M Ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 1 5 0 MƏHƏMMƏd tagi siDQİ Ə s ə r L ə r I

İKİ 
yaşında,  qardaşı 
s ə k k İ z  
yaşın- 
d ad ır.  Heç  özünün 
s ə k k İ z  
yaşında  olduğu  v a x tla rı  xati- 
rinə  salıb,  xüdhesab  olmaz.
H ər  nə  qədər  sizlərə  bu  sifətdən 
K ənar 
olmaq  barə- 
sində  tap şırıb ,  təKİd  eyləsəm,  yenə  azdır,  oğlanlarıra!
O t u z   İKİıtci  i m l a
GÜLƏRÜZLÜ  UŞAQ
GülərüzlülÜK  ü lfə t  və  m əhəbbətin  b ir 
möhKəm 
bi- 
n ası  m ənzələsindədir.  B əşşaşət  qəlbin  saflığ m a   və  təbiə- 
tin   gözəlliyinə  dəlalət  eylər.  Qaşqabağı  açıq 
K İm sənələrə 
ham ı  meyl  və  m əhəbbət  g ö stərir.  L ətifəgü   və  zərifx u  
adam lar  h am ım n   m əhəbbətini  cəlb  edər.  G ü lərü zlü   və 
şirin sö zlü   olm aq  b ir  tü rfə   h a lətd ir. 
ÇünKİ 
z ə ra fə t  və 
m ülayim ət  daş  Kİmi  olan  qəlbləri  y u m şald ır  və 
K ədərli 
sinələrə  səfa v e rir.  Kəcbin və bədxəyal  a d am ların   qəlbini 
islah   edib,  əfK arm ı  c ila la n d ın r.  Qəmli  ürəK İəri  m ə sru r 
və  m əşuf  eləyir.
Ə lhasil,  əsnayi-söhbətdə 
g ü lm ə K  
və  güldürm əK  
taam ın   dadı  və  d u zu   m ənziləsindədir.  H ərg ah  taam ın  
d u zu   a rtıq   və 
əsk
İ
k
 
olsa  ləzzəti  itib ,  ta m ı  qaçar  və  habe- 
lə   g ü lm ə K   v ə  
güldürm əK   də  həddən  ziyadə  olsa,  m əsxərə- 
liK  
və iste h z a   dərəcəsinə  çıxar.
G ü lərü zlü   u şaq  
məKtəbdə 
m üqəssir  olub,  tö v q if  cə- 
zasına  d ü ç ar  olsa da yenə  m üəllim indən  incim əz.  Yoldaş- 
la rı  ilə  oyun  oynam aq  v a x tın d a   qəflətən  yıxılıb  b ir  yeri

incisə,  əsla  qaş-qabağın  tÖKməz.  B ihudə  və  bica  yerə 
KÜdurət  və  şİKayət  etm əz  və  heç 
kəs
I
ə
  döyüşüb,  Küsüb, 
Kİn  saxlam az.  Y oldaşlarından  b irisi  ona  h id d ətlə  acıq- 
lan sa  da,  yenə  təbəssüm   və  m ülayim ətlə  onu  d anışdırıb,
özündən  ra z ı  eylər.
Belə  u şa q la rın  
bu  hüsni-hərəK əti  o n ların   bəzi
q ü s u rla rın ı  əfv  e td irir.
Bu 
im la  dərsini  dürüst  və  səhih  yazan  uşaqlara 
pəncşənbə  (cümə  axşam ı)  günü  bir  təh sin   vərəqəsi  veri- 
ləcəKdir.
O t u z   ü ç ü n cii  i m l a  
ƏBUS  U ŞA Q
Ey m ənim   g ü lərü zlü   şagirdlərim !
Əbus,  yəni  qaşqabaqlı  və  Kədərli  olm aq  deməKdir. 
Bu  s ifə t  in sa n ın   canına  siraşi-zəh ərd ar  b ir  ila n   Kİmidir. 
Əlhəqq  b u   x asiy y ət  n ifrətən g iz  b ir  m ərəzə  bənzər  kİ, 
ham ı  ondan  qaçar.  O dur 
Kİ, 
əbus  ad am lara 
heç 
kəs
 
meyl 
və  rəğ b ət  göstərm əz.  Belə  şəxslər  həm işə  do st  və  aşina- 
dan  m əh rum   qalıb,  təK  və  tən h a,  m öhnət  və  m əlal  ilə 
ru z ig a r 
KeçirməKdədirlər. 
Bu  sifə t  sah ib lərin in   üzünə 
b ax an d a 
aşKar 
görərsən 
Kİ, 
b ir  KÜdurət  tozu  qonub,  in- 
sana b ir  m əyusluq üz  v e rir.  T u tulm uş  qaş-qabağından və 
üz  və  gözündən  elə  b ir  n ü h u sət  y a ğ ır 
Kİ, 
in sa n m   u rəy i 
sıx ılır.  Bu  günə  a d a m la n n   su rətin d ə  əsla  a sa ri-sü ru r 
m üşahidə  olunm az.  Qəlblərində  heç  b ir  nəşə,  zövqü-səfa 
tap ılm az.  Belə  Kİmsənələr  m üsahibət  ləzzətindən bixəbər 
və  eyşü  n iş a t  nem ətindən  m əh ru m d u lar.  M əKtəbimizin 
əbus  u şa q la rın ı  adbəad 
zİKr  etməK 
lazım   deyil,  O nların 
h al  və  hərəKƏti  və  z ah ir  s u rə ti  özlərini  nişan   verməKdə-
d ir.
Əbus  u şaq lar  yenə  з к а т е у к а ш п   ü stü n ə   y ayılıbdır 
v ə   e lə  
b ir  Kəsalətlə  im la  yazm ağa  m əşğul  o lu b d u r 
Kİ, 
az 
q alır  y u x u lasın .  B ununla  belə,  yenə  nöm rəsini  dörd  al- 
m aq  x ə y ah n d a d ır.  Y azdığı  im lasını  oxuyub,  a x ıra   yeti- 
rincə 
az  q a lır 
Kİ, 
ağlasm .  M üxatibinə  cavab 
verən 
vax- 
td a   g u y a  kİ,  başm aqları  ilə  d an ışır.  Tövqif  cəzasına 
d ü ç ar  olanda  b ir  saata 
Kimi 
məKtəbin  aşağı  tərəfin d ə 
ü z ü   d iv ara   d u rsa ,  əsla  təngə  gəlməz.  T ənəffüs  zam anın- 
da  heç  kəs  onunla  oyun  oynam ağa  və  onu  özünə  yoldaş

q ərar  verm əyə  razı  olmaz.  Belə  u şaq ları  gülüş  ü zü   ilə  və 
m ülayim   sözü  ilə  danışanda  görmədim.
Ah!  Ə busluq nə  pis  xasiyyətsən!
O t u z   d ö r d ü n c ü   i m l a  
QƏLBİ  S A F   Ü ŞA Q
Qəlbi 
s a f   və 
xəyah 
rö v şə n   və  x a t i r i   sə fa   o lm aq   nə 
böyÜK 
s ə a d ə td ir. 
Bu 
s ifə tin   say əsin d ə  in s a m n   z e h n i  sə- 
lim   v ə  m əzacı  m ü stə q im  
olur. 
Qəlbi 
sa flıq , 
yəni 
h ə r  
Kİm- 
sə 
ilə 
m ü a m iley i-sa d iq an əd ə  b u lu n m a q  
və 
x a lq   ilə  mə- 
h ə b b ə ti-x a liq a n ə d ə   KeçinməK 
dem əK dir. 
Qəlbi 
s a f   adam - 
la r ın  
hal 
və  h ərəK ətin d ən  
heç 
k ə s  z ə rə r 
çəKməz 
və  onla- 
n n  
m ü s a h ib ə tin d ə n  
və 
rifa q ə tin d ə n   in s a n a   p e şm a n ç ılıq  
və  nidam ət  üz  verm əz.
D oğrudan-doğruya  saf  ürəKİi  olmaq  nə  gözəl  xa- 
siy y ətd ir  və  in sa n lar  ilə  insaniyyətlə  r ə f ta r  
etm əK  
nə 
pəsəndidə  h alətd ir,  oğlanlarım!
Qəlbi  saf  uşaqların  hərəKat  və  səKənatı  sizlərə  b ir 
ayineyi-ibrətdir.  Bu  qism  uşaqlar  məKtəbimizin  üm um  
şag ird lərin i  b ir  nəzərdə  tu tu b   və  ham ısı  ilə  atadan- 
anadan b ir  qardaş  Kİmi  gözəl-gözəl  rə fta r  etm əyə  çalışır. 
O nların  qələm,  Kağız,  d əftər  və  K İtablarını  öz  m alı 
Kİmi 
bilib,  cırıb  qaralam ağa  əsla  xəyanət  əlini  uzatm az.  Yol- 
d aşlarm ın   tərəqqi  və  p işrəftin d ən   b ir  dərəcədə  m əsrur 
və  m əm nun  o lu r 
k
İ,  guya  b ir  zəhm ətsevən  m üəllim dir.
MəKtəbin  birinci  sinfində  əlifba  başlayan  balaca
u şa q la n   elə  b ir 
m ülayim ətlə  danışdırıb,  sevib,  dərsə
təşv iq  
eylər  kİ,  deyəsən  bir  mehriban  m ürəbbidir  (tər- 
biyəçi),
H ərgah  bəzi  uşaqlardan  sinn  və  təb iətlərin in   təğa- 
zasınca  b ir  p a ra   nam ülaim   hərəKətlər  sad ir  olsa  da, 
m üəllim   xəbərdar  olm amış,  onlara:  «Ey  qardaş!  Bizə  və 
bizim   m əsələlərim izə  belə  nam əğbul  və  nalayiq  hərəKət- 
lər  şayəstə  deyil»,  -  deyib,  nazİKanə  və  m ülayim anə  nə- 
sih ət  etm əyə  başlar.  Çox  v ax t  tövqifə  d ü çar  olanlarm  
q ü su ru n u n   əfv  olunm asını  m übsir  (sin if  rəhbəri)  vasitə- 
silə  m üəllim dən  iltim as  eylər.
Qəlbi  saf  u şaq lar  öz  hüsn  və 
h ə rə K ə tlə rin d ə n  
həmi- 
şə  Kamyab  və b ə rx ü rd a r 
o lm a q d a d ırla r.

______________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________^
O t u z   beşİTtci  i m l a
QƏLBİ  F A S İD   U ŞA Q
Ey  m ənim   qəlbi  saf  şagirdlərim !
Qəlbi  fa sid ,  yəni  bədxəyal,  fəsad 
fİK İrli, 
qəlbi  qara 
deməKdir.  Bu  s ifə t  о  qədər  nalayiq  və  n ag ü v ara  sifə td ir 
Kİ, 
in sa n ı 
hər 
b ir  səadətdən 
məhrum 
eylər.  Fəsad  əndişə- 
li  ad am lar  şey tan  ağacının  yem işi  və  cəhalət biyabam m n 
q u d u rm u ş  q u rd u n a   bənzər.  Belə  şəxslərin  vücudundan 
in saıü y y ət  aləm inin  hav ax ahları  nə  qədər  m ü tə z ə rrir 
olur.
X üdavəndi-aləm   bizləri bu  növ  in san   lib asm d a  olan 
ş e y ta n la n n   şərrin d ən   hifz  eyləsin.
Qəlbi  fa sid   uşaq  həm işə  evdə  ata-an asm ı  p ərişan   və 
məKtəbdə  y o ld aşların ı  n a ra h a t  və  m ü əllim lərin i  rəncidə 
x a tir   eylər.  Məsələn:
A ta sı 
e v d ə   o n u n   k İçİk   q a r d a ş m ı  v ə   b a c ı s ı n ı  ö p ə n d ə  
v ə   s e v ə n d ə   v ə   yaiıiK İ  y e m ə li  v ə   o y n a t m a iı  b ir   ş e y   v e r a n ­
d a  о  q ə d ə r   c a m   s ı x ı l ı b ,   q a ş q a b a ğ ın   tÖKÜb,  K ü sü b  
mÜKəd- 
d ə r   o lu r  
Kİ, 
a x ır d a  
о 
b a la c a   s e v g i l i   u ş a ğ ı   x ə lv ə t a   s a lıb , 
ə lin d ə K İ  ş e y i   a lıb ,  a t ıb ,  y ır t ıb ,  s ın d ır ıb ,  z a y   e y lə r .
M əK təb d a 
yoldaşları 
b ir - b ir ila  
d an ışan d a  onların 
bəzi  sözlərindən bədgüm an  olub,  b ir  p a ra   m ənalar  çıxar- 
d ır.
«Bu  sözü  mənə  deyirsiniz?  Bu  sözdən  m uradınız 
n ad ir?  Bu  sözdan  m əqsudunuz  mənə  dolaşm aqdır»  -  dey- 
ib, .0  b içaralərin   sözün-söhbatin 
Kəsib, 
qəlblərini  mayus 
va  m ahzun  eylər.
M üəllim   u şaq lara  nəsihət  edəndə  və  möizə  əsnasın- 
da  b ir  ib rətən g iz  məsəl  gətirəndə,  (masalan:  «Alim  ol- 
m aq  a sa n d ır,  adam   olm aq çatin»)  qəlbi  fa sid   u şaq la r  onu 
özünə  alib,  m üəllim dən  inciyər.
Belə  u şaq larm   dünya  və  ax iratd a  badbəxt  və 
m übtəzil  olm aqlarına  şübhəm iz  yoxdur.
O ğlanlarım ! 
B ir-birinizlə  səfay i-x atirlərilə  rə fta r 
etm əyinizə  m ütm əin  oluram .

O t u z   a l t ı n c ı   i m l a
CƏSUR  VƏ  ÜRƏKLİ  UŞAQ
4
In san iy y ətin   ləvazim atından  b irisi  də  cəsarət  və
şücaətdir.  LaKİn  şücaətin  if r a t  dərəcəsi  də  him aqət  və
səfah ə td ir.  Şücaət  qəlbin  q ü w ə ti  və  m ərd an əliy in   zinə-
tid ir.  Şücaətdən  m əqsudum uz  vurub-yıxm aq,  basıb-
KəsməK  deyil.  B
ə
I
kə
,  cəsarətdən  m üradım ız  ürəKİi  olmaq 
d e m ə K d ir .
C əsur  u şaq la r  h ər  b ir  m övhüm ü  və  bim əni  şeyləri 
x əalın a  g ə tirib ,  xovf  etm əz.  H ər  b ir  boş  və  Ьекага 
fİKİr- 
lər  ilə  öz-özünü  qorxutm az.  Məsələn:
İt  belə  gəldx,  qurd  belə  getdi,  uci,  cüci,  damda
baca,  q a ra   qulaq,  qam uq.  Bu  qism   sözlərdən  və  söhbət- 
lərdən  əsla e h tiy a t  etm əz.
Su 
Kənarından, 
ağac 
dibindən,  xaraba 
və 
qaranlıq 
yerlərdən,  qəbristandan  və  sair  bu  tim salh   məKanlardan 
Keçəndə  əbədən  xəyalm   dağıdıb,  əhvalına  təğ y ir  verm əz. 
C əsarətli 
uşaqlar  məKtəbdə  dərs  oxuyanda  və  m üəllim ə 
cavab  verəndə 
rən g i 
qızarıb,  dili  dolaşm az. 
MəKtəbə 
bir 
vacib 
ül-ehtiram   şəxslərdən  gələndə  onlara  cavab  ver- 
məKdə  və  ya  nitq  oxumaqda  ürəyi  titrəyib ,  əl  və  ayağın 
itirm əz, 
Küçə  və 
bazarda 
və 
ya  bir  m əclisdə  b irisi  ondan 
bir  əhvalat  xəbər  alanda  mərdanə  və  dəliranə  cavab  ve- 
rib,  nəhayət  sÜKunət  və  m ətanətlə  m ətləbin  əda  eylər,
Keçən  günlərdə  b ir  uşaq  öz  q ap ıların d a  y o ld a şla n  
ilə ^ o y n am ağ a   m əşğul  idi.  Mən  ondan  soruşdum  
k
İ, 
«Oğlum,  a ta n   evdədirm i?»
Bu 
sözü  eşitcəK  oyundan  əl  çəKİb,  gəlib  m ənim   qa- 
bağım da  d u rd u   və  dedi:
- 
Bəli.  A tam   evdədir.  Am m a  m ən  gələndə  y atm ışd ı. 
Siz  b u y u ru n   əyləşin  otaqda.  Mən  atam a  x əbər  verərəm . 
H ərg ah   y atm ış  olsa  da,  in d i  b id ar  olacaqdır, 
ÇünKİ 
mən 
onun  y u x u d an   d u ra n   v a x tın ı bilirəm .
Bu  qism   ürəKİi  və  ədəbli  və  qəlbi  q ü w ə tli  u şaq lara 
afərin!

O t u z   y e d d i n c i   i m l a  
Q ISQ A N C   VƏ  QO RXAQ  U Ş A Q
Ey  m ənim   cəsu r  şagirdlərim !
Qısqanc  və  qorxaq  u şaq ları  görəndə  qəlbimə  qübar 
əyləşir.  Belə  şa g ird lə rin   im la  yazm ağı,  dərs  oxum ağı  və 
d ərs  əsn asın d a  cavab  verraəyi  xəyala  gəlməz  dərəcədə 
in sa n a   h ü z n   g ə tirir.  İm la  yazan  v a x td a   b arm aq ların ın  
a rasın d a n   az  q a lır  qələm  düşsün.  Dərs  oxuyan  v ax td a 
tənbəl  u şa q la r 
Kimi 
Kİtabı 
əlinə 
alıb,  ahəstə  ayağa  du- 
ru b ,  ə w ə l  b ir  u d q u n a r,  sonra  ayağının  b irin   götürüb , 
b irin   qoyub,  yavaş-yavaş  alçaqdan  oxum ağa  b aşlar.  Belə 
Kİ,  deyəsən  sözlər  ağzından  töKÜlür.  Çoxusu  da  anlaşıl- 
m ır.  Məsələn:
«Şahsevən  oğlu  şərm sar  oldu»  deyəcəK  h ald a  «Şah- 
sevən  oğlu  sərm şar  oldu»  deyir.
D oğrudan,  о  qədər  a ğ ır  və  səngin  o x u y u r 
Kİ, 
qulaq 
a sa n la rın   zehninə  zəhm ət,  v ü cu d u n a  əziyyət  və  qəlbinə 
siq lət  g ə tirir.
D anışan  v a x td a   sözlərinin  y a rısı  «M irza,  vallah, 
zaddı,  so n ra,  boylum ,  ondan  sonra,  b u   səfərim ,  zaddı»- 
ya  çıxar.
T ənəffüs  zam anı  şiKayətsiz 
məKtəbə 
gəlm əz.  Azad 
olan  v a x td a   K İtabların  yığıb-yığışdırm ağı  b ir  sa a t 
çəKər. 
K üçədən 
Keçəndə 
öz  KÖlgəsindən 
йгкэг. 
H ərg ah  
qabağı- 
na  b ir 
it  
çıxsa  «Vay  dədə! 
İt  gəlir». 
G uya 
kİ, 
it  
b u n u  
yeyəcəK.  tnəK 
görəndə 
buynuzlarına  baxar. 
A t  görəndə 
dİKsinər.  PişİK  görəndə 
daşa 
basar.  Q urbağa  görəndə 
rə- 
n gi 
qaçar. 
T ısbağanı  görəndə  qəş 
eylər.  K irpiyə 
gözü 
sa- 
taşsa 
tÜKİəri 
biz-biz  olur.  TüIkü  nağ ılı,  q u rd  
heKayəti 
eşidəndə bədəni  titr ə r .
Qısqanc  u şaq lar  bu  dərsi  yaza  b ilm ir.  M əlum   o lu r 
Kİ, 
q o rx u rla r.  B u ra 
Kİmi  Kifayət  eylər,  bəsdir.
O t u z  
səKKİzinci  i m l a
A T A -A N A S IN I  VƏ  M Ü Ə L L İM İN İ  SE V Ə N   U Ş A Q
Ə xlaqi-həsənə  sahib  olm ağın  ə w ə lin c i  ş ə rti  ata- 
an an ın   ita ə tin d ə   olm aq  və  ustad-m üəllim in  e h tira m ın ı 
saxlam aqdadır.

A ta-ananız  sözlərin  barəsində 
çəKdiyi 
zəhm ətləri  təq- 
rir  etməKdən  acizəm.  Odur 
Kİ, 
həmişə  stzlərə  bu  xüsusda 
mövizə və nəsihət 
etməKdə 
müzayiqə etməmişəm.
İn d i  yenə  bu  im la  dərsində  sizlərə  tövsiyə  məqa- 
m ınd a  x a tirn iş a n   edirəm  
k
İ, 
ata-an an ızın   qədrü-qiym əti- 
n i  b ilin   və  o n ların   itaətin d ən   heç  b ir  v a x t 
Kənar 
olma- 
yın.  O nlarm   qəlbini  m əsru r  və  xoşnud  etm əyə  çalışın. 
Övlad  nə  qədər  Kam alatlı  və  tərb iy əli  olsa,  a ta -a n an ın   о 
qədər  qəlbi  fərəhlənib və  x a tiri  xoşnud  olur.
M əgər  qıçı  araba  təK ərinin  a ltın d a   qalan  u şağın 
heKayəti 
x a tirin iz d ə n   çıxıbdır 
Kİ, 
an ası  naxoş  və  xəstə 
olduğu  ü çü n   qıçım   sınıqçı  bağlayanda  heç  səsin  çıxar- 
tm ad ı.  Necə  Kİ,  cərrah   ondan  sual  eylədi  Kİ,  m əgər  qıçm  
a ğ rısın ın   və  əziyyətinin  sənə  tə s iri yoxdur?
- 
Uf!  Çox  a ğ rıy ır.  A m m a  istəm irəm  
Ki, 
anam   eşit- 
sinKİ, 
m əbada 
m ərəzi 
a rtıb ,  şid d ət  eyləyə,  -  cavabm ı 
verdi.
Bu  qism   u şaq lar  ata-an asın ı  xoşhal  görəndə  özü  də 
xoşhal  o lu r.  A m m a  m əlul  və  qəm gin  görəndə  о  da  məh- 
zun və  mÜKəddər  olur.
M üəllim ə  gəlincə,  onu  özünə  b ir  m ehrib an   a ta   he- 
sab  edib,  həm işə  onun  verdiyi  n əsih əti  və  tə rb iy ə ti  zaye 
etm əz.  M üəllim   onun  barəsində 
çəKdiyi 
zəhm əti  və 
əziyyəti  nəzərdə  tu tu b ,  əsla  onun  haqqını  itirm ə z .  Hərg- 
ah  bəzi  v a x t  b ir  tö v q if  cəzasm a  d ü çar  olub  və  ya  b ir 
tə q sir  cəhətinə  cəzalansa  da,  yenə  m üəllim ini  özünə  xey- 
irx a h   bilib,  təngə  gəlm əz.  Bu  səbəbdəndir 
k
İ, 
m üəllim ini 
sevən  u şa q la r  b u n u   fəhm   ediblər 
Kİ, 
m üəllim   öz  şagird- 
lərin d ən   b ir  q ü su r  görəndə  nə  qədər  cam   sıxılıb,  övqatı 
tə lx   olur. 
ÇüriKİ 
m üəllim   həm işə  o n larm   tərbiəyəli  və 
Kamalath 
olm ağını  is tə r.  Ü m um   x alq ın   nəzərində 
m əğbul  olm aqlarından  m əm nun və  m ə sru r  olur.
O t u z   d o q q u z u n c u   i m l a
A T A -A N A S IN I  VƏ  M Ü Ə L L İM İN İ 
SEVM OYƏN  U ŞA Q
Ey  m ənim   m ehriban  şagirdlərim !
A ta-an am n   haqqını  və  zəhm ətini  itirə n   u şaq la r  A l­
lah   ta a la n ın   da  ita ə t  və  ibadətindən  m əhrum   qalm ağına 
şübhəm iz  y o x d u r.  ÇünKİ  xüdavəndi-təbarəK   və  ta a la   va-

Ф
lideynin  ita ə t  və  ehtiram ıru  özünə  ibadət  hesab  edibdir. 
A ta-an an m   övladdan  razı  və  xoşnud  olmağı,  A llah  taa- 
lanın  ondan  ra z ı  olm ağm a b ir 
böyÜK 
nişanədir.
Odur 
Kİ, 
həmişə  ata-anaya  bir  itaət  və  məhəbbət  gö- 
stərəndə  onların  qəlbində  b ir  mayəyi-fərəh  zahir  olub,  öv- 
ladlarını  səfayi-xatirilə  sevib,  «Allah  səndən  razı  olsun», 
deyərlər.  Habelə  övladdan  bir  itaətsizlİK  və  bitərbiyəliK 
görəndə  suzişi-qəlb  ilə  bir  ah 
çəKİb, 
onun  haqqında  nifrin 
və bəddua edərlər.  Məazülla!  Nə 
böyüK 
xətal
V alideynini  sevməyən  uşaqlar  və  onların  ita ə t  və 
m əhəbbətini  vacib  bilməyən  övlad  qiyam ət  günündə  di- 
vani-K ibriyada  nə  cavab verəcəK?
M üəlliın  və  u sta d ın   ehtiram ım   gözlətm əyən -uşaqlar 
və  o n ların   təlim   və  tərbiyəsini  zaye  edən  şag ird lər,  insa- 
niyyət  və  ru h an iy y ət  aləminə  necə  xidm ət  edə  bilər? 
X üdavəndi-aləm   ondan  necə  razı  ola  bilər?  ÇüıiKİ  müəl- 
lim   ru h a n i  a ta   m ənziləsindədir. 
BəIkə 
m üəllim in  ehti- 
ГЯГП  və  ita ə ti  ata-ananın  eh tiram  və  itaətin d ən   vacibdir.
M üəllim   in san ın   təhzibi-əxlaq  və  m ənbiri-əfK arına 
xidm ət  edir.  M üəllim  həmişə  şag ird lərin in   ru h u n u n  
q ü w ə tin ə ,  zehninin  vüsətinə  və  sair  əxlaq  və  adabının 
hüsni-tərbiyəsinə  çalışır.
V alideynini  və  m üəllim ini  sevməyən  uşaqlardan 
olmayın!  Ö zünüzü  həmişə  m üəllim lərin  yanında və  A llah 
taalam n   nəzərində  məhbub  və  m öhtərəm   və  sahibi-şən 
olm ağa  qeyrət və  diqqət  edin,  nuri-didələrim !
Q ır x ın c ı  i m l a
M Ə Q A LEY İ-M Ə X SU SƏ
Ey  m ənim   xoşəxlaq şagirdlərim !
B u  g ü n   b u  
im la 
ilə 
dərsim iz  q u rtaracaq . 
B ir  neçə 
gündən  sonra  im tah an a  hazırlaşm ağınızı  x a tirn işa n   edi- 
rəm . 
Im tah an  
m əclisində  hər 
b ir 
sualım a  m üvafiq  cavab 
verm ənizə  üm idvar  oluram .  Amma  b u ra sm ı  nəzərdə 
tu tm a q   lazım dır  Kİ, 
bu 
günə  Kİmi  sizlərə 
b ir 
neçə  gözəl 
və  pəsəndidə  xasiyyətlərdən,  naşayəstə  və  n ag ü v ara  ha- 
lətlərdən  y azd ın b ,  oxudub,  əzbərlətdim .  LaKİn  onları 
bilməK  və  anlam aqdan  əlavə,  lazım h  dərəcədə  əməl  ey- 
ləməK  sizləri  b əx tiy ar  edəcəKdir. 
Yəni 
gərəKdir  Kİ, 
gözəl

x asiyyətlərə 
rəğbət  göstərib  və  pis  sifətlərd ən   n ifrə t 
edəsiniz.  TainKİ  bu  m üddətdə 
çəKdiyimiz 
zəhm ətlər 
zaye 
olm asın.  ÇünKİ  elm inə  əməl  etm əyən  alim   əlində b ir işıq- 
lı  çıraq 
saxlayan 
кога  bənzər.  Bu  b ir  ilin   m üddətində 
sizlərə 
əxlaqa 
d a ir  verdiyim   im la  təriq ilə  d ərslər  elmi- 
əxlaqdan 
b ir  nüm unədir.  H ərgah  b u n lara  Kamilən  amil 
olub,  ata-an an ızı  və  m üəllim lərinizi  özünüzdən  razı  edib 
və 
x alq 
içində  zİKri-xeyr ilə 
yad 
olunasm ız.
In şaallah   gələcəK  ildə  sizlərə  «Risaleyi-əxlaq»  adlı 
K itabdan  d ərs  verəcəyəm 
k
İ, 
о
  Kİtab  xoşəxlaq  şagirdlərə 
elm i-əxlaqı  Kamilən bəyan  eylər.
X oşxülq  və  xoşxasiyyət  olm ağınıza  h ər  b ir  halda 
üm idvaram ,  nuri-didələrim !

T Ö H F E İ-B E N A T ,  Y A İN K İ  Q IZ L A R A   HƏDİYYƏ
«Tələbül-elmi  fazilətun 
alə  Küllil-müsliınin 
val-muslimət»*  hədisi-şərif  fəhvasmca  tərbiyeyi- 
nisvana  talib  olanların  və  qızlarıraızm  elm  və  ədəb 
təhsilini  arzu  edənlərin  nəzər-diqqətini  cəlb 
eləməK 
və 
bu 
xüsusda  Kütubi-mütəəddə  və  nafeərdn  təsnifi 
səddində 
olanların  təşviq 
və  tərənnüm ünü 
təhrİK 
və  təzyiq  etməK  üçün  bu  müxtəsər  Kİtabçaıun  təh- 
ririnə  mübaşirət 
olundu...
Ə R Z İ-M Ə X SU S
T ərbiyəti-nisvan  və  təlim i-ətfal  məsələsi  dünaynın 
h ər  tərəfin d ə  (bu  son  v a x tla rd a   m üsəlm anların  da  ara- 
sında)  əhəmiyyəti-Kamilə 
Kəsb 
etməK  üçün  qızlarım ızın 
təlim   və  tərb iy əti  və  onlara  m əxsus  K İtabların  tə lifi  nə- 
hayət  dərəcədə  lazım  
və 
dərK ardır 
kİ,  о 
K itablarm   vasi- 
təsilə  bisavad  və  layiqi-təlim   və  tərbiyə  olan  qızlarım ız 
şahrahi-elm i  və  təriq i-tərb iy əti  tapıb  təhsilə  raqib  olsun- 
la r.  TainKİ  dərəcati-ülum i və  m əratibi-m aarifi  teyy edib, 
elm li  və  tərbiyəli  validələr  payəsinə  y etişsin lər.  ÇünKİ 
tərb iy əli  an alarm   qəlbində  və  müəllimə  x an ım ların   vic- 
d am n d a  vücudə  gələn  hüsm -tərbiyə  və  təhzibi-əxlaq  ba- 
la la rın ın   tövsiyi-əzhan  və  tənviri-əfK arına  ə w ə lin c i  sə- 
bəbdir.  O dur  Kİ,  alimə  və  ədibə  validələr  elm  və  ədəbi 
m əhəbbət  sü d ü   ilə  şirü  
şəKər 
Kİmi  qarışdırıb  övlada  ye- 
d irirlə r.  B inaən  əleyh