Kriptografik usullar

3. Fayllarni arxivlash. O’lchami katta fayl va papkalarni electron pochta orqali jo’natish uchun ularni o’lchamini kichraytiriladi(arxivlanadi). Buning uchun arxivlanadigan fayl va papkalar guruhi hosil qilinadi. “Проводник” dasturida fayllarni arxivlash uchun Kontekst menyu(10-rasm) buyruqlaridan Добавить в архив… yoki Добавить в архив “arhiv fayl nomi.rar” biri tanlanadi.

10-rasm
Добавить в архив… buyrug’i tanlansa, quyidagi ko’rinishda muloqot oynasi(11-rasm) paydo bo’ladi:

11-rasm
Arxivlash Rar, Rar5 yoki Zip formatlaridan biri tanlanadi. Arxiv faylga nom quyiladi va Ok tugmasi tanlansa, arxivlash jarayoni(12-rasm) boshlanadi.



15-rasm
Oyna chap tomonidagi ro’yxatdan navbati bilan HKEY_LOCAL_MACHINE /SYSTEM/ CurrentControlSet/Control/ ni ochamiz. Control papkasidan Storage→DevicePolicies papkasini topamiz. Agar bu papka bo’lmasa, uni yaratamiz. Uni yaratish uchun Control papkasini faollashtirib KM (16-rasm) buyruqlaridan Создать →Раздел buyrug’I tanlanadi.
16-rasm
StorageDevicePolicies papkasi ichida WriteProtect parametrini ikki marta ketma ket tanlaymiz. Agar bu parametr mavjud bo’lmasa, uni quyidagi usulda(17-rasm) yaratamiz:

17-rasm
Endi WriteProtect parametrini ikki marta ketma ket tanlaymiz. Quyidagi ko’rinishda (18-rasm)muloqot oynasi paydo bo’ladi.
.
18-rasm
MO oynasi Значение sohasida 0 raqamini o’rniga 1 raqamini kiritamiz va Ok tugmasi bosiladi. Bajarilgan amallar tadbiq etilishi uchun kompyuter qayta yuklanadi. Natijada vinchesterdagi ixtiyoriy faylni tashqi disklarga nusxasi ko’chirilmaydi. Bekor qilish uchun yuqorida amallarni takrorlab, 1 raqami 0 raqami bilan almashtiriladi.
Fayl(papka)ni himoya qilish uchun uni faqat o’qish mumkin bo’lgan holatga o’tkazish, faylni parol yordamida himoya qilish yoki faylni yashirin holatga o’tkazish mumkin. Undan tashqari fayllardan Buning uchun amaliy dasturlar imkoniyatlaridan yoki qo’shimcha maxsus dasturlardan foydalanish mumkin.
Masalan, Microsoft Office dasturlarida yaratilgan fayllarga parol yordamida himoya qilish usulini ko’rib chiqaylik. Microsoft Office Word 2010 dasturida fayl yaratamiz. Endi, uni ochish uchun parol qo’yamiz. Buning uchun Файл → Сведение → Защитить документ → Защифровать паролем (19-rasm) buyrug’I tanlanadi.

19-rasm
Natijada muloqot oynasi(20-rasm) paydo bo’ladi va Пароль sohasiga maxfiy parol kiritiladi. Parol –harf va raqamlar kobinasiyasi yordamida hosil qilinsa, parolni mustahkamligi yuqori bo’ladi.

20-rasm
Parol kiritiladi va Ok tugmasi bosilgach, parolni tasdiqlash uchun yana muloqot oynasi(21-rasm) paydo bo’ladi.

21-rasm
MOsida Подтверждение sohasiga Parol qaytadan kiritiladi, Ok tugmasi tanlanadi. Quyilgan parolni tekshirish uchun, faylni Сохранить(xotiraga olish) buyrug’I yordamida saqlaymiz va faylni yopamiz. Endi faylni ochmoqchi bo’lsak, Parol so’rovchi MOsi(22-rasm) paydo bo’ladi va parolni kiritamiz. Parolni bilmagan kishi uni ocha olmaydi.



22-rasm
Huddi shu usulda Mirosoft Office guruhiga kiruvchi boshqa dasturlarda ham yaratilgan fayllarni parol orqali himoya qilish mumkin.
Fayllarni arxivlash orqali ularni parol yordamida himoya qilish mumkin. Добавить в архив… buyrug’i tanlansa, quyidagi ko’rinishda muloqot oynasi(23-rasm) paydo bo’ladi:

23-rasm