M əsləhətçi: C. Q. Nuriyev. Elm V ə Təhsil Mərkəzi «Təfəkkür»

E.r.MypaecKUÜ. Pe^uonu.ıhıuıH uftmeepcnfuu a pajsuGaıoıneMCH Miıpe. M., 
UayKü, 1990, 
c.ll. 
2.53 

---

Aydındır ki, Azərbaycanın keçid dövrünün spesifik 
xüsusiyyətləri baxımından regional iqtisadi inteqrasiyaya 
funksional qoşulması qeyri-mümkündür. Məhz buna görə də, 
azad ticar
ət bloklarına daxil olmaq, yəni inteqrasiyanın birinci 
m
ərhələsinin tam səlahiyyətli iştirakçısı kimi fəaliyyət göstərmək 
birbaşa müasir gerçəklikdən doğan nəticədir. 
Hal-
hazırda Azərbaycan Avroasiya məkanında yeganə 
ölkədir ki, eyni zamanda 5 regional qruplaşmada iştirak edir: 
1) 
Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB); 
2) 
İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (EKO); 
3) Qara d
əniz hövzəsi ölkələrinin iqtisadi əməkdaşlıq 
t
əşkilatı; 
4) 
Türk dövlətlərinin iş birliyi şurası; : - 
6) 
GUÖAM (Gürcüstan, Ukrayna, Özbəkistan, 
Az
ərbaycan, Moldova) 
Bu bloklardan heç birində real məzmunlu inteqrasiya 
prosesl
əri getmir, bununla yanaşı istənilən istiqamətdə azad 
ticar
ət zonalarının təşkili ölkənin xarici ticarət əlaqələrinin 
inkişafında və onun strukturunun təkmilləşdirllməslndə mühüm 
rol oynaya bil
ər. 
Bel
əliklə, Azərbaycanın xarici ticarət konsepsiyası 
bütövlükdə ölkənin iqtisadi təhlükəsizlik sisteminə, ilk növbədə 
milli r
əqabət üstünlüklərinin formalaşdırılması və inkişafına 
əsaslanmalıdır. 
Ölkənin rəqabət qabiliyyətliliyi ümumi xarakter daşıyan və 
bir-biri il
ə sıx qarşılıqlı əlaqədə olan istehsal, tələb və bazar 
amill
ərinə əsaslanır. 
Milli r
əqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi ölkə hökumətinin 
siyas
ətindən, həm də ayrı-ayrı bazar subyektlərinin təsir 
254 

---

dair
əsindən kənarda olan və nəzarət edilə bilməyən hadisələr 
arasında qarşılıqlı təsirin xarakterindən və əlaqələndirilməsindən 
asılıdır. 
Göstərilən tərzdə xarici ticarət konsepsiyasının istinad 
nöqtəsi müəyyənləşdirilərək, onun əsas istiqamətlərini aşağıdakı 
kimi formalaşdırmaq olar.