|
13. Maldistingo inter lingvoprojekto kaj lingvo
„Mi estas iniciatoro” – precizigis sian rolon Zamenhof kontraŭ tiuj, kiuj ne komprenis la
diferencon inter lingvoprojekto kaj lingvo. Tamen nur post cent jaroj la unuan fojon aperis tiu
fundamenta fakto en enciklopedioj (hu11, hu16).
La unua paŝo de tiu iniciato estis kreo de lingvoprojekto. Zamenhof estis „la kreinto
de la lingvoprojekto” (uk1), aŭ „kreinto de la kadro, de la skemo de la lingvo” (de9),
„planinto de la lingvo” (hu20, hu21).
Kiel lingviĝis la lingvoprojekto? Tiel, ke el homoj kun diversaj gepatraj lingvoj estiĝis
komunumo por apliki ĝin por sia interna komunikado. La komunumanoj parolis kaj skribis la
lingvon, verkis en ĝi kaj tradukis al ĝi. Pere de tiu agado la lingvoprojekto lingviĝis. Ne sole
Zamenhof mem, sed tiu internacia lingvo-komunumo kreis la lingvon (hu11, hu16),
kvankam la iniciatoro estis ĉefrolulo en tiu procezo, elstara, distingita ano de tiu komunumo.
Ĉu Zamenhof estis la „elpensinto” de la lingvo (en21)? Ne. Tio estas malpreciza,
malklara, falsa aserto, kiu ne enhavas, nur kovras la esencon, same kiel la „fondinto” (fr1),
„prezentanto” (de7, de12), „proponanto” (nl1), „fondinto-kreinto” (ru1), „publikiganto” (de6,
hu15). Laŭ 23 enciklopedioj li estis „kreinto”, kaj laŭ 17 encikkopedioj „inventinto” de la
lingvo. La diversaj misaj asertoj ofte ne en si mem nebuligas la veran rolon de Zamenhof, sed
en diversaj kombinaĵoj: fondinto-kreinto, planinto-ellaborinto, inventinto-evoluiganto,
inventinto-proponinto, ktp. Aliaj emfazas, ke li mem eldonis sian projekton, kiu sendube estas
fakto, sed nur negrava detalo, kaj entute ne pri la eldono temas.
Dostları ilə paylaş: |
