M ü n d ə r I c a t

4.5.4  Heyvandarlıq  ferma  və  komplekslərinin  sanitar  mühafizə 

zonaları və yaşıl əkinləri 

Kənd  yaşayış  məntəqələrində  heyvandarlıq  ferma  və  kompleksləri 

yaşayış  tikintilərindən  sanitar-mühafizə  zonaları  ilə  ayrılır.  Belə  zonaları 

binalar  və  heyvanların  saxlanması  üçün  olan  yerlərdən,  eləcə  də  peyin 

saxlanan ərazidən və ya yemlərin açıq anbarları yerləşən ərazinin sərhəddin-

dən başlayırlar (cədvəl   4.22).    

 

         C

ədvəl4.22 

YaĢayıĢ zonasının sərhəddinə qədər sanitar-mühafizə zonasının eni

 

Müəsisə və obyektlə    

Zonanın eni, m 

İBMheyvandarlıq  ferması  (süd  və  ət  istehsalı;  neteli  və  cavan 

heyvanlar böyüdülməsi):  

1000 başa qədər 

1000...5000 baş  

5000 başdan çox 

 

 

300 

500 

1000 

Donuzçuluq fermaları: 

Ildə 12 min baş 

12...54 min baş  

Ildə 54 min başdan çox  

 

500 

1200 

2000 

Qoyunçuluq və vəhşi heyvan fermaları  

300 

Atçılıq və dovşançılıq fermaları 

100 

Quşçuluq fermaları: 

100 min yumurtlayan toyuq və 1 mln broyler, 1 ildə 

100...400 min yumurtlayan toyuq və 1...3 mln. Broyler 

400  mindən  çox  yumurtlayan  toyuq  və  3  mln.-dən  artı  broyler,  1 

ildə  

 

300 

1000 

1200 

Maye donuz peyinini emal etmək üçün qurğu  

(12...54 min baş, 1 ildə)  

50 ...15 0 

Eyni şey İBM peyini üçün  

30 ...1000 

Maye peyin saxlanan yer (açıq) 

00...2000 

Peyinin hazır maye fraksiyasının saxlanma yeri 

500 

Kompost,  peyinin  bər fraksiyası  üçün  xəndəklər,  dönək  eyini  

karantinləşməsi üçün sahələr  

300 

Durulaşdırılmış axınları toplayan nohur, bufer və bioloji nohurla    200  

 

Yaşayış  ərazisi  tərəfdən  sanitar-  mühafizə  zonaları  üçün  48  m  (18 

cərgə)  enində, 100 m SMZ-da, meşə zolaqları salınır.  

---

410 

 

Heyvandarlıq kompleksləri və fermaları tərəfdən, onların qar,  qum və 

toz  axınlarından qorumaq üçün SMZ  –da meşə əkinləri  yaradılır.  Bundan 

başqa, meşə əkinləri ferma və komplekslərin ərazilərində də - peyin saxlama 

yerlərinin, təmizləyici qurğuların, peyin xəndəklərinin, heyvandarlıq və xid-

mət  binalarının,  toxumlama  məntəqələrinin,  yem  anbarlarının  canlı  müha-

fizə  ilə  ayrılması  üçün  yaradılmalıdır.  Bu  əkinlər  elə  yerləşdirilməlidir  ki, 

ferma  və  komplekslərin  ərazisində  havanın  sirkulyasiyasına  (dövri  hərə-

kətinə) çətinlik yaratmasın.  

Peyinin  idarə  olunmasında  daha  az  əhəmiyyət  kəsb  etməyən  səbəb-

lərdən  biri,  heyvandarlığın  əkinçilikdən  ayrılması  və  onun  sənaye  əsasına 

keçməsidir.   Əkinçilik  heyvandarlıq üçün  yalnız  yem verəndir, daha dəqiq 

desək,  gücləndirilmiş  yemin  sənaye  istehsalı  üçün  xammal  verəndir.  Bu 

sahələr arasında  əks  əlaqə  praktiki  olaraq   yoxdur , bu isə  maddələrin təbii 

dövr etməsinin ekoloji balanslaşmasının əhəmiyyətli dərəcədə pozulmasıdır.