Lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

 
=
РЭК
C
min
= 
РЭК
Lim
ch
Har bir modda uchun zaxira koeffitsiyenti quyidagi xususiyatlarga bog‘liq holda 
farqlanadi:
Absolyut zaharlilik. Moddaning absolyut zaharliligi qanchalik katta bo‘lsa, K
3 
ham 
Shuncha yuqori bo‘ladi.
• IZIK (KVIO)ning ortishi bilan K
3
ham ortishi kerak.
• O‘tkir zahar zonasi - 
Z
ac
qanchalik kichik bo‘lsa, K
z
Shunchalik yuqori bo‘lishi 
kerak
• Tajribadagi har xil turdagi hayvonlarning tashqi sezgirligidagi muhim farqlar.
• Tyeriga ko‘rsatiladigan ta’sir. Tyeriga allyergik va tyeri kasalliklarini keltirib 
chiqaruvchi kuchli ta’sir ko‘rsatilganda REK ko‘rsatkichini kamaytirgan holda K
3
ortadi. 
Son jihatidan zaxira koeffitsiyenti 3 dan kam va 20 dan ko‘p bo‘lmaydi. 
 
5.4. Ta’sir samarasining moddalar konsentratsiyasiga bog‘liqligi 
«Doza samarasi» egri chizig‘i moddalarning biologik obyektlarga ta’siri 
samarasining a, b, s moddalar konsentratsiyasiga (dozasiga) bog‘liqligini ifodalaydi. 
Bu egri chiziqlar zaharli moddaning obyekti bilan aloqasining murakkab 
xususiyatini, har bir alohida olingan holda bu aloqalarning miqdoriy va sifat belgilarini 
ifodalaydi. Egri chiziq odatda S simon ko‘rinishda bo‘ladi. Shu bilan birga gipyerbola, 
parabola va eksponent ham bo‘lishi mumkin. 
Rasmdan ko‘rinadiki, egri chiziqlar turli uchastkalarga bo‘linib ulardagi modda 
konsentratsiyasining eng ko‘p o‘zgarishi yoki samarasini anchagina ortishini keltirib 
chiqaradi yoki samarasining deyarli o‘zgartirmaydi. Tekshirilayotgan a, b, c moddalar
bir xil guruhga mansub bo‘lishi kerak. masalan: dixlofos, korbofos, ammofos yoki allil 
spirti, amil spirti. 

---

34 
100%
a 
b 
C 
50% 
0% Doza 
Chunonchi a, b, c modddalarni solishtirganda ko‘rinadiki turli zonalarda ularning 
ta’siri turlicha. 1-zonada – a>b> c, 2- zonada – b>a> c, 3- zonada – b> c >a, 4- zonada 
– c >b>a. 
Shuning uchun, agar moddalarning zaharliligini ularning hayvonlar o‘limining 
ma’lum foizini keltirib chiqaruvchi (kattaligiga) doza miqdoriga qarab baholanadigan 
bo‘lsa, natija samara o‘rganilgan zonaga bog‘liq holda turlicha bo‘ladi. Shuning uchun 
moddalarning nisbiy ta’siri haqida ishonchli ma’lumot olish uchun «doza - samara» 
egri chiziqlarning barcha zonalarini tadqiq etish lozim.