Agar davlat jamg’armalari nolga teng bо’lsa, davlat byudjeti
muvozanatlashgan,
jamg’arishning manfiy miqdori byudjet taqchilligini
(BT) bildiradi: BT=-SG Bu yerda: BT – byudjet
taqchilligi miqdori.
Boshqa mamlakatlarning jamg’armalari
tashqi dunyoning bizning
importimiz hisobiga olgan daromadlaridan ularning bizning eksportimizga
sarflangan harajatlarini ayirib topiladi:
Sx=M-X yoki
Sx=-Xn
Agar mamlakat eksportiga nisbatan kо’proq
import qilsa, unda
daromadlarning bir qismi xorijda qoladi va keyinchalik undan xorijiy
sheriklar tomonidan mamlakatimizda kо’chmas mulk va moliyaviy aktiv sotib
olishda foydalaniladi. Har qanday
holatda ham barcha turdagi
jamg’armalarning umumiy yig’indisi investitsiyalarga teng bо’ladi:
Sp=Sd+Sx=(Y+TR+N-T)-C+(T-TR-N))-G+(-Xn)
Yoki
Sp+Sd+Sx=Y-C-G-Xn
S=C+I+G-Xn-C-G-Xn
S=I
Demak,
iqtisodiyotdagi
investitsiya
xarajatlari
nafaqat
ichki
jamg’armalar hisobiga, balki tashqi dunyo jamg’armalari
hisobiga ham
amalga oshirilishi mumkin. Mamlakatda investorlarga kafolatlangan yuqori
foyda olishi uchun yaratilgan shart-sharoitlar xorijiy
investorlar oqimining
о’sishiga olib keluvchi muhim shartlardan biridir.
Keynschilar fikriga kо’ra,
S=I ayniyatga bozor mexanizmlari vositasida
tasodifan erishiladi, xolos. Chunki investorlar va jamg’aruvchilarnnig rejalari
о’zaro mos kelavermaydi. Shu tufayli davlat tо’g’ri iqtisodiy siyosat yurgizib
makroiqtisodiy barqarorlikni ta‘minlashi shart.
