Laboratoriya ishi ishlab chiqarish хonalari va ish joylaridagi havo тarkibida bo‘lgan zararli gazlar miqdorini aniqlash

l (2.2)

bu yerda: Pф- tajriba o‘tkazilayotgan vaqtdagi atmosfera bosimi mm.sim.ust.

t- tajriba o‘tkazilayotgan vaqtdagi havo temperaturasi, ºS;

Vф - tajriba o‘tkazilayotgan vaqtdagi mavjud atmosfera bosimi va temperaturasida filtr orqali so‘rib o‘tkazilgan havoning hajmi, l.

Тajriba vaqtida filtr orqali so‘rib o‘tkazilgan havoning hajmi quyidagicha aniqlanadi:

l (2.3)

bu yerda: Wp - reometr orqali havo so‘rishning hajmiy tezligi, l/min;

τ - tajriba vaqtida filtr orqali havo so‘rish davomiyligi, min.

Agarda (3) va (2) ifodalarni (1) ifodaga qo‘ysak, har bitta tajribada havodagi chang miqdorini aniqlashning natijaviy ifodasiga ega bo‘lamiz:

Agarda (3) va (2) ifodalarni (1) ifodaga qo‘ysak, har bitta tajribada havodagi chang miqdorini aniqlashning natijaviy ifodasiga ega bo‘lamiz:

mg/m3 (2.4)

bu yerda: - tajriba uchun olingan filtrlarning (yoki tajribaning) tartib nomeri, ( ).

Agarda bir turkum tajribalar vaqtida havo bosimi, temperaturasi, reometr orqali havo so‘rish tezligi va havo so‘rish davomiyligi o‘zgarmasdan qolsa (4) ifodani quyidagi shaklga keltirish mumkin:

mg/m3 (2.5)

bu yerda: A - o‘zgarmas son;

2. Havodagi chang miqdorini aniqlash bo‘yicha laboratoriya stendida tajriba o‘tkazish.

2.1. Havodagi chang miqdorini aniqlash bo‘yicha laboratoriya

stendining tuzilishi

Havodagi chang miqdorini aniqlashni o‘rganadigan laboratoriya stendi (3.4-rasm) quyidagi qismlardan tashkil topgan: changlatish kamerasi (1), ventilyator (4), aspirator (6), allonj (12), filtr (13). Bularga qo‘shimcha ravishda tajriba vaqtida havo bosimi va temperaturasini o‘lchab turish uchun, mos ravishda, barometr-aneroid va termometr, filtrlar massasini o‘lchash uchun torsion tarozi, tajriba vaqtida havo so‘rish davomiyligini o‘lchash uchun sekundomer va zarur holatlarda toza yoki changlangan filtrlarni quritish uchun elektr pechkasi kerak bo‘ladi.

Havodagi chang miqdorini aniqlash uchun changlatish kamerasida (1) sun’iy ravishda havo-chang aralashmasi hosil qilinadi. Uning o‘ng tomonida changlantirish ventilyatori (2) bo‘lib, u kamera ichida havo harakatini hosil qiladi. Chang kamerasining chap tomonida ochiladigan qopqoqli teshik bo‘lib, unga filtr (13) qo‘yilgan allonj (12) o‘rnatiladi. Allonj esa rezina quvur orqali aspirator (6) bilan ulangan. Aspirator kameradagi changlantirilgan havoni vakuum nasosi (9) yordamida so‘rib olish hamda uning hajmini reometrlar (7) bilan o‘lchab berish uchun xizmat qiladi ( 3.4- rasm).