K o m p resso rd a b u g 'a d ia b a tik (1-2) siqiladi, k e y in k o n d e n sa-
to rd a p=const d a so v itila d i (2-3), s o 'n g ra b u g ' k o n d e n sa tg a
(3-4)
ay lan ad i. S u y u q lik d ro sse l v e n te lid a
d ro sse lla n a d i, y a 'n i bosim i
k a m a y a d i (4-5). S o 'n g ra p a s t h a ro ra tli n a m to 'y in g a n b u g ' s o v u
tis h x o n asid a issiq lik n i olib (5-1) q uritilib, k o m p re sso rg a y u b o ri
ladi.
S o v u tish koeffitsiyenti:
h i -
n a m to 'y in g a n b u g ' entalp iy asi;
h 2 -
o 'ta q izig a n b u g ' entalp iy asi;
h 4 -
su v n in g en talp iy asi.
Nazorat uchun savollar
1. S o v u tish q u rilm a la rin in g asosiy vazifalari.
2. S o v u tish q u rilm a la ri nech a g ru h g a b o 'lin a d i?
3. H av o li k o m p re sso r s o v u tish m a sh in a sin in g e le m en tlari va
ish la sh u slu b i.
4. B ug'li so v u tish q u rilm a la rin in g e le m en tlari v a ish la sh u s
lubi.
5. S o v u tish k o cffitsiyentining m a'n o si.
114
II boMim. ISSIQ L IK ALM ASHINUVI
Issiqlik u zatilish i yoki issiqlik a lm a sh u v i q attiq, s u y u q
va gaz-
sim o n jism la rd a issiq lik n in g ta rq a lis h in i o 'rg a n a d i.
Issiqlik u c h xil u su ld a : issiqlik o 'tk a z u v c h a n lik , k o n v ek siy a va
n u rla n is h o rq ali u za tila d i.
Issiqlik o 'tk a z u v c h a n lik deb, jism m ik ro z a rra c h a la rn in g teb-
ra n m a h a ra k a ti orq ali issiq lik n in g u z a tilish ig a ay tilad i.
Issiqlik
o 'tk a z u v c h a n lik a so sa n q attiq jism la rd a so d ir b o 'la d i. Issiqlik
o 'tk a z u v c h a n lik d a issiqlik g a z la rd a h a r xil e n e rg iy ag a e g a m o-
le k u la la rn in g to 'q n a s h u v id a , su y u q lik la rd a m o le k u la la rn in g teb-
ra n ish id a m eta lla rd a e rk in e le k tro n la rn in g d iffu ziy asi n atijasid a
issiqlik o 'ta d i.
K onveksiya faqat s u y u q lik va g a z la rd a s o d ir b o 'lad i. Z arrach a-
la m in g h a ra k a tla n ish i natijasid a o 'r in a lm a sh ish h o d isa sig a k o n
veksiya d ey ilad i. Issiqlik o 'tk a z u v c h a n lik va k o n v ek siy a b ir p a y t-
d a so d ir b o 'lg a n d a k o n v e k tiv issiqlik a lm a sh in u v i d eyiladi.
K onveksiya ikki xil b o 'lad i: e rk in va m ajb u riy k o n v eksiya. Er
kin k o n v ek siy a zich lik lar farqi hisobiga s o d ir b o 'la d i,
m ajb u riy
k o n v e k siy a esa tash q i ku ch ta 's irid a (nasos, v e n tily a to rla r y o rd a -
m id a ) so d ir bo 'lad i.
N u rla n is h u s u lid a issiqlik e le k tro m a g n it to 'lq in la ri y o rd am i-
d a u z a tila d i.
T a b iatd a issiqlik h a m , issiqlik o 'tk a z u v c h a n lik h am , k o n v e k
siya h a m n u rla n ish u s lu b la rid a u zatilad i.
115