M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

ru d im e n ta r
y o k i 
b o s h la n g ‘ich
M yu ller y o 'li
d e b a t a l a d i .
U 
b a ’z a n b o s h l a n g M c h s h o x
b a c h a d o n n i n g i k k in c h i y a r m i g a t a q a l i b t u r g a n b ir t u t a m
m u sk u l t o ‘q im a s id a n ib o rat boMadi. B u n d a y h o lla rd a b a c h a d o n
shoxi b o ‘shligM b u t u n l a y boM maydi ( 4 l - r a s m ) .
B oshlangM ch sh o x sal k a m riv o jlan g an boMsa, m u sk u l 
t o 'q i m a s i q a l i n r o q boMib, s h o x ic h id a b o bsh liq k o ‘rin a d i. 
Shilliq p a r d a bilan q o p l a n g a n b u b o bshliq b ilin a r - b ilin m a s yoM 
orq a li b a c h a d o n b o ‘shligMga t u t a s h a d i , b a ’z a n b a c h a d o n g a
t u t a s h m a y
q o l i s h i
h a m
m u m k i n
( 4 2 - r a s m ) .
B u n d a
q o ‘s h i m c h a
n o r m a l
i s h l a y d i .
S h o x b a c h a d o n
t a n a s i g a
t u t a s h g a n boMsa, h a y z q o n i b a c h a d o n bo'shligM orq a li q in g a
c h i q a d i ; t u t a s h m a g a n boMsa — q o ‘s h i m c h a s h o x d a q o n
4 0-rasm .
B i r
s h o x l i
b a c h a d o n .
4 1-rasm .
M u s k u l
s h a k l i d a g i
r u d i m e n t a r
s h o x l i
b a c h a d o n .
5 — G i n c k o l o g i y a
65

---

tcVplanadi, n a tija d a r u d i m e n t a r sh o x d evori yorilib, ich g a q o n
ketadi.
R u d i m e n t a r s h o x d a g i h o m i la d o r l i k o n a sogNigi u c h u n
j i d d iy x a v f t u g bdiradi. B a c h a d o n va q o ‘s h i m c h a sh o x bir-b iri 
b i l a n
t u t a s h g a n d a
h a m ,
t u t a s h m a g a n d a
h a m
b u n d a y
h o m ila d o r lik r o ‘y berishi m u m k in . Bu h o m ila u ru g 'la n g a n
t u x u m h u ja y r a n in g s ir td a n ( q o r in b o ‘sh lig li i c h id a n ) siljib 
kelishi tufayli rivojlanadi. R u d i m e n t a r s h o x d a g i h o m ila d o r lik
k e c h is h i v a n a tija la r i j i h a t i d a n b a c h a d o n d a n t a s h q a r id a g i
h o m ila d o rlik k a o ‘xshaydi. S h u sababli b u n u q s o n o p e r a tsiy a
y o ‘li b ila n b a r t a r a f etiladi.
R ivo jlan ish j a r a y o n i d a M y u lle r y o i l a r i c h a la q o ‘shilsa 
yoki b u t u n l a y q o ‘s h ilm a y qolsa, b a c h a d o n shoxlari n o r m a l
rivojlanishi yoki riv o jlanishda o lzgarish boMishi m u m k in .
C h a l a r i v o j l a n i s h n in g y u q o r i d a r a j a s i d a b a c h a d o n n i n g
i k k a l a
y a r m i
b i r - b i r i d a n
b a t a m o m
a j r a l i b
q o l a d i ,
b u
q o ‘s h b a c h a d o n
(u teru s d id elphus)
d e b a ta l a d i
( 4 3 - r a s m ) .
B a c h a d o n
q o ‘s h a l o q
b o M g a n d a
a k s a r i
s i y d i k - t a n o s i l
site m a s in in g tu z ilish id a b o s h q a n u q s o n l a r h a m r o > b e r a d i, 
u la r 
h o m i la n in g y a s h a b ketishiga t o ‘sqinlik qiladi. V o y a g a 
y etg a n q iz la rd a b u n d a y n u q s o n j u d a k a m u c h ra y d i.
B a c h a d o n ta n a si ikkita boMib, ikkala b o ‘y in b ir-b irig a zich 
ta q a lib tu rsa , b u n d a y b a c h a d o n q o ‘sh shoxli, q o ‘sh b o ‘sWiqli 
b a c h a d o n
(uterus bicornis bico/lis)
d e b a ta la d i ( 4 4 - ra s m ).
B a c h a d o n n i n g ikkita ay rim ta n a si b itta u m u m i y b o ‘yin 
b i l a n t u t a s h g a n boMsa, b u n d a y b a c h a d o n
uterus bicornis
unicollis
d e b a ta la d i ( 4 5 - r a s m ) , bu h o ld a b a c h a d o n ta n a s i toMa
42-rasm .
Bo‘shlig‘i 
b o r
r u d i m e n t a r s h o x l i
b a c h a d o n .
43-rasm .
Q o ‘s h a l o q
b a c h a d o n v a q o ‘s h a l o q q i n .
66

---

4 4-rasm .
I k k i
s h o x l i v a
4 5-rasm .
I k k i
s h o x l i
i k k i
b o ‘y i n l i
b a c h a d o n .
b i t t a
b o ‘y i n l i
b a c h a d o n .
47-rasm .
T o ‘s i q b i l a n
b o ‘s h l i g ‘ i 
i k k i g a
b o ‘ l i n g a n
b a c h a d o n .
va q i s m a n a jra lgan boMishi m u m k in . M y u lle r yoMlarining faqat 
y u q o r i q is m la r i c h a l a q o ‘s h i l g a n d a b a c h a d o n b a ’z a n tu b
s o h a s id a ega rga o ‘x s h a b b o tib tu r a d i va u, 
uterus arcuatus
de yiladi ( 4 6 - r a s m ) .
K a m d a n k a m h o lla rd a b a c h a d o n b o ‘shligM b itta boMganda 
tash q i tesh ik ikkita boMadi, b a c h a d o n b o 'y n i n i n g kan a li t o 's iq
bilan toMa yoki q i s m a n ajralib tu r a d i, b u n g a q o ‘sh b o 'sh liq li 
b a c h a d o n
(uterus septus duplex)
deyilad i ( 4 7 - r a s m ) .
B a c h a d o n b o ‘shligM b itta boMgani h o ld a b a ’z a n tashqi 
tesh ik ikkita boMadi, lekin b a c h a d o n b o ‘y n in in g k ana li t o ‘siq 
bilan b u t u n l a y yoki q is m a n ajralib tu r a d i, b u n d a y b a c h a d o n
uterus biforis
d e b n o m l a n a d i ( 4 8 - r a s m ) .
Y u q o r id a q a y d etilgan h o lla r d a q in q o ‘s h a lo q boMishdan 
to rtib , o ld d e v o r d a b ilin a r - b ilin m a s t o ‘siq p a y d o boMishigacha 
o ‘zgarishi m u m k i n ( 4 9 - r a s m ) .
46-rasm .
E g a r s i m o n
b a c h a d o n .
67

---

48-rasm .
U t e r u s
b i f o r i s .
49-rasm .
N o r m a l
r i v o j l a n g a n
b a c h a d o n v a q o ' s h a l o q
( t o ‘s i q
b i l a n
b o ' l i n g a n )
q i n .
B a c h a d o n rivojlanishi n u q s o n la ri yu q o ri d a ra ja g a y e tm a g a n
b o l s a , o d a td a , h e c h q a n d a y belgi va shikoyat kuzatilm aydi.
I k k a la b a c h a d o n b ir xilda r iv o jla n g a n d a h a r qay sisid a 
h o m ila boMishi m u m k in . Ikkita b a c h a d o n n i n g birid a h o m ila
boMganda, ikkinchisi y u m s h a y d i, h a jm i p ic h a k a tta la sh a d i va 
ic h id a t u g ‘u r u q v a q t i d a yoki t u g ‘u r u q d a n k eyingi d a v r d a
h ay d a lib c h i q a d ig a n p a r d a boMadi. T u g bu r u q o d a t d a n o r m a l 
oMadi.
B a c h a d o n b o ‘shligM ikkita boM ganda, yo M d o sh n in g b ir 
q ism i t o ‘siqqa y o p is h g a n boMsa, t u g ‘u r u q d a n keyingi d a v rd a
b a ' z a n a s o r a t la r k u za tilish i m u m k i n .
B a c h a d o n b o ‘yni va 
q in d ag i t o ‘siq h o m i la n in g h a y d a lib c h iq ish ig a t o bsq in lik qilishi 
m u m k i n . T u g bu r u q v a q t i d a t o ‘s iq n i n g yirtilish i k o ‘p q o n
k etishiga s a b a b boMadi, q o n n i t o ‘xtatish u c h u n o p e r a ts iy a
ta la b etiladi.
Q o 's h a l o q b a c h a d o n va q o ‘s h a lo q q in jin siy tiz im n in g
n o r m a l funksiyasiga x alaqit b e r a d ig a n boMsa, d a v o kursi oMka- 
zilishi lozim . T o ‘siq jin siy a lo q a g a t o ‘sqinlik qilsa yoki h o m ila
va t u g ‘u r u q n in g oMishiga xalal b ersa, u n i tilishga t o bg ‘ri keladi. 
A yrim h o lla rd a ikki shoxli b a c h a d o n o p e r a ts iy a q ilin ib , bir 
shoxli b a c h a d o n g a o ‘zgartiriladi.