M. M. A lim o V a, sh. S. M a V ju d o V a, S. R. A X m ato va termodinamika

 —Hi • 
g.
 -
I n k
1=1
HI 
,= 1
N azorat u chun savollar
1. T e rm o d in a m ik tizim nim a?
2. H o la t p a ra m e trla ri d e b q a n d a y p a ra m e trla rg a ay tilad i?
3. Bosim v a u n in g tu rla ri h a q id a tu sh u n c h a b ering.
4. M u tla q h a ro ra t nim a?
5. Z ichlik va so lish tirm a zichlik to 'g 'ris id a tu sh u n c h a bering.
6
. Ideal va real g a z la r h a q id a tu sh u n c h a bering.
7. Ideal g a z n in g h o lat ten g la m a sin i y o zib bering.
8
. Real g a z n in g h o lat te n g la m a sin i y o zib bering.
9. Ideal g az a ra la sh m a si d eb n im a g a aytiladi?
10. Ideal g az a ra lash m a la ri q a n d a y ta rk ib d a b erilad i?
14

---

II bob. TERM O DINAM IK ANING BIR IN C H I Q O N U N I
6-§. Ideal gazlarn in g iss iq lik sig 'im i
T e rm o d in a m ik ja ra y o n d a ish ch i jism ga b e rilg a n issiqlik m iq- 
d o ri, sh u jism n in g so lish tirm a issiqlik sig 'im i o rq a li an iq la n ad i. 
S olish tirm a issiqlik s ig 'im i deb, 1 kg jism ni h a ro ra tin i 1 °C qizd i- 
rish u c h u n z a ru r b o 'lg a n issiqlik m iq d o rig a a y tila d i va u с h a rfi b i­
lan b elg ilan ad i:
" 
kf
* 1 - 4
[kg0C u
(18)
q -
so lish tirm a issiqlik m iq d o ri, kj/kg;
fi - b o s h la n g 'ic h h a ro ra t;
t2 -
jism n in g oxirgi h a ro ra ti;
x -
ja ra y o n turi.
Issiqlik sig 'im i o 'z g a rm a s k a tta lik em as, h a ro ra t o 'z g a ris h i 
b ila n issiqlik sig 'im i h a m o 'z g a ra d i. Issiqlik sig 'im i id ea l g azlar 
u c h u n faq at h a ro ra tg a b o g 'liq b o 'lad i.
S h u n in g u c h u n 2 xil kattalik: o 'rta c h a issiqlik sig 'im i va haqi- 
q iy issiqlik sig 'im i tu sh u n c h a s i kiritilgan.
O 'rta c h a issiqlik sig'im i:
( 1 9 >
H a q iq iy issiqlik s ig 'im i deb, h a ro ra tla r farqi n o lg a intilayot- 
g a n d a g i o 'rta c h a issiqlik sig 'im ig a aytiladi:
Chaq =
limn7 7
= "
37
- 
(2 0 )
S olishtirm a issiqlik sig 'im i m iq d o ri k attaligiga k o 'ra 3 xil 
b o 'lad i:
r
V
1
) m assa v iy issiqlik sig 'im i - c*
kg°C
15

---

2) hajmiy issiqlik sig'im i- 4 = у0 ( ^ _ ,2) [ ^ : ]
(21) 
Vo - n o rm a l sh a ro itg a keltirilg an hajm .
Г 
fc/
3) m o ly a r issiqlik sig 'im i - gcx
Issiqlik sig 'im la ri o ra sid a g i b o g 'lan ish :
\icx
cx =cx vQ= — ± .