog’liq bo’ladi.
Qisqa muddat oralig’ida respublikani jahon bozoriga olib chiqish uchun umumiy ishlab chiqarish samaradorligini ko’tarish uchun boshqaruv apparatining yakuniy natijalariga qaratilganligi, bozor ehtiyojini to’laqonli qondirish kabi ishlarni bajarish lozim. Milliy iqtisodiyot tarkibini takomillashtirish , joriy iqtisodiy siyosat bo’yicha yuqorida ko’rib o’tilgan masalalarni shakllanishi bo’yicha qo’shimcha chora tadbirlarni amalaga oshirish talab etiladi. Umuman olganda mamlakatni butun dunyoga yangi texnika ishlab chiqarishi ko’rsatkichi bo’yicha dovrug’ini ko’tarish eng afzal yo’ldir.
Boshqaruvning Tashkiliy-ma’muriy usuli hozirgi kunda samaradorlikni oshirishda ishlatiladigan eng muhim va kam xarajat talab qiladigan usuldir. Lekin ko’plab korxonalar va tashkilotlar bu narsa haqida tushunchaga ega emaslar va ularning o’ylashicha bu ortiqcha xarajat deb hisoblaydilar. Aslida esa bu usul ishlab chiqarish unumini oshirishda katta rol o’ynaydi. Bunga misol qilib yuqoridagi Pepsi va Coca-cola kompaniyalarini misol qilishimiz mumkin. Chunki ularda tashkiliy struktura yaxshi rivojlangan, shu sababli kompaniyaning barcha ishchilari o’z ishlarini yaxshi ko’rib ishlaydilar.
O’zbekistonga keladigan bo’lsak bu yerdagi ko’plab korxonalar tashkiliy jarayonlari bilan maxtana olishmaydi.
Misol uchun:
- Transportning tashkillashtirilmaganligi
- Ish vaqtida dam olish vaqtining kamligi
- Texnika va texnologiyalarning eskiligi
- Zararli muhitda ish jarayonining ko’pligi
- Mehnat shartnomasini buzulishi (Agar shartnoma bo’lsa)
- Ish haqqining vaqtida berilmasligi va boshqalarni keltirishimiz mumkin.
Agar ushbu kamchiliklarni bartaraf etilsa,Korxonalarning ish unumi oshadi va raqobat kelib chiqadi bu esa o’z-o’zidan narxning tushishi va aholining sotib olish qobilyatini oshiradi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1.Iqtisodiyot nazariyasi “Sh.Sh Shodmonov,U.V G’afuro’v”

2.Menejment “M Sharifxo’jayev,Y.Abdullayev”
3. Вахрушев В. Принципы японского управления. - М., София, 2018
4. Hamеdov I.A., Alimov A.M. O’zbеkiston Rеspublikasida tashqi iqtisodiy faoliyat asoslari.
5.Yo’ldoshev N.Q., Umarjonov A.M. Iqtisodiyot va menejment. - T.: TDIU, 2005
6.Sh.N.Zaynutdinov, N.R.Qodirxodjaeva. "Menejment" fani bo’yicha o’quv-uslubiy majmua. "Iqtisodiy ta'limdagi o’qitish texnologiyasi" seriyasidan. T.: TDIU, 2006, 7.Sh.N.Zaynutdinov, N.R.Qodirxodjaeva. "Menejment" fani bo’yicha o’quv uslubiy ta'lim texnologiyasi. Uslubiy qo’llanma. "Iqtisodiy ta'limdagi o’qitish texnologiyasi" seriyasidan. T.: TDIU, 2006,
8.Yo’ldoshev N.Q., Qozoqov O.S. Menejment. Darslik. - T.: Fan, 2004

Foydalanilgan Sayatlar

1. www.meti.go.jp – Iqtisodiyot, savdo va sanoat vazirligi;
2. www.mof.go.jp – Мoliya vazirligi;
3. www.keidanren.or.jp – Хususiy tadbirkorlik tashkiloti;
4. www.stat.uz
5. www.Hozir.org
6. www.Fayillar.org
7. www.Arxiv.uz
8. https://www.pepsico.com/about/corporate-governance
9. https://www.coca-colacompany.com/investors/audit-committee-charter
10. http://ycharts.com/companies/KO/profit_margin
11. http://softdrinkcolawar.blogspot.com.au/2012/12/coca-cola-product-strategy.html
12. http://killercoke.org/resolution_usascal.php