Korxona xarajatlari va foydasi, ish haqi va mehnat munosabatlari

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TMC INSTITUTI

IQTISODIYOT NAZARIYASI FANIDAN TAQDIMOT
MAVZU: Korxona xarajatlari va foydasi, ish haqi va mehnat munosabatlari
1. A.Soxiboyev
2. T.Tavakkalov
3. X.Turayev
4. A.Xusanov
5. B.Xamidov
Tayyorladi: IQS-22-1 guruh talabalari:

REJA:

ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARINING MOHIYATI, TARKIBI VA O’ZGARISH TAMOYILLARI.
FOYDANING MAZMUNI. FOYDA NORMASI VA MASSASI.
YARATILGAN MAHSULOT VA DAROMADLARNING TAQSIMLANISH TAMOYILLARI.
ISH HAQINING IQTISODIY MAZMUNI UNI TASHKIL ETISH SHAKLLARI.
MEHNAT MUNOSABATLARINING IQTISODIY MAZMUNI VA KASABA UYUSHMALARINING ROLI.
Ishlab chiqarish harajatlari — korxonaning mahsulot i.Ch. Maqsadlarida, iqtisodiy resurslar sotib olish uchun qilgan pul sarflari. Firma oʻz faoliyatini bozordan moddiy resurslar, yaʼni asbob-uskuna, dastgohlar, transport va aloqa vositalari, xom ashyo, yoqilgʻi, har xil materiallarni, mehnat bozoridan ish kuchini sotib olishdan boshlaydi. Shunga muvofiq holda ishlab chiqarish xarajatlari tarkibiga xom-ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yonilg'ʻi va energiya xarajatlari, asosiy kapital amortizatsiyasi, ish haqi va ijtimoiy sugʻurtaga ajratmalar, foiz toʻlovlari va boshqa xarajatlar kiradi. Ishlab chiqarish xarajatlariga qilingan barcha xarajatlarning puldagi ifodasi mahsulot tannarxining tashkil qiladi.
(I). ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARINING MOHIYATI, TARKIBI VA O’ZGARISH TAMOYILLARI.

ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARI TUSHUNCHASI VA UNING TARKIBI

Ishlab chiqarish xarajatlari deganda Tovar va xizmatlar ishlab chiqarish va iste’molchilarga yetkazib berishga qilinadigan barcha sarflar tushiniladi. Ishlar chiqarish sarf xarajatlari tarkibiga xom ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yonilg’I va energiya uchun qilingan xarajatlar, asosiy kapital amortizatsiyasi, ish haqi va ijtimoiy sug’urta ajratmalari, foiz to’lovlari va boshqa xarahhatlar kiradi. Ishlab chiqarishga qilingan barcha sarf-xarajatlarning puldagi ifodasi maxsulot tannarxini tashkil qiladi.