Kursloyihas I

Texnologik rejimlar va ish hisob-kitoblari
Korxona faoliyati ishlab chiqarishning texnologik o’ziga xosliklari bilan belgilanadi va bir yilda ish kunlari soni, sutka davomidagi smenalar soni, soatlari bilan tavsiflanadi .

%	TSexlar va bo’limlarning nomi	Yildagi ish kun-lari soni	Kunlik smenalar soni	Smena davo-miyigi, soat	Ekspluatatsiya vaqtning yillik ish fondi, soat	Ekspluatatsiya vaqtidan foydalanish koeffitsienti	Ish vaq-tining yillik fondi
1	Xom ashyo ombori	365	2	8	8760	0,92	80592
2	Qayta ish-lash bo’limi	365	2	8	8760	0,92	80593
3	Issiqlik bi-lan ishlovbe-rish bo’limi	365	2	8	8760	0,92	80594
4	Tayyor mah-sulot ombori	365	2	8	8760	0,92	80595

TSex yoki zavodning unumdorligi belgilangan yillik mahsulot xajmiga va korxonaning qabul qilingan ish rejimiga asosan hisoblanadi.

№	Mahsulot nomi	O’lchov birligi	Mahsulot miqdori
			soatda	smenda	sutkada	yilda
1	Keramzit shag’ali	m^3	25,05	200,4	601,4	202000

Kunlik ishlab chiqarish: 370000 / 336 = 1101.1 m³/kun;

Smenada ishlab chiqarish: 1101.1 / 2 = 550.5 m³/smena;
Soatda ishlab chiqarish : 550.5 / 8 = 68.81 m³/soat;
Xom ashyoga bo’lgan ehtiyoj tayyor mahsulot va yo’qotishlar asosida aniqlanadi

T.r №	Mahsulot nomi	O’lchov birligi	Bir birlik mahsu-lotga nisbatan	Izoh
1	Tuproq	m^3/t	0,34/0,544	p=1600 kg/m^3
2	Sulьfid- achitqi brajka	l/t	0,005/0,00541 tuproq massasiga nisbatan	m=0,0009 kg/m^3
3	Suv	m^3	0,09792	W = 18%

Karboporit ishlab chiqarish uchun xom ashyo tuproq ekan, shunda ko’ra uning sarfi 1 t karboporitga 0.34 m³ yoki 0.544 t bo’ladi.
ØTuproq: uyilma zichligi ρ =1600 kg/m³ 0,34 × 1,6 = 0,544 t;
Ø Sulьfid- achitqi brajka: tuproq massaiga nisbatan 1% miqlorida ρ =0,0009 kg/ m³
0054× 0,0009 = 0,000005 m3 = 0,005 l;
Ø Suv: tuproq massaiga nisbatan 18% miqlorida 0,544 × 0,18 = 0,09792 m3

T.r.	Mahsulot nomi	O’lchov birligi	Talabgorlik
			soatda	smenada	sutkada	yilda
1	Tuproq	m^3	8,69	69,48	208,45	70040
2	Sulьfid- achitqi brajka	m^3	0,00013	0,001	0,0031	1,03
3	Suv	m^3	2,5	20,01	60,03	20171,5

Asosiy texnologik uskunalarni tanlash va ularni xarakteristikalari
Zarur mashina va mexanizmlarni tanlashda ularni ketma-ketligini xom ashyo uzatishdan boshlab tayyor mahsulot xosil bo’lguncha bajariladigan texnologik jarayonlardagi ishtirokini hisobga olish tavsiya etiladi.

№ p/p	Nomi va qisqa xarakteristikasi	Marka, tip	O’lchov birligi	Soni	Izoh
1	Qayta ishlash g’ildiraklar Mahsuldorligi 55 t/soat. Quvvati 11 kVt	DD3-1M	dona	1	Tishli g’ildiraklar
2	Loyqorgich, hajim 10 m^3. Quvvati 4,5 kVt	SM - 244	dona	1	Vintli aralashtirgich
3	Lentali press, Mahsuldorligi 24 m3/ch. Quvvati 55 kVt	SM - 296A - 01	dona	1	Vakuumsiz kamera
4	Quritish barabani, o’lchamlari 16,9 × 4,7 × 4,5. Quvvati 22 kVt	SM-Щit SMTS 69	dona	1
5	Aylanuvchi pechь, o’lchamlari 3 × 100. Quvvati 80 kVt	3 100	dona	1
6	Sovutgich, Mahsuldorligi 25 t/ch. Quvvati 6 kVt	«Volga - 25S»	dona	1	Panjarali
7	G’alvir, Mahsuldorligi 20 t/ch. Quvvati 11 kVt	4YK1235	dona	1	Titratuvchi

ENERGORESURSLARGA TALABGORLIK.
Energetik resurslarga texnologik jarayonlarni bajarishda sarflanadigan yoqilg’i, bug’,elektr energiyasi, siqilgan havo va suvlar kiradi.

T.r.	Uskunani nomi	El.dvigatellarning quvvati, kVt	Ispolьzovannaya elektroenergiya za god, kVt×chas
1	Qayta ishlash g’ildiraklar Mahsuldorligi 55 t/soat.	11	11805988649
2	Loyqorgich, hajmi 10 m^3.	4,5	188059145062
3	Lentali press, Mahsuldorligi 24 m3/ch.	55	558059443245
4	Quritish barabani, o’lchamlari 16,9 × 4,7 × 4,5.	22	228059177298
5	Aylanuvchi pechь, o’lchamlari 3 × 100.	80	16080591289440

XAVFSIZLIK TEXNIKASI VA MEHNAT MUHOFAZASI

Xom ashyoni qazib olish va qayta ishlash, xom ashyoni kuydirish , ko’chirish, saqlash va yuk tashish uchun murakkab mexanizmlar va qurilmalarga ega bo’lgan qurilish sanoati korxonalarining katta to’yinganligi bilan katta miqdordagi elektr uskunalari mavjudligi, zavodlar va ularning ishlashini loyihalashda ishchilar uchun qulay va xavfsiz ish sharoitlarini yaratishga alohida e’tibor berish kerak. Korxonalarga kirayotgan ishchilarga xavfsiz ish usullari va xavfsizlik ko’rsatmalariga o’rgatilganidan keyingina ishlashga ruxsat berilishi kerak. Ish joyida har chorakda xavfsizlik bo’yicha qo’shimcha ko’rsatma va yillik qayta o’qitish talab qilinadi.

Korxonalarda ishlayotgan barcha mexanizmlar va dvigatellarning harakatlanuvchi qismlarini, shuningdek, elektr qurilmalari, va boshqa jihozlarni himoya to’siqlari bilan ajratish kerak. Elektr dvigatellar va elektr uskunalar yerga ulangan bo’lishi kerak.
Normal sanitar-gigienik ish sharoitini yaratish uchun pechlar va quritish uskunalarida ajraladigan havo va chiqindi gazlarga katta e’tibor berish kerak. Sanoat meyorlarini sanitariya standartlariga muvofiq, tsement va boshqa turdagi changlarning binolar havosidagi kontsentratsiyasi 0.04 mg / m³ dan oshmasligi kerak. CO ning havodagi tarkibiga 0,03 dan ortiq, vodorod sulьfid-0,02 mg / m3 dan ortiq bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi. Atmosferaga chiqarilayotgan havoda chang kontsentratsiyasi 0.06 g / m3 dan ko’p bo’lmasligi kerak. CHang tozalash tizimlarining normal ishlashi davomida chiqadigan havodagi chang miqdori 0.04--0.06 g / m3 ni tashkil etishi lozim.
Normal mehnat sharoitini yaratish uchun qurilish zavodlarining barcha binolari sun’iy va tabiiy shamollatish tizimlari bilan ta’minlanishi kerak. Tegirmonlardan chiqadigan havo yeng yoki elektr filьtrlar yordamida tozalanadi. Ularning oldida aspiratsiyalangan havoda sezilarli darajada chang kontsentratsiyasi bo’lsa tsiklonlar o’rnatilishi kerak. 1 m2 filьtr mato orqali1 soatda 60 -- 70 m3 dan ortiq havoni so’rib olinishiga yo’l qo’ymaslik kerak. Xom ashyo tegirmonlar kameralaridan so’rib olingan havoni tozalash uchun odatda ketma-ket ulangan ytsklon va elektr filьtr o’rnatiladi. Tegirmon separatori va elevator kallaklaridan havo tozalash uchun yengli filьtridan o’tkaziladi.
Atrof-muhit ifloslanishining oldini olish uchun pechlardan ajralanadigan chiqindi gazlar tozalanishi kerak. Buning uchun elektr filьtrlari o’rnatilishi lozim. CHiqindi gazlar tarkibida ko’p miqdorda chang (25 -- 30 g / m3 dan ortiq) bo’lsa, ular avval tsiklon batareyasidan o’tkaziladi. Zavodlarda ko’plab mexanizmlar ishlaganda yuzaga keladigan shovqin ko’pincha ruxsat yetilgan me’yordan (90 db) ortiqligi bilan tavsiflanadi. Ayniqsa, shovqin darajasi 95 -- 105 db ga yetadigan, ba’zan undan ham yuqori darajaga yetadigan bolg’ali maydalagichlar, xom-ashyo va tsement tegirmonlari, kompressorlar binolaridagi xizmatchilarning ish sharoiti noqulaylik seziladi. Ish joylarida shovqinni kamaytirish chora-tadbirlari qatoriga tegirmon barabanlari va zirhli plitalarning ichki devori orasida so’ndiruvchi qistirmalardan foydalanish, xomashyo sharli tegirmonlarda po’lat plitalarni rezinalilar bilan almashtirish kiradi. Bu holda tovush bosimi 5 -- 12 db ga kamayadi. SHovqinni izolyatsiyalovchi va tovush yutuvchi materiallar bilan qoplangan tegirmonlar va maydalagichlar shovqin yutishda yaxshi samara beradi (10 -- 12 db ga kamaytirish).


Foydalaiilgan adabiyotlar:

1. 
   B.A.Asqarov, L.M.Botvina «Poristыe zapolniteli iz mestnogo sыrьya i legkie betonы na ix osnove». Monografiya. T.: Fan. 1990g.
   
2. 
   X.A.Akramov, SH.T.Raximov, X.N.Nuritdinov, M.T.Turopov “Beton to’ldiruvchilari texnologiyasi”, o’quv qo’llanma, Toshkent. Ekstremum press, 2010.
   
3. 
   X.A.Akramov, SH.T.Raximov, X.N.Nuritdinov, M.T.Turupov “Beton to’ldirgichlari texnologiyasi”. O’quv qo’llanma(lotin imlosida). T.: TAQI. 2012.. CHumakov L.D.
   
4. 
   CHumakov, L.D. Texnologiya zapolniteley betona: ucheb. posobie.
   

2-e izd., pererab. i dop. M. : Izd-vo ASV, 2011. 264 s.

5. 
   Onatskiy S.P. Proizvodstvo keramzita. – 3-e izd., pererab. i dop. – M.: Stroyizdat, 1987. –110 s.
   
6. 
   ItskovichS.M.Zapolniteli dlya betona:Ucheb. posobie dlya stroitelьnыx vuzov. –
   

2-e izd., pererab. i dop. –Minsk, 1983. –214 s.

7. 
   Tatski L.I., Kucherova E.A., Balandina T.S. Proektirovanie predpriyatiy po
   

proizvodstvu zapolniteley dlya betona: Ucheb. posobie. –Novosibirsk: Izd-vo NISI, 1987. –90 s.

8. 
   O’zRST 8736-93 “Qurilish ishlari uchun qum. Texnik shartlar”
   
9. 
   O’zRST 728-96 “Og’ir va mayda to’ldiruvchili beton”.
   
10. 
    O’zRST 7473-94. Smesi betonnыe.
    
11. 
    O’zRST 9758-96 “Qurilish ishlarida ishlatiladigan g’ovak anorganik to’ldiruvchilar. Sinash usullari”
    
12. 
    O’zRST 8267-93. “Qurilish ishlari uchun zich tog’ jinslaridan shag’al va chaqiq tosh. Texnik shartlar.